Siedlce

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°10'00" N 022°16'00" E

Siedlce
Herb Siedlec Flaga Siedlec
Województwo	mazowieckie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Gmina  - rodzaj	Siedlce miejska
Założono	1448
Prawa miejskie	1547
Prezydent miasta	Wojciech Kudelski
Powierzchnia	32 km²
Położenie	52° 10' N 22° 16' E
Wysokość	155 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	77 100 2 419 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	(+48) 25
Kod pocztowy	08-103 do 08-119
Tablice rejestracyjne	WS
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3 Skwer Niepodległości 2 08-110 Siedlce tel. (+48) 25 643-07-50; (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Siedlce – miasto we wschodniej Polsce położone pomiędzy rzekami Muchawką i Helenką. Siedziba powiatu grodzkiego w województwie mazowieckim. Pod względem liczby mieszkańców 50. miejsce w Polsce i 4. w województwie mazowieckim.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Muzea 4 Gospodarka 5 Transport 6 Kultura 6.1 Biblioteki 6.2 Kina 6.3 Teatry 6.4 Galerie 7 Edukacja 7.1 Szkoły wyższe 7.2 Szkoły średnie 8 Sport 9 Szpitale 10 Media 10.1 Telewizja 10.2 Radio 10.3 Prasa 10.4 Nadajniki RTV 11 Baza hotelowa 12 Dzielnice 13 Osiedla 14 Demografia 15 Miasta partnerskie 16 Znane osoby związane z Siedlcami 17 Bibliografia 18 Zobacz też 19 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Siedlec.

Najstarszy przekaz o miejscowości Siedlecz pochodzi z 1448 r. Prawa miejskie na prawie magdeburskim Siedlce otrzymały w 1547 r. W pierwszym stuleciu swego istnienia miasto przeżywało dynamiczny rozwój. Obszar Siedlec wzrósł pięciokrotnie, rosła liczba mieszkańców, przybywało kupców i rzemieślników. Rozwój ten przerwały w połowie XVII w wojny. Miasto ucierpiało od najazdów kozackiego, moskiewskiego, tatarskiego. Odrodzenie miasta nastąpiło za Aleksandry Ogińskiej z rodu Czartoryskich. Dzięki Aleksandrze miasto stało się jednym z ważniejszych ośrodków życia towarzyskiego i kulturalnego w Polsce. Na przedstawienia teatralne była zapraszana elita z całego kraju. Wśród licznych gości był król, Stanisław August Poniatowski. W czasie zaborów mieszkańcy brali czynny udział w powstaniach. Odzyskanie niepodległości w 1918 r. pozwoliło ponownie rozwinąć się Siedlcom. W okresie dwudziestolecia międzywojennego Siedlce stanowiły ośrodek handlu i rzemiosła (krawiectwo i szewstwo). Siedlce były największym rynkiem pracy na Podlasiu. Miasto miało dobre zaplecze oświatowe z publicznymi szkołami średnimi z wykształceniem ogólnokształcącym i zawodowym. W czasie II wojny światowej Siedlce były rejonem działań partyzanckich AK, BCh i NSZ. Okres wojny przyniósł ogromne zniszczenia dla zabudowy miasta. Prawie połowa budynków legła w gruzach. Zniszczone zostało centrum miasta. W 1969 r. rozpoczęła działalność Wyższa Szkoła Nauczycielska, obecnie Akademia Podlaska. W latach siedemdziesiątych wybudowano kilka znaczących zakładów przemysłowych. Jednym z ważniejszych współczesnych wydarzeń Siedlec była wizyta papieża Jana Pawła II w 1999 r.

