Giethoorn
Giethoorn is een dorp in de kop van Overijssel, in de gemeente Steenwijkerland. Het dorp telt 2620 inwoners en is bekend door zijn bruggetjes, waterwegen en punters. Het wordt wel het 'Venetië van het noorden' genoemd.
Door de vervening ontstonden plassen en meren. Om de turf te vervoeren, groef men vaarten en sloten. Vele huizen zijn als het ware op eilandjes gebouwd, die alleen via bruggetjes te bereiken zijn. De meeste van de meer dan 176 bruggen zijn prive-eigendom.
De enige doorgaande verbinding over land is een fiets- annex wandelpad dat dwars door het dorp loopt, het voornaamste verkeer vindt plaats over het water. Daarvoor wordt vaak gebruik gemaakt van de punter, voortbewogen met een punterboom, net als de gondels in het echte Venetie.
Kerkelijk gezien is Giethoorn een vrijzinnige enclave temidden van een orthodox gebied met dorpen als Staphorst, Genemuiden en Hasselt. De dorpskerk, De Vermaning geheten, werd in 1871 gesticht.
Inhoud |
[bewerk] Naam
Tijdens het turfgravers werden veel geitenhoorns gevonden, waardoor de plaats Geythoorn werd genoemd. Deze geitenhoorn is terug te vinden in de vlag van Giethoorn.
[bewerk] Geschiedenis
Rond het jaar 1200 vestigden leden van de sekte van de Flagellanten zich in het uitgestrekte veengebied waar tegenwoordig Giethoorn ligt. Zij maakten van het gebied de eerste veenkolonie van Nederland.
In de veertiende eeuw werd de eerste kerk in Giethoorn gebouwd, een Katholieke. In de tweede helft van de zestiende eeuw vestigden zich de doopsgezinden in Giethoorn. Rond die tijd begon ook de natte vervening, waardoor voor het toenemende turfvervoer onder meer de Dorpsgracht werd gegraven. Langs deze waterweg gingen zich later steeds meer mensen vestigen, waaronder veel boeren.
Door de vervening ontstonden rond Giethoorn uitgestrekte meren zoals de Bovenwijde. Bijzonder van deze meren is dat het water er niet meer dan een meter diep is.
[bewerk] Beroemde inwoners
Vanaf de jaren zeventig van de negentiende eeuw raakte Giethoorn in trek als woonplaats voor beroemde Nederlanders. Acteur Rijk de Gooijer was daarin de trendsetter. Na hem volgden o.a. de schrijvers Herman Pieter de Boer en Eelke de Jong en striptekenaar Peter van Straaten.
In 1974 ging de woonboerderij van Rijk de Gooijer in vlammen op. De nachtelijke brand is nooit opgehelderd, maar vermoed wordt dat onenigheid over een niet geretourneerd rondje in de kroeg uit de hand is gelopen.
[bewerk] Fanfare
Bert Haanstra nam in Giethoorn in 1958 zijn speelfilmdebuut Fanfare op, een film over twee rivaliserende fanfares in het fictieve dorpje Lagerwiede.
[bewerk] Toeristische trekpleisters
- Museumboerderij 't Olde Maat Uus. Dit is een Giethoornse boerderij uit ± 1800 met een expositie over 100 jaar wonen en werken in Giethoorn. De boerderij is ingericht in oude stijl, inclusief grutterswinkeltje, vissershuisje, tjaskermolen en hooiberg.
- Scheepswerf Schreur. Hier worden Gieterse punters en streekeigen platbodems gebouwd.
- Museum "De Oude Aarde". Hier bevindt zich een expositie van edelstenen, sierstenen en mineralen, en een terrarium.
- Schelpengalerie Gloria Maris
- Automuseum "Histomobil". Naast auto's en andere vervoermiddelen worden hier ook schaatsen, weegtoestellen etc. tentoongesteld.
