Alesia
Alesia was een Gallische en later Gallo-Romeinse nederzetting in Frankrijk, tegenwoordig Alise-Sainte-Reine geheten (departement Côte-d'Or), al wordt de identificatie door sommigen wel eens in twijfel getrokken).
In 52 v. Chr. heeft Julius Caesar hier het Gallische leger onder leiding van Vercingetorix verslagen, mede met de steun van de Germaanse ruiters. Vercingetorix kreeg op het plateau van de Mont Auxois (428 m hoog) een standbeeld in opdracht van Napoleon III.
[bewerk] Het beleg van Alesia
Na zijn nederlaag bij Gergovia (in de buurt van Clermont-Ferrand) in het voorjaar van 52 v. Chr., trok Caesar zich terug naar meer noordelijk gelegen gebieden, en sloot zich aan bij de legioenen van zijn belangrijkste luitenant Labienus. Samen trokken zij op naar de Romeinse legerkwartieren, maar bij Alesia stuitten zij op het Gallische leger onder het bevel van Vercingetorix, die de aanval inzette. Ondanks het verrassingseffect en hun numerieke meerderheid, leden de Galliërs een smadelijke nederlaag. Vercingetorix, die nu op zijn beurt door Caesar achtervolgd werd, besloot zich met zijn troepen te verschansen in de vestingstad (“oppidum”) Alesia. Dit was het begin van een gedenkwaardige belegering.
De Romeinen bouwden een dubbele vestingwal met loopgraven, muren, palissaden en torens. De binnenste wal diende om iedere poging tot uitbreken vanuit de belegerde vesting onmogelijk te maken, de buitenste om de belegeraars bescherming te bieden tegen aanvallen van Gallische hulptroepen.
Zes weken lang probeerde Vercingetorix tevergeefs door de Romeinse linies te breken. Een Gallisch versterkingsleger van, volgens de bronnen, 250.000 man slaagde er evenmin in de vesting te ontzetten en moest zich terugtrekken. Honger dwong uiteindelijk de belegerden de strijd te staken: om zijn soldaten te redden gaf Vercingetorix zich aan de Romeinen over. Caesar voerde de held van Alesia na het einde van de Gallische oorlog mee in zijn triomftocht te Rome, en liet hem achteraf doden in de gevangenis.
[bewerk] Betwijfelbare identificatie
In de 19e eeuw betwistte een aantal historici dat het beroemde beleg van Alesia wel in Alise-Sainte-Reine plaatsvond: volgens hen werd de strijd niet hier gevoerd, maar in het dorpje Alaise, in het departement Doubs. Om een einde te maken aan de controverse liet keizer Napoleon III tussen 1861 en 1865 opgravingen verrichten in de buurt van Alise-Ste-Reine, die leken te bevestigen dat het beleg hier inderdaad plaats vond. Toch waren de critici niet overtuigd.
Recenter onderzoek bij Chaux-des-Crotenay (in de Jura) zou er volgens de onderzoekers zelfs op wijzen dat Alesia dáár heeft gelegen. Luchtfoto’s en bodemonderzoek ondersteunen echter de stelling van Alise-Ste-Reine. Maar absolute zekerheid is er nog steeds niet.
