Altaj (volk)
| Altaj (Oirot) | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
De Altaj (eigenbenaming Oirot of Oyrot) zijn een Turks volk dat leeft in de Zuid-Russische republiek Altaj en kraj Altaj en de omringende gebieden Tuva en Mongolië.
Inhoud |
[bewerk] Prehistorie en Chinese vervolgingen
De Altaj waren bekend vanwege hun vaardigheden in metaalbewerking vanaf de 20e eeuw v. Chr.. [1] Ze woonden vanaf de 11e eeuw in de noordwestelijke Chinese regio Dzjoengarije en vielen onder het bestuur van de Oirat-Mongolen van de 15e tot de 18e eeuw. In 1758 annexeerde de Qing-dynastie van China het grootste deel van dit gebied binnen haar rijk en deed pogingen om de Altaj uit te roeien. Een paar duizend van hen wisten dit te overleven door te vluchtten naar het Altajgebergte.
[bewerk] Russisch bestuur
De Altaj kwamen in contact met de Russen in de 18e eeuw. In het Russische Rijk werden de Altaj aangeduid als Oirot of oyrot. Veel Altaj raakten verslaafd aan de Russische wodka, die meegebracht werd door kozakken en die ze "vuurwater" noemden. Ze hadden echter geen weerstand tegen de alcohol en werden daardoor vrij snel dronken. [2] In 1866 werd het gebied geannexeerd door het Russische Rijk. De Altaj waren van oudsher een nomadisch volk, maar onder Russische invloed begonnen veel van hen zich te vestigen in plaatsen. De meerderheid van hen bekeerde zich tot het Russisch-orthodoxisme in de tweede helft van de 19e eeuw na de stichting van een missie van deze kerk.
[bewerk] Religie en etnisch zelfbewustzijn
In 1904 ontstond onder de Altaj echter het burkanisme (Ak Jang; "Wit geloof"), een NRB (met elementen uit het sjamanisme en lamaïsme) als een symbool tegen de Russische kolonisatie, die veel aanhang verwierf. Deze religie gelooft dat de, van Dzjengis Khan afstammende, mythische Oirat Khan terug zal komen als messias om de Altaj te bevrijden van de Russische overheersing en het christendom en hen zou laten teurgkeren naar de situatie van voor de Russische en Chinese overheersing. Dit geloof vormde de basis voor een liberale beweging die in 1904 werd neergeslagen en verboden.
[bewerk] Sovjetperiode
Na de Oktoberrevolutie van 1917 zagen de Altaj net als andere volken binnen het post-Russische Rijk hun kans om hun stam als een aparte natie aan te duiden, namelijk als "Oirot", een meer gematigde vorm van seculier nationalisme die een Oirotrepubliek wilde die ook de gebieden van de Turkse volken Chakassen en Tuvienen omvatte. Veel Altajse leiders steunden voor dit doel de mensjewieken en het Witte Leger dat het gebied een tijdlang in handen had tijdens de Russische Burgeroorlog. In 1920 kwam echter ook dit gebied onder het bestuur van de bolsjewieken. Aanvankelijk tolereerden deze de relatieve autonomie van de Altaj; op 1 juli 1922 werd de Oirotse autonome oblast geformeerd in kraj Altaj en het Burkanisme en de roep om een "Groot-Oirotië" werden toegestaan tot 1933, toen de nationalistische beweging werd beticht van een samenzwering. In de jaren '40, tijdens de Grote Vaderlandse Oorlog, werden de Altaj beschuldigd van pro-Japansheid en werd het woord "oirot" verklaard tot contra-revolutionair en uit alle boeken geschrapt. De Altajse communisten werden vervolgd en in 1948 werd de naam van het gebied veranderd naar Gorno-Altajse autonome oblast (Gorno = Berg-). De Altaj leden zwaar onder de industrialisatie in de Sovjet-Unie, die vele Russen en anderen naar het gebied brachtten en tegen 1950 maakten de Altaj nog maar 20% uit van de bevolking (aanvankelijk was dit 50%).
Tijdens de glasnost herleefde het Altajs-Oirotse nationalisme opnieuw, maar had ditmaal veel minder impact.
[bewerk] Republiek Altaj
Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werd de status van de autonome oblast opgewaardeerd naar achtereenvolgens een ASSR, SSR en een republiek onder de naam Gorno-Altaj en in 1993 werd de naam hiervan veranderd naar "Republiek Altaj".
[bewerk] Noten
- ^ Öz Türkler: Iron (en)
- ^ waytorussia.net: People from Russia — Interviews on the Streets - September 24, 2003 (en)
| Bron(nen): |
|
