Cornelis Jol
Cornelis Corneliszoon Jol (Scheveningen 1597 - Sao Tomé, 31 oktober 1641), bijgenaamd "Houtebeen", was een admiraal van de West-Indische Compagnie. Zijn bijnaam kreeg hij nadat hij in een gevecht gewond was geraakt en een been van hem moest worden afgezet. Dit werd vervangen door een houten been. De Spanjaarden noemden hem ook wel El Pirata.
Cornelis Jol, van bescheiden afkomst uit een Scheveningse schippersfamilie, ging in 1626 in dienst bij de West-Indische Compagnie en klom op tot admiraal. Hij onderscheidde zich door zijn weergaloze moed, zijn grote bekwaamheid als navigator en zijn menswaardige behandeling van krijgsgevangenen.
Jol was een beruchte kaper die 9 keer de Atlantische Oceaan overstak om de Spanjaarden en Portugezen in de West (de Braziliaanse kust en de Caraïben) te bestrijden. Hij maakte veel buit bij zijn overvallen op Spaanse en Portugese schepen beladen met goud en zilver.
In 1635 werd hij in de buurt van Duinkerke gevangen genomen door Duinkerker Kapers, die hem toen weer uitleverden. Hij versloeg de Spanjaarden in een zeeslag bij Cabañas in Cuba in 1638 en had het bevel over een eskader van zeven schepen in de Slag bij Duins in 1639.
Op 30 mei 1640 voer hij vanuit Brazilië naar Afrika en veroverde daarbij de stad Luanda (Angola) en het eiland Sao Tomé op de Portugezen. In 1641 overleed hij op Sao Tomé aan malaria.
Zijn zoon, die ook Cornelis Corneliszoon Jol (of Hola) heette, was kapitein van de Leiden tijdens de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652-1654).
In Scheveningen is een straat naar hem vernoemd.
[bewerk] Bronnen
- De reizen naar de West van Cornelis Cornelisz. Jol, alias Kapitein Houtebeen 1626-1640. Door J.B. van Overeem. 1942.
- De expeditie van Jol naar Angola en en Sao Thomé. 30 Mei 1641-31 Oct. 1641. Door K Ratelband. 1943.
