Pseudologia fantastica
Pseudologia fantastica, (grieks: pseudo - vals logos - spreken, woorden) ook wel (eigenlijk onjuist) genoemd pseudologica fantastica, is een psychische ziekte waarbij herinneringsvervalsingen zodanig een eigen leven gaan leiden, dat ze duidelijk niet meer overeenkomen met de waarheid. Voor de lijder is het echter wel waarheid, hij gelooft erin en zal heftig zijn eigen onwaarheden bevestigen en verdedigen.
Iedere persoon stelt zaken achteraf beter voor dan ze zijn. De wegens disfunctioneren ontslagen werknemer houdt zichzelf en anderen voor dat hij en zijn werkgever er samen een punt achter hebben gezet omdat de verhouding verstoord was. De afgewezen verliefde houdt zichzelf voor dat zijn geliefde hem niet afwees, maar er nog niet klaar voor was. Door zichzelf dit maar vaak genoeg voor te houden, gaat men in de eigen leugen geloven, en wordt de leugen waarheid.
Voor de pseudologische leugenaar loopt dit proces volledig uit de hand. De geflipte medische student maakt zichzelf wijs dat hij een goede dokter is, de afgehaakte juridische student denkt een advocaat te zijn, de mislukte student lucht- en ruimtevaarttechniek claimt de grootste internationale ruimteprojecten begeleid te hebben. Het extreemste voorbeeld is een lijder die zichzelf inbeeldde een beroemd psychiater te zijn, en een congres voor psychiaters wist binnen te komen. Stuk voor stuk geloofden ze hem. Een ander geval was een in zijn carrière gefrustreerd persoon, die zich inbeeldde van allerlei vorsten en koningen, waaronder de Capetingers, af te stammen. Hiervoor knutselde hij zelfs een stamboom in elkaar. Voor buitenstaanders al dan niet doorzichtige leugens worden vaak tot vervelens toe herhaald. Door het zelfvertrouwen dat ze uitstralen doordat ze niet beseffen dat ze liegen kunnen uit deze patiënten oplichters en kwakzalvers voortkomen.
Resultaat is dat een aantal mensen uiteindelijk ook wel gelooft in de verhalen van de persoon, maar dat er ook een aantal zijn die er dwars doorheen prikken. De pseudologia fantastica patiënt zal er namelijk niet over aarzelen om werkelijk ieder middel te gebruiken om zijn verhalen te ondersteunen, ook de middelen die zeer eenvoudig te controleren zijn. Iemand die in de waan is een hoogleraar te zijn, zou bijvoorbeeld kunnen beweren vele boeken geschreven te hebben. Dit soort dingen zijn eenvoudig na te kijken via bijvoorbeeld het Internet. Mensen die dit dus doen en die niet weten dat de patiënt lijdt aan pseudologia fantastica zullen dit dus als glashard liegen ondervinden, wat een zeer negatief effect op de omgang met elkaar kan hebben.
Deze ziekte dient niet te worden verward met pathologisch liegen, een psychische ziekte waarbij men de onbedwingbare drang heeft te liegen. De pathologische leugenaar weet dat hij liegt, de pseudologische leugenaar zegt slechts dat wat voor hem de waarheid is..
