Menselijk ras
Een menselijk ras zou bestaan uit een groep mensen die op basis van uiterlijke en/of genetische kenmerken kunnen worden onderscheiden van een andere groep mensen. Een moderne wetenschappelijke opvatting stelt dat de verschillen tussen deze zogenaamde rassen kleiner zijn dan de verschillen binnen deze groepen.
Meestal gaat het hierbij om groepen mensen die oorspronkelijk een continent of deel daarvan bevolkten: zo onderscheidt men de negride of zwarte rassen, het europide of blanke ras, het mongolide of aziatische ras en het australide ras. Vele nadere onderverdelingen zijn mogelijk. Daarnaast zijn er enkele bevolkingsgroepen die moeilijk of helemaal niet in deze vier hoofdgroepen thuishoren.
Inhoud |
[bewerk] Beladen term
Het begrip ras is wanneer het op mensen slaat uiterst beladen. Door bepaalde groepen werd of wordt het eigen ras als superieur aan de andere rassen gezien. Een dergelijke beoordeling van mensen op basis van hun ras heet racisme. Dit wordt nog versterkt als, zoals bijvoorbeeld in Nazi-Duitsland, er ook nog een begrip als raszuiverheid aan toe wordt gevoegd. Een verwant begrip is rassendiscriminatie, waarbij iemands ras of etnische achtergrond beïnvloedt welke rechten hij of zij had. In de twintigste eeuw kwam rassendiscriminatie, gesanctioneerd en gestimuleerd door de overheid, in diverse samenlevingen voor, zoals Zuid-Afrika, Duitsland en de Verenigde Staten.
[bewerk] Rassen bij mens en dier
Het verschil met het begrip ras zoals het bij dieren gebruikt wordt is essentieel: bij een menselijk ras is geen sprake van bewuste selectie om de raskenmerken te bewaren of te bewerken. Binnen een soort, in dit geval Homo sapiens, bestaan populaties die zich onderscheiden en die over de generaties als zodanig herkenbaar zijn.
Het kan in een aantal contexten wel degelijk functioneel zijn om aan te geven wat het ras of de etnische achtergrond van een persoon is:
- Medicijnen werken bij verschillende rassen soms verschillend.
- Vele ziekten hebben een verschillende kans om voor te komen bij verschillende rassen. (De resistentieontwikkeling bij mensen is een evolutionair proces waarbij aanraking met een ziekte, en dus de geografische locaties van de voorouders een grote rol spelen. Een goed voorbeeld in de geschiedenis is bijvoorbeeld de teloorgang van het Incarijk veelal door toedoen van epidemiën van ziekten die door Europeanen naar Zuid-Amerika werden gebracht.)
- Ook andere erfelijke eigenschappen komen in de ene groep (NB: een groep kan een zeer variabele grootte hebben, van een geïsoleerde gemeenschap in Noord-Zweden tot heel het Incarijk.) vaker voor dan in een andere.
- De culturele identiteit wordt vaak ook door een persoon zelf ontleend aan de etnische achtergrond.
[bewerk] Relativiteit van het begrip ras
Sommigen maken bezwaar tegen de traditionele onderverdeling van mensen in rassen. Een bezwaar is dat de verdeling niet nauwkeurig is. Niet alleen zijn er mensen van gemengd bloed, ook zijn er hele bevolkingsgroepen waarvan binnen het standaard raciale onderscheid niet duidelijk is waartoe ze gerekend moeten worden.
Een tweede probleem is dat wanneer naar andere dan uiterlijke eigenschappen gekeken wordt, de grenzen tussen de rassen soms heel anders komen te liggen. In het bijzonder geeft de genetica aan dat het zwarte ras veel diverser blijkt te zijn dan de andere traditionele rassen.
Een andere tegenwerping van sommige wetenschappers is dat er te weinig genetische variatie tussen de zogenaamde rassen is om effectief van rassen te kunnen spreken. (De diversiteit bij mensen is erg laag in vergelijking met bijvoorbeeld honden of koeien.)
Een sociale reden om het onderscheid vooral niet te maken is dat in de geschiedenis gebleken is dat men meestal niet objectief, laat staan wetenschappelijk omgaat met het begrip. Het begrip ras is een begrip dat in de geschiedenis veel misbruikt is voor van alles en nogwat.
Desondanks worden rassen meestal wel degelijk als werkelijk bestaande entiteiten gezien, onder meer om de reeds bovengenoemde redenen.
Wel wordt vaak aangeraden om afhankelijk van het doeleinde een bruikbaar synoniem te gebruiken om de enorme beladenheid van het woord ras te vermijden. (Bijvoorbeeld, genetische stam/belastheid, (lands of geografische naam +) volk/bevolking, of van ... afstamming)
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
- What is Race? In dit artikel wordt betoogd dat het begrip ras een sociale constructie is, in plaats van een biologische.
