Functionele groep
In de organische scheikunde zijn functionele groepen onderdelen van moleculen met een structureel motief, herkenbaar aan de elementensamenstelling en de covalente bindingen. Het ensemble van functionele groepen is grotendeels verantwoordelijk voor de reactiviteit van het molecuul.
Veel voorkomende functionele groepen zijn onder andere:
| Naam | Formule | Voorvoegsel | Achtervoegsel |
|---|---|---|---|
| Amine | R-NH2 | amino- | -amine |
| Carbonzuur | R-C(=O)OH | hydrocarboxy- | -zuur |
| Alcohol | R-OH | hydroxy- | -ol |
| Aldehyde | R-C(=O)H | -al | |
| Anhydride | R-C(=O)-O-(O=)-R | -anhydride | |
| Keton | R-C(=O)-R' | keto- | -on |
| Ester | R-C(=O)O-R' | krijgt de naam van de vormende alcohol en het zuur: alkylalkanoaat | |
| Ether | R-O-R' | krijgt de naam van de twee vormende alcoholen: alkylalkylether | |
| Amide | R-C(=O)N(-H)-R' | krijgt de naam van de vormende amine en zuur: alkylalkaanamide | |
| Azogroep | R-N=N-R' | ||
| Alkeen | R-CH=CH-R' | vervang aan in de naam door een: ethaan/etheen, propaan/propeen, butaan/buteen, enz. | -een |
| Alkyn | R-C≡C-R' | vervang aan in de naam door yn: ethaan/ethyn, propaan/propyn, butaan/butyn, enz. | -yn |
| Phosphodiester | R-OP(=O)2O-R' | ||
| Phenylgroep | R-C6H5 | ||
| Pyridylgroep | R-C5H4N | ||
| Nitril | R-C≡N | alkylnitril | |
| Isonitril | R-N+≡C- | alkylisonitril | |
| Isocyanaat | R-N=C=O | alkylisocyanaat | |
| Isothiocyanaat | R-N=C=S | alkylisothiocyanaat | |
| Methyl | R-CH3 | methyl- (en analoog voor verdere alkyl substituenten: ethyl, propyl, butyl, enz.) | |
| Thioether | R-S-R' |
Het combineren van de namen van alle functionele groepen met de namen van de dragende alkaanmoleculen geeft een krachtige nomenclatuur voor organische chemische verbindingen.