[edytuj] Zabytki

• Zespół pałacowo-ogrodowy
  • Pałac Ogińskich z I poł. XVIII w.
  • Kaplica pw. Św. Krzyża z II poł. XVIII w.
  • Oficyna pałacowa
  • Pawilon ogrodowy
  • Park miejski Aleksandria
• Ratusz miejski "Jacek"
• Kościół katedralny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
• Budynek Gimnazjum
• Klasycystyczny budynek teatru
• Barokowo-klasycystyczny kościół pw. św. Stanisława
• Późnobarokowa plebania z II poł. XVIII w.
• Odwach
• Klasycystyczny budynek poczty
• Zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 5
• Kościół garnizonowy w Siedlcach
• Siedziba Kurii Biskupia
• Budynek Narodowego Banku Polskiego
• Kolumna toskańska
• Obelisk zwieńczony popiersiem Tadeusza Kościuszki
• Pomnik Niepodległości, poświęcony pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego
• Lapidarium

Obecnie nieistniejące

• Cerkiew – przebudowana w 1926 r. na kościół garnizonowy
• Nowy ratusz – zbombardowany w 1939 r. przez Niemców
• Synagoga – spalona w 1939 r. przez Niemców
• Pomnik Wolności – wysadzony w 1941 r. przez Niemców
• Dzwonnica – zburzona w 1941 r. przez Niemców
• Przedwojenny Dworzec PKP – doszczętnie spalony w 1944 r. podczas zaciekłej obrony Niemców
• Rynek miejski – plac dworca PKS
• Teatr letni - rozebrany przez Niemców podczas drugiej wojny światowej

[edytuj] Muzea

• Muzeum Regionalne
• Muzeum Jana Pawła II
• Muzeum Diecezjalne

[edytuj] Gospodarka

Zobacz więcej w osobnym artykule: Gospodarka Siedlec.

Znaczący ośrodek przemysłu przetwórczego, głównie spożywczego, maszynowego, mechanicznego i środków transportu. Znajduje tu się również elektrownia gazowa, dostarczająca prąd i gaz do mieszkań.

[edytuj] Transport

Zobacz więcej w osobnym artykule: Gospodarka Siedlec.

Miasto jest znaczący węzeł kolejowy i drogowy.

Linie kolejowe łączą Siedlce bezpośrednio z wieloma miastami (połączenia bezpośrednie):

• Siedlce – Warszawa – Poznań – Zielona Góra / Szczecin
• Siedlce – Warszawa – Kraków Płaszów
• Siedlce – Łuków – Terespol – Moskwa (najdłuższe połączenie bezpośrednie)
• Siedlce – Czeremcha – Hajnówka - Białystok

W mieście krzyżują się dwie drogi krajowe oraz trzy wojewódzkie:

• 2 Terespol – Międzyrzec Podlaski – Siedlce – Warszawa – Świecko
• 63 Węgorzewo – Łomża – Siedlce – Łuków – Sławatycze
• 696 Siedlce – Węgrów
• 698 Siedlce – Łosice – Terespol
• 803 Siedlce – Stoczek Łukowski

[edytuj] Kultura

[edytuj] Biblioteki

• Biblioteka Archiwum Państwowego,
• Biblioteka Główna Akademii Podlaskiej,
• Biblioteka Pedagogiczna im. Heleny Radlińskiej,
• Biblioteka Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania,
• Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego im. Jana Pawła II'
• Miejska Biblioteka Publiczna.

[edytuj] Kina

• Kino Centrum

Kina obecnie nieczynne

• Kino Podlasie
• Kino Sojusz
• Kino Odrodzenie

[edytuj] Teatry

• Teatr ES

[edytuj] Galerie

• Galeria Akademicka

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Szkoły wyższe

• Akademia Podlaska
• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania
• Wyższe Seminarium Duchowne im. Jana Pawła II
• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
• Instytut Teologiczny Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie

[edytuj] Szkoły średnie

• I Liceum Ogólnokształcące im. B.Prusa
• II Liceum Ogólnokształcące im. Św. Królowej Jadwigi
• IV Liceum Ogólnokształcące im. hetmana Stanisława Żółkiewskiego
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im. Stanisława Staszica
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Mikołaja Kopernika
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 im. Stanisława Staszica
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4 im. Kazimierza Wielkiego
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. gen. Władysława E. Sikorskiego
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 6 im. gen . Józefa Bema
• I Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Świętej Rodziny

[edytuj] Sport

Siedleckie kluby sportowe i prowadzone przez nie sekcje:

• Aeroklub Siedlecki;
• AZS Akademia Podlaska - koszykówka (kobiety), lekkoatletyka;
• Pogoń Siedlce – rugby, piłka nożna, lekkoatletyka, tenis ziemny i stołowy;
• SKK Siedlce – koszykówka (mężczyźni);
• SKSS Dragon – strzelectwo;
• UKS Rawa Sieldce – biegi narciarskie;
• WLKS Siedlce – lekkoatletyka, podnoszenie ciężarów, zapasy;

[edytuj] Szpitale

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Siedlcach.

