American football
American football, in de Verenigde Staten kortweg football genoemd, is een sport die zich heeft ontwikkeld uit het rugby. In andere delen van de wereld wordt de 'sport' ook wel gridiron genoemd. Kenmerkend zijn de beschermende kleren van de spelers.
In Canada wordt een variant van de sport gespeeld, die Canadian football heet.
Inhoud |
[bewerk] Spelbeschrijving
De sport lijkt ingewikkelder dan het is. In feite is het de bedoeling om terreinwinst te maken, om zo een touchdown te scoren. Het aanvallende team heeft hiervoor steeds 4 pogingen (downs) om (minimaal) 10 yards terreinwinst te boeken en daarmee de aanval voort te zetten. Bij elke poging mag de bal slechts één keer naar voor geworpen worden. Meestal is het de quarterback die deze pas geeft. Wordt binnen vier pogingen de 10 yards terreinwinst gehaald, volgen er opnieuw vier pogingen enzovoort. Zodra de man in balbezit op de grond ligt en is aangeraakt door een tegenstander, wordt het spel stilgelegd. Komt de bal mét man uiteindelijk in de endzone van de tegenstander dan is een touchdown gescoord. Voor een touchdown verdient een team 6 punten. Na een touchdown kan een team nog eens één punt verdienen door een fieldgoal te maken (dan wordt de bal van dichtbij tussen de palen door gekickt), of twee punten door nogmaals vanaf de 3-yard lijn de bal in de endzone van de tegenstander te brengen (eerder zeldzaam in de NFL). Andere manieren om punten te scoren zijn de gewone fieldgoal die drie punten oplevert en de safety die door de verdedigende partij gescoord kan worden door een speler in balbezit van de aanvallende partij in zijn eigen endzone te tacklen, de safety is twee punten waard.
Tactiek is zeer belangrijk in het spel en vele ploegen kennen meerdere tientallen varianten uit het hoofd. Ook het collectief sterk presteren is belangrijk. Ondanks dit alles, speelt de factor geluk (of ongeluk) ook vaak mee. De aanvallende pas van de quarterback kan bijvoorbeeld onderschept worden. Vaak is dat een ideale gelegenheid voor het verdedigende team om een touchdown te scoren, aangezien het aanvallende team niet verdedigend staat opgesteld.
Bij de bestraffing van een speler door de scheidsrechter, kan de andere ploeg 5 tot 15 yards terreinwinst krijgen.
Veel voorkomende penalties zijn oa. 'face mask' (het vastpakken van het gezichtsmasker van de tegenstander), 'pass interference' (het hinderen van de tegenstander terwijl deze de bal, die naar hem onderweg is, probeert te vangen) en 'unnecessary roughness' (onnodig hard doorgaan op een tegenstander, zeker nadat het spel is stilgelegd).
[bewerk] Professioneel American Football
De Amerikaanse profcompetitie - NFL - is verreweg de best bezochte sport in de Verenigde Staten, maar ook wereldwijd gezien. Het gemiddelde bezoekersaantal per wedstrijd is 60.000, ter vergelijking: de Duitse Bundesliga (voetbal) trekt gemiddeld 40.000-45.000 toeschouwers en is daarmee een goede tweede.
De competitie bestaat uit twee conferences, de National en de American Conference. Elke Conference telt vier divisies, bestaande uit elk vier teams. In totaal doen dus 32 teams mee in de strijd om de titel.
Op de kalender staan 16 wedstrijden in het reguliere seizoen + eventuele playoff-wedstrijden. Om verzekerd te zijn van de playoffs dien je of de divisie te winnen waarin je speelt, of in ieder geval tot de zes beste teams van je Conference te behoren. Dit wordt bepaald door het aantal gewonnen-verloren-gelijke spelen. Sinds een aantal jaren wordt eenzelfde systeem gehanteerd, namelijk: de twee hoogst geplaatste teams per Conference zijn de eerste playoff-ronde vrij (een 'bye' genoemd), de overige vier teams spelen voor een plaats in de volgende ronde tegen deze ploegen. Het hoogst geplaatste team (gebaseerd op de stand van het reguliere seizoen) speelt altijd tegen het laagst geplaatste team in de playoffs en heeft tevens het thuisvoordeel. Opmerking: de divisieleiders gaan altijd als nummers 1 t/m 4 de playoffs in, de 'wild-card' teams zijn dan automatisch nummer 5 & 6. Het kan dus voorkomen dat een als vijfde geplaatst team een betere winst-verlies-balans heeft dan een divisieleider uit een andere divisie.
