Leimuiden
|
||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Leimuiden is een dorp in de Zuid-Hollandse gemeente Jacobswoude. Leimuiden ligt aan de provinciale weg de N207 ten noorden van de stad Alphen aan den Rijn.
Inhoud |
[bewerk] Etymologie
Liethemuton, Leijthemuthe, Leithemutha, Laymuien, Leimuijen, Lemuyden, Leijmuijden, Leymuiden of Leimuiden, heeft de betekenis van: de monding van de Lede, Lei of Liethe. Het is niet zeker of de rivier de Lede daadwerkelijk hier, of verder noordelijk (ter plaatse van het toenmalige eiland Beinsdorp) heeft gelopen, en dat de bewoners daar, na overstroming van hun woongebied zijn vertrokken naar de locatie van het huidige Leimuiden.
Divers kaartmateriaal uit de 17e eeuw laat echter een watertje, Oude Leymuyden genoemd, evenwijdig aan de Herenweg uitmondend in de Drecht, zien.
[bewerk] Geografie
Het dorp ligt ten noorden van de oude veenrivier de Drecht. Ten oosten van Leimuiden liggen de Westeinder Plassen, ten zuidoosten ligt de Wassenaarse polder, ten zuidwesten het Braassemermeer. Ten noorden ligt de Haarlemmermeerpolder. Leimuiden ligt in de Grietpolder en de Heilige Geest polder.
Door de ligging ten zuiden van Schiphol ervaren veel mensen hinder van verkeers- en vrachtvliegtuigen. In de Rietlanden is dan ook een meetpunt voor NOMOS online ingericht, het systeem dat Schiphol gebruikt om het geluid van vliegverkeer te analyseren.
[bewerk] Geschiedenis
Vanuit de noordelijke grens van het Romeinse Rijk, de Limes zijn kolonisten, ter hoogte van het toen al door de Romeinen verlaten Albaniana fort te Alphen aan den Rijn in noordelijke richting begonnen aan de ontginning van het moerasachtige deltagebied (opgedeeld in copen), her en der nederzettingen stichtend.
Er ontstond infrastructuur, onder andere de Herenweg, welke lange tijd als handelsroute tussen de plaatsen Alphen aan den Rijn en Amsterdam. Ook zijn er later door afgraving en droogmaling polders ontstaan.
Bij de kruising van de Herenweg met de Drecht ontstond het dorp Leimuiden.
Het gedeelte van de Herenweg in Leimuiden heet inmiddels achtereenvolgens de Willem van der Velde-weg, de Dorpsstraat, de Dr. Staphenseastraat en de Bakhuizenlaan. Buiten Leimuiden loopt de Herenweg in oostelijke richting langs de Westeinder-plassen, en in Zuidelijke richting via Rijnsaterwoude naar Alphen aan den Rijn. De inwoners van onder andere Leimuiden, Warmond, Oude Wetering en de Kaag gingen in Leimuiden naar de houten kapel. Zij maakten hierbij gebruik van paden door de moerassige rietlanden, waarbij een springstok onontbeerlijk was, of ze kwamen per boot. Deze paden sloten aan op de Herenweg. Voor de kerk liep een kerkvaart, welke in open verbinding stond met de Drecht. Leimuiden ontstond dus ter plaatse van deze kruising van paden en wateren.
[bewerk] 10e - 11e eeuw
In enkele rekeningen van de Graven van Holland, uit 1040 (verder ongedateerd) komt de naam Liethemuton al voor. Daarna wordt Leimuiden voor het eerst genoemd in 1063. De 21e bisschop van Utrecht, Wilhelmus I, geeft in een oorkonde van 28 december van dat jaar, de abt van Echternach het recht op de helft van de opbrengsten van enkele kerken in Holland. In deze oorkonde worden onder andere de volgende kerken genoemd:
- Liethemuton (Leimuiden)
- Asclekerwald (Esselijkerwoude = Woubrugge) en
- Rinsaterwald (Rijnsaterwoude)
[bewerk] 12e - 16e eeuw
In 1156 komt Leijthemuthe opnieuw voor in een schrijven, deze keer een brief, waarin Gerardus, ook een abt van Echternach, opnieuw afstand doet van bovengenoemde kerken en kapellen, gericht aan graaf van Holland: Diederik VI.
