Moerasvaren
| Moerasvaren | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Thelypteris palustris (Schott) (1834) |
De moerasvaren (Thelypteris palustris) is een cosmopolitische varen van het geslacht moerasvaren (Thelypteris). Zoals zijn naam al zegt is het een soort van moerassen en vochtige plaatsen. In België is hij zeldzaam, in Nederland algemener.
Inhoud |
[bewerk] Naamgeving en ethymologie
Syn.: Thelypteris thelypteroides (Michx.) Holub, Dryopteris thelypteris (L.) A.Gray
Nl: Moerasvaren
Fr: Fougère des marais, Thélyptère des marais
En: Marsh Fern, Eastern Marsh Fern
De: Sumpffarn
De naam Thelypteris en is afkomstig uit het Griekse ‘thelys’ (vrouw) en ‘pteris’ (varen). Palustris komt uit hat Latijn en betekent zoveel als ‘moerasbewonend’.
[bewerk] Kenmerken
[bewerk] Plant
De moerasvaren is een overblijvende, kruidachtige plant met een lange, dunne en zwarte ondergrondse wortelstok waaruit met enige tussenafstand alleenstaande bladen opschieten. Het geheel geeft een slordige indruk van door en over elkaar groeiende bladen. Er zijn twee types bladen, vruchtbare of fertiele bladen en onvruchtbare of steriele. De steriele bladen verschijnen eerst, in mei/juni, de fertiele bladen volgen in juli.
[bewerk] Bladeren
De bladen zijn opvallend helder groen. Er is slechts weinig verschil tussen de twee soorten bladen. Ze zijn lancetvormig, onderaan afgeknot en bovenaan in een uitgerokken tot een spits, en dubbel geveerd. De steriele bladen tot 60 cm lang, teer gebouwd en met brede bladslippen, de fertiele tot 1 m lang en steviger maar met smallere slipjes die naar onder omgekrulde bladranden hebben.
De lengte van de bladsteel is ongeveer 1/3 van het blad, dun en nauwelijks bezet met schubben.
[bewerk] Sporenhoopjes
De sporenhoopjes zijn klein en rond, afgedekt met een teer dekvliesje en tussen de nerf en de bladrand liggend. Ze worden praktisch verborgen door de omgekrulde bladrand. De sporen zijn rijp van juli tot oktober.
[bewerk] Habitat
De moerasvaren is vooral te vinden op natte, matig tot voedselrijke plaatsen zoals laagveen, beek- en duinvalleien, moeras- en elzenbroekbossen en rietlanden. Soms ook op oude, vochtige muren. Komt meestal voor in halfschaduw en schaduw, maar kan ook in volle zon staan.
[bewerk] Verspreiding en voorkomen
De moerasvaren komt wereldwijd voor in koude en gematigde streken van het Noordelijk halfrond.
In België is hij zeldzaam in de Kempen, in de rest van het land zeer zeldzaam. In Nederland vrij algemeen in het Laagveendistrict (Friesland, Holland) en in Noord-Brabant, elders zeldzaam.
[bewerk] Verwante en gelijkende soorten
De moerasvaren heeft geen nauwe verwanten van hetzelfde geslacht in België en Nederland. De stippelvaren (Oreopteris limbosperma) en de smalle beukvaren (Phegopteris connectilis) maken eveneens deel uit van de moerasvarenfamilie, maar dat zijn typische bosvarens die nauwelijks met de moerasvaren kunnen verward worden.
Alleen de kamvaren (Dryopteris cristata) komt in hetzelfde biotoop voor, doch die heeft een duidelijk andere bladvorm en een veel langere steel. Van alle andere varens verschilt de moerasvaren door de verspreid staande bladen die elk apart uit de wortelstok ontspringen.
[bewerk] Zeldzaamheid en bescherming
De moerasvaren wordt op de Vlaamse Rode Lijst (planten) vermeld als zeldzaam tot zeer zeldzaam. Op de Nederlandse Rode Lijst (planten) wordt hij niet vermeld.
De voornaamste bedreiging voor het voortbestaan van de moerasvaren is de vernietiging van zijn biotoop door de toenemende verdroging en door de omzetting naar meer economisch interessante vegetaties, zoals bos.
[bewerk] Afbeeldingen
| Bron(nen): |
|
[bewerk] Externe link
- SoortenBank.nl beschrijving en afbeeldingen
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Thelypteris palustris op Wikimedia Commons. |
