Personen- en familierecht
Het personen- en familierecht is het onderdeel van het burgerlijk recht dat zich bezighoudt met afstamming, geboorte, huwelijk- en echtscheiding en andere zaken in verband met de hoedanigheid, familiebetrekkingen en bevoegdheden van personen. Het erfrecht wordt als apart rechtsgebied beschouwd.
Personen en familierecht is in Nederland zowel als België opgenomen in Boek 1 van het Burgerlijk wetboek. Tevens maakt het onderdeel uit van verdragen als het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Het personen- en familierecht beslaat ongeveer de helft van het rechtsbedrijf (in aantal procedures). Het onderscheidt zich van andere delen van het recht met name door een grote mate van beslotenheid. Openbaarheid van uitspraken is defacto niet van toepassing in het familierecht (EHRM-Arrest P&B versus United Kingdom)
[bewerk] Wijzigingen
Vooral het onderdeel familierecht is regelmatig onderhevig aan wijzigingen. Zo werd in Nederland in 1998 het gezamenlijk gezag van ouders over hun kind als uitgangspunt ingevoerd. In België was dit al in 1995 geregeld. In beide landen zijn belangrijke wetsvoorstellen aan de orde. In België heeft minister Laurette Onkelinx voorgesteld gezamenlijke zorg van vader en moeder als uitgangspunt te nemen en afspraken daarover beter afdwingbaar te maken. Dit wetsvoorstel is in maart 2006 aangenomen door de kamer van volksvertegenwoordigers. In Nederland heeft minister Piet Hein Donner voorgesteld het verplicht ouderschapsplan in te voeren en er is een verdergaand initiatiefwetsvoorstel van VVD-kamerlid Ruud Luchtenveld. Deze laatste beoogt tevens de zogenaamde flitsscheiding af te schaffen. Zijn voorstellen zijn, inmiddels gewijzigd, aangenomen door de Tweede Kamer.
[bewerk] Voorbeelden
Enkele praktische voorbeelden uit het familierecht:
Je hebt het recht om je naam te wijzigen als:
- Het hinderlijk is met het beroep dat iemand heeft (denk aan een chirurg die Kerkhof heet)
- De naam komt erg vaak voor
- Als iemand door familieomstandigheden niet de naam draagt van degene die hem al minstens drie jaar opvoedt
- In bepaalde gevallen na scheiding van de ouders
Degenen die gezag hebben over een kind:
- Ouders tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap
- Als de ouders gescheiden zijn maar ze hebben wel al kinderen, blijven ze samen de opvoeding doorzetten.
- Ook samenwonende partners kunnen het gezag uitoefenen, de vader moet het kind echter wel erkend hebben.
- Een stiefouder kan medegezag uitoefenen
Het eindigen van een huwelijk:
- gezamenlijk verzoekschrift
- verzoekschrift door een partij. In Nederland is dit voldoende om de beëindiging van de relatie door te zetten en wordt hierover geen schuldvraag gesteld. In België wordt wel een schuldvraag gesteld. De ander kan als hij het er niet mee eens is een verweerschrift opstellen. Doet de andere echtgenoot dat niet, dan wordt aangenomen dat hij met de regelingen kan instemmen.
