Kruisteken
Het kruisteken is een typisch Rooms-Katholiek, oosters-orthodox, oriëntaalsorthodox, anglicaans en luthers ritueel. Het komt in het calvinisme en andere christelijke stromingen vrijwel niet voor.
Het wordt door gelovigen met de hand geslagen, in de lucht (veelal door priesters of andere Rooms-Katholieke voorgangers om de gelovigen te zegenen), of op de borst en het voorhoofd. Nog altijd wordt het met de hand geslagen kruisteken door veel (Rooms-Katholieke) gelovigen toegepast, vaak bedoeld als zegenbede. Men zegt of denkt erbij: "In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest" (in het Latijn: In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti). Het kruisteken dat in de Oosters-Orthodoxe Kerken, zoals de Grieks-orthodoxe Kerk wordt geslagen, is gespiegeld aan dat van de Rooms-Katholieke Kerk: van voorhoofd naar rechterschouder en tenslotte naar de linkerschouder.
Het kruis is het teken van het lijden, het sterven en de opstanding van Christus aan een houten kruis. In de christelijke traditie verkreeg het kruis daarom betekenis als symbool van de verzoening en verlossing van de menselijke zonde en de verlossing en overwinning op de dood.
In de Oosters-orthoxe traditie wordt het Kruis gezien als symbool van de overwinning: de overwinning over de dood door de kruisdood van Christus en daarmee zijn zowel het Kruis als het kruisteken een wapen tegen alle boze krachten. Bij het kruisteken worden duim, wijs- en middelvinger samengebracht als symbool van de Drie-eenheid en de ringvinger en pink naar binnen gevouwen, als symbool van de goddelijke en menselijke natuur van Christus. Bij de Russische oudgelovigen maakt men gebruik van een ouder kruisteken, waarbij duim, pink en ringvinger samen worden gebracht als symbool van de Drie-eenheid en wijs- en middelvinger gestrekt worden gehouden, waarmee beide naturen van Christus worden uitgedrukt. Dit benadrukt dat men de gekruisigde Christus belijdt.