In de 12e of de 13e eeuw wordt de houten kapel vervangen door een stenen exemplaar.
[bewerk] 17e en 18e eeuw
Via de Drecht gaan veel schepen vanuit de Rijn naar Amsterdam, dit is dan nog een kortere route dan via Haarlem en Spaarndam. Ook via de bovengenoemde Herenweg is veel verkeer, tussen Amsterdam, Alphen aan den Rijn, Gouda en Rotterdam. Het verhaal gaat dat de Schepenen van Haarlem zijn geïnfiltreerd in het bestuur van Leimuiden, waarna zij bewust een versmalling in de doorvaart aanbrengen. Hierdoor gaat de scheepvaart voortaan via andere routes, en lopen de inkomsten voor Leimuiden terug.
Leimuiden was eigendom van het geslacht Van Wassenaar van Warmond. In 1666 wordt door Johan van Wassenaar een begin gemaakt met de drooglegging van de Wassenaarse polder, direct ten zuid-oosten van Leimuiden. Deze polder werd in 1678 in gebruik genomen. Hierna is het gebied geërfd door Fransiscus Paulus Emilius, graaf van Oultremont en Warfusé en Maria Isabella van Beijeren van Schagen, gravin van Warfusé.
Tenslotte werd Leimuiden op 13 maart 1728, tezamen met de Vriesekoop, voor 42.000 gulden gekocht door de burgemeester van Amsterdam, Mr. Lieve Geelvinck, ten behoeve van de stad.
[bewerk] 19e en 20e eeuw
Op 17 september 1806 wordt de huidige dorpskerk in gebruik genomen, nadat in 1772 het oude gebouw was afgekeurd. In 1861 wordt begonnen met het vervangen van de vaste houten brug over de Drecht, de Hoge Brug genoemd, door een draaibrug. Deze draaibrug komt op 1 januari 1862 gereed, en wordt er voor het eerst tol geheven. De tol wordt door de gemeente geheven tot 14 november 1953, toen de vaste brug in de N207 in gebruik werd genomen. In 1912 werd langs de Haarlemmermeerspoorlijn: Hoofddorp - Leiden Heerensingel van de Hollandse Electrische Spoorwegmaatschappij (HESM) het station Leimuiden geopend. Na opheffing van de lijn werd deze in 1952 gesloopt.
[bewerk] 21e eeuw
Aan de westzijde van Leimuiden komt een nieuwbouwplan gereed. Een opwaardering van de dorpskern gaat vanwege geluidsnormeringen ten aanzien van de Luchthaven Schiphol voorlopig niet door. Er wordt op dit moment serieus gesproken over een fusie met buurgemeente Alkemade, hoewel er nog geen concrete plannen gepresenteerd zijn.
[bewerk] Economie en voorzieningen
- Leimuiden kent een 3-tal basisscholen; de protestants christelijke: de Schakel, een openbare school: de Torenvalk en een katholieke school: de Kleine Wereld.
- Een honderdtal bedrijven in onder andere de agrarische sector, zakelijke dienstverlening, horeca en metaalbewerking is actief in en rond het dorp en op het 12 ha grote bedrijventerrein de Drechthoek.
[bewerk] Monumenten
- Boerderij (Willem van de Veldeweg 43)
- Boerderij (Willem van de Veldeweg 8)
- Nederlands Hervormde kerk (17e eeuw)
- Rooms-Katholieke kerk Johannes de Doper, pastorie en toegangshek begraafplaats
- Woonhuis (Noordeinde 5) (gemeentelijk monument)
- Woonhuis (Willem van de Veldenweg 69) (gemeentelijk monument)
[bewerk] Beroemde Leimuidenaren
- Bob de Jong (1976), schaatser
- Michael Buskermolen (voetballer)
- Miranda Rijnsburger (levenspartner Julio Iglesias)
- Henk Angenent, winnaar van de Elfstedentocht in 1997
[bewerk] Externe links
| Bron(nen): |
|
|
|
 |
|---|---|
|
Bilderdam | Hoogmade | Leimuiden | Rijnsaterwoude | Woubrugge |
|
|
Zuid-Holland - Steden en dorpen | Nederland - Provincies - Gemeenten |
|
