Szreńsk

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 53°01' N 020°07' E

Szreńsk

Herb Szreńska

53° 1' N
20° 7' E

Populacja (2006)
- liczba ludności

1200

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

06-550

Tablice rejestracyjne

WML

Flaga Szreńska

Szreńsk – wieś (dawne miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Szreńsk, na Mazowszu, nad rzeką Mławką, 20 km na pd.-za. od Mławy i ok. 100 km na pn.-za. od Warszawy; stolica Zawkrza.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Szreńsk.

[edytuj] historia

Pierwsze ślady osadnictwa w szreńsku pochodzą z przełomy IX i X wieku, w tym czasie w rozlewisku rzek Mławki i Szronki powstał gród otoczony wałami ziemno kamiennymi. Prawdopodobnie gród powstał po przeniesieniu osadnictwa z lewego, położonego wyżej brzegu rzeki Mławki. Gród wielokrotnie był niszczony co jest związane z jego lokalizacją na terenach granicznych z Prusami. W wieku XII najprawdopodobnie za panowania Bolesława Krzywoustego gród został powiększony, wzmocniony przez podwyższenie wałów a wokół niego wyrosła osada i w takim kształcie Szreńsk przetrwał następne 100 lat do najazdu prusów gdy został ponownie znisczony. Odkryte w wyniku badań archeologicznych zabytki wskazują, że mieszkańcy grodu zajmowali się garnacarstwem, kowalstwem, hodowlą bydła i rolnictwem. W wieku XIII Szreńsk został ponownie odbudowany. Po raz pierwszy w źródłach pisanych Szreńsk pojawia się w 1240 roku. Przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim Szreńskowi nadaje Siemowit III w roku 1383, w tym samym dokumencie potwierdza wcześniejsze nadanie Szreńska Stanisławowi Grada z Kowalewa, który zmienia nazwisko na Szreński i w rękach rodu Szreńskich pozostaje Szreńsk przez 170 lat. W pierwszej połowie XVI wieku Feliks Szreński, kolejny z rodu (i za razem ostatni), w miejscu dawnego grodziska wybudował okazały zamek obronny, z murami obwodowymi, czterema basztami, budynkiem mieszkalnym i budynkiem bramnym oraz kaplicą, przebudował kościół parafialny (1531 zakończenie budowy). Kościół bez większych zmian przetrwał do dzisiaj i stanowi perłę późnego gotyku północnego mazowsza. W 1554 Szreńsk przechodzi na własność biskupa płockiego Andrzeja Nosowskiego. W 1665 miasto zajmują szwedzi, na zamku stacjonuje szwedzki garnizon. Do Szreńska przybywa z wizytacją oddziałów Karol X Gustaw, ma to miejsce na koło trzy tygodnie przed bitwą pod Warszawą. Po II rozbiorze polski Szreńsk wchodzi w skład Prus a jego właścicielem zostaje Karol Ludwik Erhard Knobloch, na którego polecenie zostają rozebrane gotyckie fortyfikacje zamku. W roku 1896 Szreńsk traci prawa miejskie.

[edytuj] zabytki

W Szreńsku znajdują się:

XVI-wieczna fara z wieloma cennymi zabytkami, wśród nich marmurowy nagrobek Feliksa Szreńskiego, unikalną ciekawostką jest złamanie osi podłużnej kościoła - prezbiterium na wysokości łuku tęczowego jest odchylone o kilka stopni w stosunku do nawy
W centrum Szreńska znajduje się skwerek, w którego środku leży duży kamień. Na nim wisi herb Szreńska. Na skwerze znajduje się również flaga Unii Europejskiej i flaga Polski.
Tablica pamiątkowa na środku rynku w miejscu dawnego ratusza.
Ruiny zamku i park zamkowy