De uiteindelijke finale Super Bowl vindt plaats begin februari. In 2007 zal dit in Miami zijn. Dit evenement wordt bekeken door bijna eenderde van de Amerikaanse bevolking. Buiten de VS kijken er zo'n 6 miljoen mensen naar deze finale (geschat aantal).
In de VS kan de coach van een team aan de hoofdscheidsrechter vragen om zijn beslissing te herzien op basis van televisiebeelden. Het spel wordt hiervoor één minuut onderbroken. In de praktijk aanvaarden de coaches meestal de beslissingen van de scheidsrechters.
In tegenstelling tot het gewone voetbal, zijn er in de NFL vele onderbrekingen in het spel. O.a. wanneer de bal van ploeg wisselt, is er een onderbreking die toelaat dat de aanvallende spelers het veld verlaten en de defensieve spelers het veld opkomen. Het spel wordt gekenmerkt door vele wissels.
Tijdens televisie-uitzendingen kan via computeranimatie een virtuele 10 yardlijn op het veld geprojecteerd worden. De kijker merkt aldus of een team in vier pogingen deze lijn passeert. In de Verenigde Staten wordt deze techniek toegepast.
In Nederland hebben we ook American football maar dat is op een kleinere schaal dan in Amerika en Canada. Dit komt voornamelijk omdat het nog niet echt bekend is en meer wordt gezien als Rugby.
[bewerk] American Football in Nederland
Al in 1946 spelen twee Amerikaanse universiteitsteams een demonstratiewedstrijd in het Amsterdamse Olympisch Stadion. Pas in 1980 volgt de volgende impuls, wanneer René Koningsferander een oproep doet voor geïnteresseerden in American Football bij 'Sprekershoek', een televisieprogramma dat een kwartier voor Studiosport wordt uitgezonden. Via zijn gymnastiekleraar Guus Annokee (1e voorzitter en oprichter van de NAFF [Nederlandse American Football Federatie]) is Koningferander bekend geworden met de sport. Op zijn oproep volgt de oprichting van de Amsterdam Rams.
De eerste wedstrijd die een Nederlands American Football Team ooit heeft gespeeld was dan ook de Amsterdam Rams op paaszondag 1981 tegen Herne Tigers uit Duitsland. Bij gebrek aan (lees geen) Nederlandse tegenstanders werd er in 1983 en 1984 in de Duitse OberLiga gespeeld. In 1984 worden de Rams kampioen van de Duitse Oberliga West Division. Ondertussen vinden er in Nederland allerlei initiatieven plaats, demonstratiewedstrijden etc, maar ook de komst van SkyChannel met uitzendingen van college Football. Dit alles leidt tot de oprichting van diverse Nederlandse verenigingen zoals o.a.: The Hague Raiders, Delft Dragons, Rotterdam Trojans, Zwolle Bulldogs, Utrecht Vikings. In diezelfde periode (eind 1984) splitst zich een kleine groep af van de Amsterdam Rams en vormen een nieuw Team: de Amsterdam Crusaders.
Al deze nieuwe teams incluis de “oude Rams” verenigen zich in de Nederlandse American Football Federatie, kortweg de NAFF genaamd.
In 1985 gaat de eerste Nederlandse American Football competitie van start. In de hoogste en vooralsnog enige divisie starten acht Football Teams, die het tegen elkaar op nemen voor een plaats in de finale van het Nederlands kampioenschap American Football, de ”SuperBowl”. In deze finale staan de Amsterdam Rams tegenover de Amsterdam Crusaders. De eerste en enige Superbowl (de latere edities van de finale heten TulipBowl) wordt gewonnen door de Rams.
In de beginperiode groeit de sport explosief, van enkele Teams midden jaren tachtig tot ruim veertig teams eind jaren tachtig. Verder konden de grotere Randstedelijke American Football Teams (Amsterdam Crusaders, Hague Raiders, Amsterdam Rams) zich in zeer korte tijd verder professionaliseren (het inhuren van Amerikaanse spelers en coaches) door het aantrekken van grote sponsors. Deze interesseerden zich voor de nieuwe sport vanwege het frisse uiterlijk en de (relatief grote) aandacht van TV en landelijke dagbladen.
