Wohyń

Początkowe dzieje Wohynia związane są z postacią Leszka Czarnego i końcem XIII w. W 1519 r. król Zygmunt I Stary nadał osadzie pierwsze przywileje, rozszerzając je następnie w 1522 r. Zgodnie z tymi nadaniami miasto miało rządzić się według prawa magdeburskiego. "Na wieczne czasy" król pozwalał handlować wszystkim przyjeżdżającym do miasta za odpowiednią opłatą. Targ miał się odbywać w dzień sobotni, a jarmark na św. Michała i św. Jędrzeja.

W 1555 r. król Polski, wielki książę litewski Zygmunt II August zatwierdził przywileje nadane miastu dotychczas przez jego ojca i nadał Wohyniowi nowe przywileje. Król nadaje miastu herb "Rak" "do pieczętowania i używania we szelkich miejskich potrzebach" oraz prawo do odbywania jarmarku na dzień św. Krzyża.

W połowie XVI w. Wohyń był miastem królewskim w ziemi brzeskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego leżącym na pograniczu z Koroną (w sąsiedztwie ziemi chełmskiej). Nieduże miasto w układzie sześciu ulic (Rynek, Nad Stawami, Ku Parczewowi, Gościniec Łukowski, Kowalska i Średnia) posiadało centralnie położony rynek, liczyło 370 domów i ok. 2300 mieszkańców. Wohyń zajmował wówczas powierzchnię 167 włók chełmińskich (tj. ok. 2800 ha) i przynosił dochód w wysokości 550 florenów polskich. Wohyń był miastem znaczącym jak na ówczesne czasy. W mieście miał siedzibę starosta wohyński Eustachy Wołłowicz (kasztelan trocki, fundator dworu królewskiego w Wohyniu), zaś bezpośrednio przez zawarciem unii lubelskiej miasto było miejscem zjazdu szlachty litewskiej.

Wielokrotnie niszczone i odbudowywane miasto nierozerwalnie dzieliło swe losy z tą częścią kraju. Razem z innymi miastami Podlasia Wohyń utracił prawa miejskie w 1867 r. licząc wówczas 254 domy z 2145 mieszkańcami, wśród których 55% było Polakami a 44% Żydami, resztę stanowiła ludność pochodzenia rosyjskiego i niemieckiego. Dochód Wohynia w 1867 r. wynosił 392 ruble. Największa liczba ludności zamieszkiwała Wohyń w 1914 r., który liczył wówczas 3968 mieszkańców.

W dwudziestoleciu międzywojennym Wohyń był tzw. osadą miejską w powiecie radzyńskim liczącą ok. 2600 mieszkańców. Targi odbywały się co czwartek, a raz w miesiącu jarmark. Silnie rozwinięte było rzemiosło, handel i usługi prowadzone w znacznej mierze przez ludność pochodzenia żydowskiego. Na zarejestrowanych w 1928 r. ok. 90 podmiotów gospodarczych, powyżej 80% właścicielami byli Żydzi, np. krawcy wohyńscy to: H. Altbier, U. Ejdelman, S. Grabarz, D. Gerszman, Sz. Mleczak, B.,H. i M. Pejsachowiczowie, S. Rojzman, L. Rozencweig, L. Rozmaryn, H. Szafirsztejn, A. Tenenbaum.

W 1939 r. Wohyń został zbombardowany przez lotnictwo niemieckie. Bezpośrednią przyczyną nalotu było poszukiwanie i chęć zniszczenia miejsca postoju 55 Samodzielnej Eskadry Bombowej. Eskadra ta mająca swe stałe bazy w Lidzie na Wileńszczyźnie już 31 sierpnia 1939r. przybyła na lotnisko polowe w Maryninie koło Radzynia Podlaskiego, skąd w pierwszych dniach wojny wykonała szereg nękających nalotów na nacierające wojska niemieckie tracąc przy tym 3 samoloty i 9 ludzi. Obrona plot. lotniska zestrzeliła 1 Heinkla He 111. W odwecie Luftwaffe wykonała 9 września szereg nalotów na pobliskie miejscowości, wśród których był i Wohyń. Zginęło wówczas kilkunastu mieszkańców. Na cześć ofiar plac w centrum otrzymał nazwę Plac 9 Września 1939 r.

Obroną Wohynia kierował Felicjan Zalega odznaczony krzyżem Virtutti Militari.

Miejscem charakterystycznym jest tzw. "park wohyński" i szkoła znajdująca się w centralnym punkcie miejscowośći.