Opsinnich

Opsinnich (officieel: Obsinnich) is een buurtschap van Remersdaal (deelgemeente van Voeren) in België (provincie Limburg). Zij gaat terug op een middeleeuwse heerlijkheid, een allodium (d.w.z. vrij-eigen goed), voortkomend uit het versterkt huis dat bewoond werd door een lid van de Limburgse familieclan der Scavedries, die de naam (de) Rode van Sinnich droeg. We weten van hem dat hij als ridder deelnam aan de slag bij Woeringen (1288). Op deze plek, weldra Opsinnich genoemd, iets meer stroomopwaarts aan de rivier de Gulp gelegen dan de nabije buurtschap Sinnich zelf, staat nu nog steeds het fraaie, later gebouwde kasteel van Opsinnich. Het ligt aan de voet van een heuvelplateau met uitgestrekte beboste hellingen, het Bos van Opsinnich. De stijgende weg van Teuven naar het hoogstgelegen punt van Vlaanderen, Remersdaal, 287 m., slingert zich erlangs. Het kasteel zelf ligt lager in de vallei van de Gulp. Het vormt landschappelijk al een ongewone lokatie in de Voerstreek.

[bewerk] Naam

De nog veel gebruikte naam 'Obsinnich' is een verfranste, d.w.z. door Franstaligen gehanteerde, schrijfvorm. Bij de taalwetgeving van 1962 is men om pragmatische redenen niet tot in alle lokale details gegaan, en daardoor is de spelling Obsinnich formeel in stand gebleven. De buurtschap, genoemd naar het kasteel, ligt op de grens van drie taalgebieden. Zij vormt daarin een soort tegenhanger van het Nederlandse drielandenpunt, Vaals, waarmee Remersdaal trouwens ook de hoge ligging gemeen heeft. Ter plekke is sinds de vroege middeleeuwen en wordt ook thans gewoon Limburgs gesproken.¹ De naam betekent dan ook simpelweg: 'Hoog Sinnich', ter onderscheiding van het iets lager gelegen Sinnich. Zo vindt men in Belgisch-Limburg ook een Opglabbeek, Opgrimbie, Opitter, Opoeteren, enz. Op is uiteraard een puur Nederlands (en Limburgs) partikel (voorzetsel c.q. bijwoord). Informatief in dit verband is ook de toelichting bij de naam Opzullik.

[1] Zie ook de lemma's Drielandenlimburgs en Platdietse streek.

De hele gemeente Voeren is sinds 1962 officieel Nederlandstalig, maar juist in het tweetalige Remersdaal (waar Opsinnich ligt) lijkt men daar het minst gelukkig mee. Het eenzijdig blijven gebruiken van de schrijfwijzen Obsinnich en Rémersdael gaat zo al gauw van een politieke opstelling getuigen (pro-verfransing, Retour à Liège), terwijl het omgekeerde in elk geval taalkundig correct is. Opsinnich is niet slechts de Nederlandse, maar ook de authentieke schrijfwijze. Zij was ook de oorspronkelijke in de later wisselend gespelde namen van de riddergeslachten Rode van Opsinnich en Van Eynatten van Opsinnich, die al vanaf de dertiende, respectievelijk vijftiende eeuw het kasteel bewoonden.

[bewerk] Hertogdom Limburg

De Codex Manesse (f°18d) toont de Banier van Hertog Jan van Brabant in de Slag bij Woeringen met, vooruitlopend op de afloop, de reeds verenigde Limburgse en Brabantse Leeuwen

Opsinnich lijkt een beetje aan de aandacht ontsnapt, mede doordat de sociaal-psychologische situatie in de Voerstreek nog steeds wat onwennig is, en dat met name in de uiterste zuidoostpunt.²

[2] Zie ook de lemma's Voeren en Remersdaal.

De geschiedenis van het oude Hertogdom Limburg, inclusief de taalsituatie, is echter buitengewoon boeiend en belangwekkend.³ De huidige, in hoofdzaak landschappelijk gerichte toeristische belangstelling voor de Voerstreek, zowel vanuit Vlaanderen als vanuit Nederland, zou een gemiste kans blijven als niet ook die geschiedenis wordt opengelegd.

[3] Zie ook de lemma's Drielandenlimburgs, Hertogdom Limburg en Overmaas.

Het kasteel (van) Opsinnich is architectonisch fraai door zijn een klassieke eenvoud en stoere voornaamheid zonder overdaad. Het heeft echter ook een zekere symbolische waarde. Vanuit Nederlandstalig perspectief vormt het de meest perifere, zuidoostelijke voorpost en is het zo ongewild een taalpolitieke landmark. Verder naar het zuidoosten wordt de lokale Limburgse spreektaal traditioneel Platdiets genoemd, een taalvariëteit die in België evenmin als het Limburgs officieel erkend is. In algemene zin is het ook een bijzonder cultuurmonument van het oude hertogdom Limburg. De geschiedenis ervan gaat terug op de dertiende eeuw, en de eerste bewoners ervan (het geslacht Rode van Opsinnich) speelden al een rol ten tijde van hertog Jan I van Brabant, tegen wie zij zich eerst te weer stelden om zich er vervolgens aan te moeten onderwerpen.

[bewerk] Bezienswaardigheden

Kasteel van Opsinnich
Bos van Opsinnich
Viaduct van Remersdaal

[bewerk] Literatuur

Over het riddergeslacht Rode van Opsinnich (andere spellingsvarianten: (de) Rhoe / Rohe / Roy van / von / d'Obsinnich / Obsinnigh etc.) :

A.J. Welschen: ‘Herkomst en geschiedenis van de familie Welschen en de geografische verspreiding van deze familienaam’, afl. II, in: Limburgs Tijdschrift voor Genealogie 30 (2002), 68-81, plus afzonderlijke bibliografie in: Limburgs Tijdschrift voor Genealogie 31 (2003), 34-35
A.J. Welschen 2003: 'Het geslacht Rhoe van Obsinnich ' [Genealogisch-historische dataverzameling].

en voorts de lemma's over:

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

[bewerk] Locatie

http://home.scarlet.be/~ping0803/Dorpen/teuven.htm (zie daar onder Teuven)

[bewerk] Kasteel en heerlijkheid Opsinnich

http://users.pandora.be/luc.klaps/dorpskronieken.htm (zie daar onder Remersdael)
http://www.trois-frontieres.be/N/chat_obsinnich.php (vooral over de families Van Eynatten van Opsinnich en Von / de Fürstenberg)
http://www.castelnotredame.be/brochure.htm (Frans)

[bewerk] Viaduct

[bewerk] Taal

Categorieën: Plaats in Belgisch-Limburg | Voeren | Geschiedenis van Limburg | Geschiedenis van Luik | Hertogdom Limburg