Boëthius
|
|
Anicius Manlius Torquatus Severinus Boethius (circa 480-525) was een Romeins filosoof, schrijver en politicus.
Boethius was een zeer ontwikkeld man, zeker voor de moeilijke tijden waarin hij leefde. Hij stamde uit een oud Romeins geslacht, de Anicii. Jong wees geworden, werd hij opgevoed door Quintus Aurelius Memmius Symmachus, een rijke christelijke erfgenaam uit een vooraanstaand Romeins geslacht, wiens dochter Rusticiana hij later huwde. Hij had een goede kennis van het Grieks en heeft wellicht in het oosten van het rijk gestudeerd. Hij was bezig aan een complete vertaling van Plato en Aristoteles in het Latijn, maar zijn vroegtijdige dood maakte daar een eind aan. In de Middeleeuwen was Boethius vooral bekend vanwege zijn vertalingen van de logische werken van Aristoteles en zijn eigen rekenkundige verhandeling, de Institutio Mathematica. De aan Aristoteles ontleende maar via zijn vertalingen doorgegeven omschrijving van de aard van de mens: persona est rationalis naturae individua substantia (de mens is een individuele substantie met een rationele natuur) werd tijdens het eind van de universaliënstrijd door alle filosofen eenstemmig beleden. Als neoplatoons filosoof en aanhanger van de Ariaanse kerk was hij wat betreft zijn filosofische gedachtegoed bij de Katholieken niet erg geliefd.
In 510 werd Boethius consul, hoewel die titel weinig meer inhield. Onder de Oost-Gotische koning Theodorik de Grote die toen Italië beheerste, was hij magister officiorum en diende hem trouw. Toen de koning echter in een geschil met de Byzantijnse keizer geraakte, werd Boethius verdacht van ontrouw, opgesloten en terechtgesteld. Zijn schoonvader Symmachus werd kort daarna terechtgesteld.
Zijn Over de vertroosting der wijsbegeerte (De consolatione philosophiae) is waarschijnlijk geschreven in de gevangenis in afwachting van zijn oordeel. Dit boek waarin proza en poëzie elkaar afwisselen, zou een groot stempel drukken op het middeleeuwse denken met begrippen als het Fortuin (fortuna) en de Voorzienigheid. Van dit laatste begrip legt hij uit dat dit niet hetzelfde is als predestinatie.
Boethius was ook de naam van een klooster van Nestoriaanse monniken ten tijde van Paus Donus.
