Sztetl
Z Wikipedii
Sztetl (jid. שטעטל sztetl, l.mn. sztetlech - miasteczko, zdrobnienie od sztot - miasto) - w literaturze popularnonaukowej, genealogicznej, etnograficznej jest to małe skupisko miejskie zachowujące tradycyjną obyczajowość żydowską.
Zdominowane przez społeczność żydowską miasteczko, w którym wykształcił się specyficzny społeczno-kulturowy wzorzec życia, swoisty etos pobożnego Żyda, zasady dyktowane nauką Tory i Talmudu oraz wpływem autorytetu gminy.
Sztetl był głównym ośrodkiem demograficznym Żydów aszkenazyjskich na terenach Polski i tzw. strefy osiedlenia w Rosji. Ludność żydowska w sztetlach bardzo często przekraczała 70-80% mieszkańców (np. Działoszyce, Pińczów), a zdarzało się, że stanowiła praktycznie 100% populacji. Językiem mieszkańców sztetli był jidysz. Kultura sztetli uległa zagładzie wraz z nadejściem Holokaustu.
Termin odnoszący się głównie do dawnych miasteczek byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
