Fivel
De Fivel is een voormalige rivier in de provincie Groningen en is gedeeltelijk verzand, al zijn sommige delen nog wel te herkennen in de huidige watergangenpatroon.
De rivier begon evenals de Hunze als veenriviertje. Het water van de Fivel kwam van de hoogveenmoerassen rond Slochteren, Hoogezand en Kolham. Vanuit de Slochter Ae en de Scharmer Ae stroomde het water vervolgens naar de kust, via de Woltersumer Ae. Aan de noorzijde van het Eemskanaal ligt de Ten Poster Ae als overblijfsel van de rivier. Ten noorden van Winneweer zijn de meanders van de cirka 75 meter brede getijdenrivier nog in het verkavelingspatroon te zien.
In de vroege middeleeuwen lag hier de Fivelboezem, een inham van de zee. Aan de westelijke oever lagen de wierden van Hemert, Stedum, Westeremden, Huizinge. Langs de oostelijke oever lagen Wittewierum, Garrelsweer, Loppersum, Eenum, Leermens, Godlinze.
Al voor het jaar 1000 werd achter de oostelijke oever de Delf gegraven. Het gedeelte van Winneweer tot Delfzijl is nu een deel van het Damsterdiep. Veel water van de bovenloop stroomde daarlangs via Winneweer (meer precies Muda, wat mond betekent) en Appingedam naar zee.
De Fivelboezem verzandde en werd vanaf cirka 1200 steeds verder ingedijkt.
Alleen het Westeremdermaar heeft nog enige breedte, al is dit niet meer dan 8 à 10 meter. De Zeemsloot tussen Westeremden en Garsthuizen is het laatste restje. Voor 1300 mondde de Fivel bij het huidige Oosternieland in zee. Een van de (toen) buitendijkse lopen is het Groote Tjariet.
De naam Fivelingo verwijst naar de rivier.
