Rila-monaĥejo

El Vikipedio

Rila-monaĥejo estas la plej granda kaj vidinda en Bulgario. Ĝi situas en la nordokcidenta parto de Rila-montaro, en alteco de 1100 m super la marnivelo, je 120 km sudokcidente for de la bulgara ĉefurbo Sofio. Laŭ iuj aŭtoroj ĝi estas fondita de monaĥo Ivan Rilski, laŭ aliaj de liaj lernantoj en la 10-a jarcento post Kristo.

Komence la monaĥejo situis en proksima loko en la montaro. Dum la 30aj jaroj de 14a jarcento feŭdulo Hreljo Dragovola konstruigis la monaĥejajn konstruaĵojn sur nature fortikigita teraso inter la riveroj Rilska kaj Druŝljavica, kaj meze de ili li lokigis altan ŝtonturon, la Hreljo-turon (1335) kaj maigrandan preĝejon (1343). Poste la monaĥejo estis keikfoje prirabita, detruita kaj bruligita. Sur la nuna loko ĝia eksteraĵo devenas de la 19a jarcento, kiam la monaĥoj decidis rekonstrui ĝin. La rekonstruado komenciĝis en 1816 kaj daŭris ĉ. 30 jarojn.

La monaĥeja arkitektur-komplekso estas fermita tuto kun areo de 8800 mZ. Gi troviĝas ene de monaĥeja korto, kiu havas formon de malrekta kvarangulo. En tiu korto, funkcias memstare apud la monaĥejo la ĉefpreĝejo Naskiĝo de Ia Di-patrino -- granda, plastike varia kvinkupola konstruajo (1834-1837). En 1844 oni alkonstruis sonorilejon apud la Hreljo-turo. En la kvaretaĝaj loĝdom-aIoj estas pli ol 300 monahaj ĉeloj kaj 4 kapeloj.

La arta efiko estas bazita sur la kontrasto inter la kruda fortikaĵa karaktero de Ia eksteraj masivaj ŝtonmuroj, kun entranĉitaj maigrandaj fenestroaperturoj kaj du grandaj pordoj, kaj la multkolora traktado de la loĝejaĵoj. La etaĝojn kaj la Ioĝej-alojn ĉiuflanke ĉirkaŭas vastaj verandoj. La masivaj arkadoj en la teretaĝo kaj arkadoj en la sekvaj du etaĝoj estas blankkolore stukitaj aŭ pentritaj. Super ili vidiĝas la ajurforma silueto de la lasta etaĝo, konstruita el ligno, kun belegaj diversformaj elstaraĵoj.

Unuiga centro de la monaĥeja tuto estas originale formita el la Hreljo-turo kaj la ĉefpreĝejo, kun fajnaj arkitekturaj detaloj kaj multkoloraj murpentraĵoj. En la interno estas ankaŭ altkvalitaj lignogravuraĵoj. La Rila-monaĥejo estas riĉe ornamita per murpentraĵoj. En la pentrado de la ĉefpreĝejo, kapeloj kaj aldonaj konstruaĵoj partoprenis ikonpentristoj el la plej konataj artlernejoj. La impona dekoracia pentroarto devenas de la 14a jarcento. Nun la pentroartaĵoj estas restaŭritaj kaj estas valoraĵoj de !a bulgara mezepoka arto. La belega ornamaĵo de ta ĉefpreĝejo estas verko de konataj pentristoj el la Bulgara Renesanco kun ĉekape la ikonpentristo Zaharij Zograf.

La lignogravuraĵoj okupas gravan parton en la ornamo de la Rllamonaĥejo - betege ellaboritaj ikonostazoj, ajurformaj parapetoj, plafonoj, verandoj, elstaraĵoj de la konstruajoj. Karakterizaj pri la renesanca lignogravurado estas ta pompaj vegetaĵformaj relief-ornamaĵoj, simbolaj bestofiguroj, orumo k.a. La ikonostazoj estas ellaboritaj en la spirito de lignogravuradarto de Atoso (Greklando).

En 1961 la Rila-monaĥejo estis proktamita nacia muzeo, kaj en 1976 - nacia historia rezervejo. Ekde 1983 ĝi funkcias sub la protektado de UNESCO. La monaĥejo estis ankaŭ unu el la plej gravaj bulgaraj kultur-klerigaj kaj literaturaj centroj dum ta osmana regado (1396 - 1878) en Bulgario. En ĝi estas konservataj valoregaj bulgaraj literaturaj manuskriptoj. La Rila-monaĥejo estas grava objekto de internacia turismo-ĉiujare pli ol 600 000 personoj vizitas ĝin.

marto 1998 – MONATO

[redaktu] Eksteraj ligiloj

  http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=216

  http://www.pravoslavieto.com/manastiri/rilski

  http://www.pbase.com/ngruev/rilamonastery

  http://focus-news.net