KSRV Njord
De Koninklijke Studenten Roeivereeniging "Njord" is een Nederlandse studentenroeivereniging in Leiden. De vereniging is opgericht in 1874 op instigatie van studenten van de LSV Minerva, en is de oudste studentenroeivereniging van het land. Al direct na de oprichting verleende het koninklijke huis haar steun aan de vereniging: Prins Hendrik, zelf een fervent watersporter, zegde toe beschermheer te worden van Njord.
[bewerk] Vroege geschiedenis
J.W.T. Cohen Stuart, de grote aanjager van de oprichting van de vereniging, stuitte in eerste instantie op nogal wat tegenwerking toen hij de naam van de vereniging voorstelde. De exotisch klinkende naam "Njord" had allerminst de voorkeur bij de geïnteresseerde aanwezigen. Gelukkig had Cohen Stuart zijn huiswerk goed gedaan: hij legde uit dat Njord de Noorse god van het water was, die, in zijn boot voortgetrokken door zwanen, een treffende belichaming zou zijn voor een roeivereniging. Met de goedkeuring van de naam Njord, het logo van de vereniging, de zwaan, en de kleur, lichtblauw, mogelijk naar voorbeeld van de Engelse roeivereniging Cambridge, werd een start gemaakt voor een vereniging die ruim een eeuw later nog steeds bloeit.
Njord had in de eerste jaren van haar bestaan nauwelijks nog concurrentie. In 1876 werd in het naburige Delft "Laga" opgericht, en al gauw ontstond er een rivaliteit tussen de twee. Dit kwam tot uiting in een door Njord georganiseerde wedstrijd in 1878, de Varsity, wiens naam - hoewel een grote verscheidenheid aan verklaringen de ronde doet - ongetwijfeld een (welbekende) verbastering is van het Engelse woord university. De Varsity, gehouden op het Galgewater voor Njord, was een race over drie kilometer tussen de vier beste roeiers van beider verenigingen plus hun stuurman. Aangezien het Galgewater slechts 1,5 kilometer lang was, besloot men een keerboei te gebruiken: halverwege de race moesten beide boten snel omkeren om dezelfde afstand terug te roeien. Helaas voor Njord wisten de roeiers van Laga de eerste Varsity te winnen, en de brutaliteit van deze actie deed Njord beslissen de Varsity het jaar daarop niet te roeien.
Met de oprichting van een grote verscheidenheid aan verenigingen in de loop der jaren is de Varsity uitgegroeid tot de bekendste roeiwedstrijd van Nederland, waar ieder jaar de top van roeiend Nederland strijd voor de gouden blikken in de 'Race der Oude Vieren'. Zelf is Njord daarin ook succesvol geweest: zeker de prestatie in de jaren '80, toen de oude vieren van Njord vijf maal achtereen wonnen in het hoofdnummer Oude Vier spreekt tot de verbeelding. Deze prestatie is tot op heden (2005) nog door geen enkele andere vereniging herhaald.
[bewerk] Tot aan het eeuwfeest
Gedurende de twintigste eeuw groeide de roeiwereld in Nederland. Met de oprichting van roeiverenigingen gekoppeld aan de corpora van Nederland groeide ook het besef dat een overkoepelende organisatie noodzakelijk was om de studenten in roeiend Nederland te vertegenwoordigen. Dit werd de KNSRB, de Koninklijke Nederlandsche Studenten Roeibond, een instituut waarin Njord al sinds de oprichting een belangrijke rol speelt. Ook binnen de nationale roeibond, de KNRB, is Njord een speler van belang. De rol van voorvechter binnen de roeisport wordt door andere verenigingen blijvend gewaardeerd: elke wedstrijd wordt de vlag van Njord op de eerste vlaggenmast gehangen, dan pas gevolgd door de anderen.
De Tweede Wereldoorlog, zorgde ook voor een bedreiging voor het bestaan van Njord. De loods werd gesloten, en boten werden verborgen onder de vloer van het nabijgelegen Noordman. Tijdens de oorlog verdwenen enkele prominente Njordmannen van het toneel: schrijver Erik Hazelhoff Roelfzema scheef in zijn Soldaat van Oranje het personage Guus naar Ernst de Jonge, een Nederlandse verzetsheld die in 1936 nog op de Olympische Spelen van Berlijn namens Njord uitkwam in de twee-met, samen met Karel Hardeman. Ernst de Jonge zou de oorlog helaas niet overleven, zijn verzetsgroep Kees werd vlak voor het eind van de oorlog ontmanteld.
De jaren na de oorlog waren hard. Onder leiding van de latere erepreses Udo Suermondt werd de Leidse studentenroeivereniging weer opgebouwd, waarbij harde maatregelen niet werden geschuwd. Alles werd er aan gedaan om de successen van weleer weer de behalen. Gelukkig keerden de gouden tijden weer terug; in 1949, 1950 en 1951 werd de Varsity weer gewonnen. De wedstrijd van 1960 blijft voor altijd speciaal: het is de enige Varsity-overwinning die door twee ploegen werd behaald. Njord kwam samen met het Wageningse WSR Argo over de finish, zonder zichtbaar verschil. Besloten werd tot een zogenaamde dead heat: beide ploegen werden als overwinnaar aangewezen.
Toen Njord in 1974 100 jaar bestond, stond de vereniging een blijde verrassing te wachten. Het bericht kwam "dat het hare majesteit koningin Juliana had behaagd om Njord koninklijk te maken". Met deze beslissing schaarde Njord zich bij een select groepje roeiverenigingen, en is de K.S.R.V. tevens de enige studentenroeivereniging van Nederland met het predicaat 'koninklijk'. De jaren 80 zouden dit succes weerspiegelen in successen op het water. Onder leiding van coach P.C.W. Hoogendoorn werd vijf jaar achter elkaar een winnende Oude Vier gesmeed. Moedervereniging Minerva was dermate onder de indruk van dit succes dat zij niet zomaar een opgezette zwaan doneerden aan Njord - zoals de traditie voorschrijft bij een Varsity-overwinning - maar een zeldzame zwartnekzwaan. De kroegjool op Hare Majesteits Eerste wacht sindsdien op een herhaling.
[bewerk] Moderne tijden
Anno 2005 is Njord nog steeds een belangrijke speler in de Nederlandse roeiwereld. De jaren daarvoor vertoonden Njord-leden hun kunsten op wereldkampioenschappen en Olympische Spelen; in Atlanta in 1996 werd nog een bronzen medaille gehaald door Njord-lid Irene Eijs.
| {{{afb_links}}} | Koninklijke Nederlandsche Studenten Roeibond | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
