Wrota Chałubińskiego
Z Wikipedii
Wrota Chałubińskiego (słow. Vráta Chałubińského), dawniej Zawracik – wąska przełęcz (2022 m n.p.m.) w głównej grani Tatr pomiędzy Kopą nad Wrotami (2075 m n.p.m.) a Szpiglasowym Wierchem. W kierunku południowo-wschodnim, za Kopą nad Wrotami umiejscowiona jest Ciemnosmreczyńska Turnia (2142 m n.p.m.) oddzielona od Kopy Przełęczą nad Wrotami. Przez Wrota Chałubińskiego prowadził szlak z Doliny Rybiego Potoku do Doliny Piarżystej – górnego piętra Doliny Ciemnosmreczyńskiej (Temnosmrečinská dolina). Ścieżka została przebudowana w latach 1889-1890 w łatwo dostępny szlak. Na wniosek Walerego Eliasza-Radzikowskiego zmieniono nazwę przełęczy, dla uczczenia zmarłego w 1889 Tytusa Chałubińskiego.
Po II wojnie zlikwidowano szlak po słowackiej stronie (Dolina Piarżysta jest rezerwatem przyrody, szlak prowadzi tylko do Ciemnosmreczyńskiego Stawu). Po stronie polskiej Wrota Chałubińskiego dostępne są znakowanym szlakiem znad Morskiego Oka przez Dolinkę za Mnichem. Szlak, po wielu latach zamknięcia został otwarty w 1972, w 1996 został wyremontowany.
Pierwsze turystyczne wejścia letnie nie zostały odnotowane, wejście zimowe – luty 1914 Skórzewski i przewodnik Stanisław Gąsienica-Byrcyn.
Wrotami Chałubińskiego rozpoczyna się niedostępna dla turystów droga przez Liptowskie Mury na Gładką Przełęcz.