In 1986 organiseert Nederland Eurobowl I, de finale van de Europese competitie van landskampioenen. In het Olympisch Stadion worden de Amsterdam Rams verdienstelijk derde. De finale van de eerste Eurobowl wordt gewonnen door Taft Vantaa uit Finland. Met maar liefst drie volledige competities gaat de NAFF in 1987 van start. Dit is tevens de eerste competitie die start met een aanzienlijk deel Nederlandse scheidsrechters aangevuld met arbiters van de vliegbasis Soesterberg.
Eind jaren tachtig wordt gestart met een jeugdcompetitie, en word er veel naar Flagfootball gekeken als alternatief voor de jongste jeugd. Verder groeit vooral in de hoogste klasse de kwaliteit van het spel enorm door de inbreng van Amerikaanse spelers en coaches.
Begin jaren negentig kan men spreken een van Nederlandse competitie die tot de sterkste van Europa behoort. Met als hoogtepunt de Amsterdam Crusaders, die vanaf 1987 tot 1991 alles in Nederland weten te winnen en in Europa tot de absolute top weten door te dringen. Wat in 1991 en 1992 leidt tot het winnen van de Eurobowl.
Midden jaren negentig stagneert de groei van de sport en er verdwijnen er verenigingen. De nieuwigheid is er vanaf en dat merk je ook aan de aandacht van sponsors voor de sport. TV-aandacht is niet langer vanzelfsprekend en met de doorgroei van de jeugd wil het ook nog niet helemaal lukken. Daarentegen kent de sport in de rest van Europa een ware renaissance, met veel publiek en media-aandacht. Het is deze situatie die de Amsterdam Crusaders doet beslissen om in 1994 en 1995 hun heil buiten Nederland te zoeken en in de European Football League verder te gaan.
Tezamen met de stagnatie van de sport in Nederland, vinden er mondiaal grote dingen plaats voor het American Football. Zo gaat de World League Of American Football van start. Deze voorloper van de NFL-Europe is een professionele competitie opgezet door de Amerikaanse Profbond NFL. Een competitie om enerzijds het American Football in onder andere Europa te promoten en anderzijds te dienen als een farm league voor de NFL (een league om bijvoorbeeld rookie spelers tot wasdom te laten komen voor het grote werk). Deze ontwikkelingen hebben een grote invloed op het Nederlands American Football.
Eind jaren negentig is de American Football sport in Nederland terug bij af, althans voor de beoefening ervan. Er is nog maar een derde van alle Football Teams overgebleven, er zijn geen sponsors meer, er is geen aandacht meer van de media en een competitie die veel van zijn kwaliteit heeft ingeleverd. Aan de andere kant heeft Nederland er door de NFL-Europe wel een professioneel Football Team bij, de Amsterdam Admirals. In feite is dit een Amerikaans team dat geregeld meer dan 10.000 man publiek bij thuiswedstrijden trekt. Aandacht die de oorspronkelijke Nederlandse American Football Teams nu ontberen. Zoals het zich de laatste jaren laat aanzien, lijkt het er op dat het (marginale) voordeel van een Amerikaans professioneel team, de mogelijkheid van synergie, die zich slechts sporadisch voordoet (zelden een Nederlandse speler of coach in de gelederen), niet opweegt tegen het nadeel. Er is naast professioneel American Football namelijk geen draagvlak meer voor een bloeiende, voor de media interessante, Nederlandse amateurcompetitie.
[bewerk] Nederlandse clubs
- Alphen Eagles
- Amersfoort Untouchables
- Amstelland Panthers
- Amsterdam Crusaders
- Arnhem Falcons
- Delft Dragons
- Den Haag Raiders '99
- Eindhoven Raptors
- Enschede Bronco's
- Flevo Phantoms
- Groningen Giants
- Hilversum Hurricanes
- Hoorn Unicorns
- Lelystad Commanders
- Lightning Leiden
- Maastricht Wildcats
- Nijmegen Pirates
- Rotterdam Trojans
- Utrecht Dominators
- Zoetermeer Black Angels
[bewerk] Externe links
| Zie ook: |
|---|
 Portaal Sport · Categorie:Sport · Sport van A tot Z · In het nieuws - Sport · Sport · Balsport |
