Wybory prezydenckie w USA, 1936
Z Wikipedii
Wybory prezydenckie w USA roku 1936 zakończyły się przytłaczającym zwycięstwem urzędującego lokatora Białego Domu, demokraty Franklina Delano Roosevelta.
Spis treści |
[edytuj] Sytuacja
Roosevelt, który w roku 1933 przejął kierownictwo państwa w okresie bezprecedensowego Wielkiego Kryzysu, poradził sobie z nim stosunkowo szybko, głównie za sprawą nowej polityki Nowego Ładu (New Deal), który zrywał z zasadą nieinterwencji państwa w sprawy gospodarcze. Roosevelt był w owym czasie bardzo popularny i dziś wieli ekspertów ocenia, że dosłownie uratował kraj przed jeszcze gorszą zapaścią, a może nawet i rewolucją.
[edytuj] Nominacje
[edytuj] Partia Demokratyczna
Na konwencji, która odbyła się w Filadelfii (Pensylwania) Roosevelt i jego wiceprezydent John Nance Garner zostali ponownie nominowani przez aklamację.
[edytuj] Partia Republikańska
Z kolei zebrani na konwencji w Cleveland (Ohio) republikanie swoim kandydatem mianowali pełniącego od czterech lat funkcję gubernatora stanu Kansas Alfa Landona. Umiarkowany Landon popierał część reform Nowego Ładu. Jego partnerem na liście został Frank Knox z Massachusetts.
[edytuj] Inne nominacje
Wielu ludzi chciało przedtem, aby populistyczny senator-demokrata Huey Long z Luizjany, barwna postać amerykańskiego sceny politycznej, kandydował w tych wyborach jako kandydat niezależny. Sprawa jednak rychło straciła na aktualności, jako że Long został zamordowany we wrześniu 1935 roku. Long był o tyle groźny dla prezydenta, że był w stanie odebrać mu część głosów najbardziej radykalnej części społeczeństwa.
Rozpatrywano też innych kandydatów niezależnych, jak chociażby senator Burton K. Wheeler z Montany (demokrata), senator William E. Borah z Idaho (republikanin), czy gubernator Minnesoty Floyd B. Olson (Partia Farmersko-Robotnicza). Ale senatorowie wycofali się po tym, jak stwierdzono u nich raka.
Republikański kongresman William Lemke kandydował w wyborach jako niezależny, a ściślej członek Partii Unionistów, która wkrótce po wyborach przestała istnieć.
[edytuj] Kampania
Przed wyborami w listopadzie, odbyły się (wrzesień) wybory w Maine, gdzie wygrał Landon (notabane dopiero w roku 1957 zmieniono tam datę na listopad, jak w reszcie kraju). Republikanie obwieścili wtedy Jak poszło Maine, tak pójdzie reszta kraju (As Maine goes, so goes the country).
Pismo Literary Digest, opierając się na szerokich badaniach opinii publicznej, obwieściło, iż Landon może wygrać aż 370 głosami w Kolegium Elektorskim. Ale potem okazało się, iż przebadano właściwie prawie tylko republikanów, ktorzy w zdecydowanej większości kupowali to pismo.
Zaś nieznany wówczas ankieter George Gallup przebadał reprezentatywną próbkę 50 tysięcy obywateli i przewidział jednoznaczne zwycięstwo Roosevelta. Co w sumie przewidywało bardzo wielu ludzi.
[edytuj] Wyniki
Ostatecznie Landon wygrał tylko w dwóch stanach: Maine i Vermont, co dało mu tylko 8 głosów elektorskich (5 z Maine i 3 z Vermont). Jego porażka była też przytłaczająca w głosach i odsetku powszechnym. Był to najgorszy wynik, uzyskany przez przedstawiciele jednej z dwóch głównych partii w kolegium w historii.
- Roosevelt: 27,752,648 głosów (60.8%) i 523 elektorskich
- Landon: 16,681,862 głosy (36.5%) i 8 elektorskich
- Lemke: 892,378 głosów (2.0%) i 0 elektorskich
- Norman Thomas (Socjaliści): 187,910 głosów (0.4%) i 0 elektorskich
- Earl Browder (komuniści): 79,315 głosów (0.2%) i 0 elektorskich
Demokraci powiększyli też liczbę miejsc w obu izbach Kongresu.
[edytuj] Zobacz
- Jak poszło Maine, tak poszło Vermont