[edytuj] Media

[edytuj] Telewizja

• Telewizja Kablowa VECTRA

[edytuj] Radio

• Katolickie Radio Podlasie

[edytuj] Prasa

• Kurier Siedlecki
• Tygodnik Siedlecki
• Życie Siedleckie
• Podlaskie Echo Katolickie
• Extra Gazeta Siedlecka
• Gazeta Siedlecka
• Konkret Siedlecki

[edytuj] Nadajniki RTV

^[1]

• RON EmiTel ul. Błonie Siedlce 22°18'E 52°09'N
• Komin PEC ul. Starzyńskiego PSN Połud.Dzieln.Przemysłowa Siedlce (155+58m n.p.m.) 22°18'26"E 52°09'40"N
• RTCN EmiTel Chotycze k. Łosic (185+300m n.p.m.) 22°47'05"E 52°11'16"N

[edytuj] Baza hotelowa

• Hotel Janusz (Śródmieście)
• Hotel Hetman
• Hotel Pogoń (Śródmieście)
• Hotel Arche (Płd. Dz. Przemysłowa)
• Hotel Panorama (Roskosz)

[edytuj] Dzielnice

• Nowe Siedlce
• Północna Dzielnica Przemysłowa
• Południowa Dzielnica Przemysłowa
• Piaski Zamiejskie
• Roskosz
• Stara Wieś
• Sekuła
• Taradajki

[edytuj] Osiedla

• Osiedle Błonie
• Osiedle Chrobrego
• Osiedle Panorama
• Osiedle Dreszera (dawniej Nowotki)
• Osiedle Młynarska
• Osiedle Nad Zalewem
• Osiedle Ogrody
• Osiedle Reymonta
• Osiedle Roskosz
• Osiedle Topolowa
• Osiedle Tysiąclecia
• Osiedle Warszawska
• Osiedle Wyszyńskiego
• Osiedle Żwirowa
• Osiedle Żytnia

[edytuj] Demografia

Rok	Liczba ludności
1810	2 738
1840	5 800
1865	9 466
1897	20 826
1911	21 949
1939	41 294
1944	27 584
1970	39 400
1990	70 500
1995	73 800
2000	76 667
2005	77 092

[edytuj] Miasta partnerskie

Miasto	Kraj	Rok podpisania umowy
Pescantina	Włochy	1993
Dasing	Niemcy	1998
Wołkowysk	Białoruś	2000
Sabinov	Słowacja	2001
Berdyczów	Ukraina	2005
Nevers	Francja	-

