Graetheide
De Graetheide is een gebied in de Nederlandse provincie Limburg dat zich ruwweg bevindt tussen Sittard en de Maas en tussen Geleen en Born. Het gebied behoort tot het historische Land van Zwentibold, in de tegenwoordige overgangszone van Zuid- naar Midden-Limburg.
[bewerk] Geschiedenis en karakteristiek
Het thans vlakke en uitgestrekte gebied was oorspronkelijk een bos (het "Graetbos"). Koning Zwentibold zou het bos, dat met 6666 bunders aanzienlijk groter moet zijn geweest dan de Graetheide nu, geschonken hebben aan de bewoners van de veertien omliggende kerkdorpen, die het vervolgens ontgonnen en het zo tot een heide omvormden. Tegenwoordig is het gebied bijna geheel agrarisch met hier en daar kleinere bossen zoals Grasbroek en Heksenberg. Er leven nog verschillende (wilde) diersoorten. In het gebied zijn enkele bijzondere gebouwen te vinden, waaronder Kasteel Grasbroek en een aantal oude hoeven en landhuizen. Twee belangrijke verkeersaders doorsnijden de Graetheide tegenwoordig: de autosnelweg A2 en het Julianakanaal. Aan de overzijde van het Julianakanaal gaat het gebied over in het natuurgebied de Grensmaas.
Volgens sommigen zou Zwentibold zijn gesneuveld op de Graetheide, hoewel anderen beweren dat dit bij Buchten zou zijn geweest.
In het gebied ligt het gelijknamige gehucht Graetheide, dat feitelijk gezien bij Born hoort. Hier in de buurt ontspringt de Kingbeek. Bij Geleen ligt ook een buurtschap met deze naam.
[bewerk] Toekomst
Een groot deel van de Graetheide is door de voormalige Staatsmijn Maurits ingericht als industriegebied. Ook na sluiting van de mijnen wordt het gebied bedreigd door de uitbreiding van dit complex, dat is overgenomen door de chemische industrie. De DSM heeft in de jaren '70 van de vorige eeuw circa 200 hectare grondgebied van de Graetheide (ten westen van de A2) gereserveerd als uitbreidingslocatie. De toenmalige gemeente Geleen heeft destijds alvast het grondgebied geannexeerd van Urmond, maar door de vele omstanders heeft de realisatie van de plannen tot nog toe geen doorgang kunnen vinden.
Naast de DSM speelt ook woningbouw een rol in de toekomst van de Graetheide. De provincie heeft het deel van het gebied ten oosten van de A2 volledig aangewezen als stedelijk ontwikkelingsgebied. De bedoeling is niet dat dit een vinex-locatie wordt, maar de mogelijkheid bestaat wel om Limbricht, Einighausen en Guttecoven op termijn naar elkaar toe te laten groeien.