[edytuj] Znane osoby związane z Siedlcami

Kolejność według dat urodzenia

• Aleksandra Ogińska (1730-1798), księżna, hetmanowa, właścicielka miasta Siedlce
• Stanisław Zawadzki (1743-1806), architekt
• Jan Bogumił Freyer (1778–1828), lekarz, społecznik
• Leopold Berkiewicz (1828-1898), astronom
• Władysław Rawicz (1832-1863), uczestnik powstania styczniowego
• Eugeniusz Klemens Dziewulski (1842-1889), przyrodnik
• Bolesław Prus (1847-1912), polski pisarz i publicysta
• Leon Barszczewski (1849-1910), żołnierz, fotograf, badacz kultury Środkowej Azji, przyrodnik, glacjolog,
• Leon Wyczółkowski (1852-1936), malarz i grafik
• Eugeniusz Pankiewicz (1857-1898), kompozytor, pianista, pedagog
• Edmund Dylewski (1859-1900), prawnik
• Stanisław Henryk Pytliński (1865-1923), literat, prawnik
• Jan Ignacy Modrzewski (1869-1962), lekarz chirurg
• Stanisław Pieńkowski (1872-1944), krytyk literacki i teatralny, publicysta, tłumacz, poeta
• Ludwik Stefan Gorazdowski (1873-1935), inżynier hutnik
• Antoni Żychliński (1874-1929), prawnik, działacz państwo
• Jan Jur-Gorzechowski (1874-1948), generał
• Zygmunt Jastrzębski (1875-1925), bankowiec, minister skarbu
• Antoni Ponikowski (1878-1949), inżynier budowlany, geodeta, działacz polityczny i społeczny
• Mieczysław Asłanowicz (1880-1924), nauczyciel
• Małgorzata Maciągowa (1881-1969), malarka
• Eugeniusz Frankowski (1884-1962), archeolog, etnolog, iberysta, baskolog, muzeolog
• Michał Boruciński (1885-1976), malarz
• Bolesław Dębiński (1886-1921), lekarz, przyrodnik, działacz społeczny
• Marta Rzewuska-Frankowska (1889-1954), antropolog, nauczyciel
• Jacek Woszczerowicz (1904-1970), aktor
• Jerzy Koszutski (1905-1960), muzyk, sportowiec
• Witold Grodzki (1905-1965), aktor
• Bohdan Korzeniewski (1905-1992), reżyser, krytyk i historyk teatru, tłumacz, pisarz i pedagog
• Aleksander Fogiel (1910-1996), aktor
• Lesław Eustachiewicz (ur. 1913), krytyk literacki, historyk literatury, tłumacz
• Bohdan Arct (1914-1973), pilot myśliwski, autor książek wspomnieniowych i o tematyce batalistycznej
• Roman Paszkowski (1914-1998), generał, pilot
• Leon Knabit (ur. 1929), benedyktyn, rekolekcjonista
• Józef Oleksy (ur. 1946), polski polityk lewicowy
• Andrzej Ornat (ur. 1946), działacz polityczny, instruktor harcerski
• Henryk Tomasik (ur. 1946), biskup pomocniczy siedlecki
• Joanna Żółkowska (ur. 1950) aktorka
• Barbara Piwnik (ur. 1955), prawniczka, działaczka państwowa
• Jolanta Żółkowska (ur. 1955) aktorka, siostra Joanny
• Piotr Siwkiewicz (ur. 1962), aktor polski i francuski
• Mariusz Orzełowski (ur. 1969) dyrygent
• Lidia Chojecka (ur. 1977), lekkoatletka, biegaczka
• Bartłomiej Bocian (ur. 1979) Brązowy Medalista Mistrzostw Świata w kick-boxingu
• Marta Kleszczyńska (ur. 1979) Mistrzyni Polski w podnoszeniu ciężarów
• Dominika Misterska (ur. 1979) Wicemistrzyni Europy w podnoszeniu ciężarów
• Artur Boruc (ur. 1980), bramkarz reprezentacji Polski
• Marcin Dołęga (ur. 1982) Mistrz Świata w podnoszeniu ciężarów
• Konrad Gołoś (ur. 1982), piłkarz
• Aleksandra Klejnowska (ur. 1982), sztangistka
• Marcin Mroczek (ur. 1982), aktor
• Rafał Mroczek (ur. 1982), aktor
• Katarzyna Furmaniak (ur. 1984) Mistrzyni Świata w kick-boxingu
• Michał Głogowski (ur. 1984) Wicemistrz Świata w kick-boxingu
• Krystyna Jagodzińska (ur. ) Wicemistrzyni Europy w tenisie stołowym

[edytuj] Bibliografia

• Siedlce 1448-1995 pod red. Edwarda Kospath-Pawłowskiego i Teresy Włodarczyk, Siedlce 1996.
• Winter Antoni, Dzieje Siedlec 1448-1918, Warszawa 1969

[edytuj] Zobacz też

• powiat siedlecki
• województwo mazowieckie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Urząd Miasta w Siedlcach
• Informacje Siedleckie
• Strona Siedlczanina o Siedlcach (forum)
• Strony o Siedlcach
• Dawne Siedlce
• Siedlce z satelity
• Plan Siedlec
• Plan Siedlec z numerami domów
• Forum mieszkańców Siedlec