Portable Document Format
Z Wikipedii
PDF (ang. Portable Document Format) - jest formatem plików służącym do prezentacji, przenoszenia i drukowania treści tekstowo-graficznych, stworzonym i promowanym przez firmę Adobe Systems. Dostępna jest bezpłatnie pełna specyfikacja formatu PDF. Językiem opisu pliku PDF jest okrojona wersja języka programowania PostScript wzbogacona o elementy hipertekstowe.
Czytniki tego formatu (program Acrobat Reader) są udostępniane za darmo przez firmę Adobe na wiele platform sprzętowo-programowych, natomiast oprogramowanie służące do modyfikowania tych plików jest rozpowszechniane płatnie. Istnieje jednak szereg aplikacji płatnych i darmowych, w różnym stopniu (i z różnym skutkiem) mogących wyświetlać, tworzyć i modyfikować pliki w tym formacie - najbardziej znanym pakietem jest GhostScript, na którym opierają się niektóre sterowniki do tworzenia PDF (programy działające jak wirtualna drukarka). Wiele programów o innym przeznaczeniu dysponuje funkcją eksportu swoich dokumentów do formatu PDF - w tym większość pakietów biurowych oraz praktycznie wszystkie współczesne programy DTP, ponadto oprogramowanie DTP ma obecnie jako standard również import tych dokumentów, a niektóre z tych programów wykorzystują pdf jako swój podstawowy format.
Dla polskiego użytkownika istotna jest możliwość poprawnego generowania polskich liter w dokumencie PDF. W środowisku Windows możliwość tę zapewniają takie sterowniki, jak darmowe (freeware) QPrint, zestaw GhostScript + Redmon, CutePDF Printer, Free EasyPDF, PDF995 SuitePDF Creator, Primo PDF, RoboPDF Home Edition, a także płatne (shareware) 602PrintPack, eDoc Printer PDF Pro, FinePrint pdfFactory Pro, Jaws PDF Creator, MakePDF for Word.
Spis treści |
[edytuj] Bezpieczeństwo
Istnieje możliwość szyfrowania dokumentów PDF i specyfikowania ograniczeń czynności, które nie mogą być dokonywane przez użytkownika (DRM).
Żeby otworzyć zaszyfrowany dokument należy znać hasło użytkownika. Pierwotnie używany był szyfr o 40-bitowym kluczu, co nie zapewniało bezpieczeństwa, w nowszych wersjach używa się szyfru o kluczu 128-bitowym, co prawdopodobnie czyni go odpornym na próby złamania.
Pozostałe "zabezpieczenia" polegają na tym, że bez podania "hasła głównego" oprogramowanie Adobe nie pozwoli na wykonywanie czynności zabronionych w odpowiednim polu dokumentu PDF. Mogą to być kopiowanie tekstu i obrazków (poza system PDF, gdzie można je np. wkleić do e-maila, umieścić na stronie www itd.), drukowanie, modyfikacja, wypełnianie formularzy i kilka innych. Funkcja ta nie ma jednak żadnych kryptograficznych zabezpieczeń, i z łatwością można te rzekome zabezpieczenia obejść otwierając dokument w innym programie, lub modyfikując dokument celem zmiany listy zabronionych czynności za pomocą jednego z wielu przeznaczonych do tego narzędzi.
Obchodzenie tych zabezpieczeń nie stanowi naruszenia praw autorskich.
[edytuj] Problemy z użytecznością dokumentów PDF
Dokumenty zapisane jako PDF stwarzają wiele problemów użyteczności, gdy czytane są na ekranie monitora:
- W darmowym czytniku Adobe Reader czytelnik nie może dodać sobie zakładek, by wrócić do ulubionego fragmentu.
- Nie można powiększyć rozmiaru wyłącznie tekstu, jedyna możliwość to zoom całego dokumentu. Ale wtedy z ekranu znika część przeglądanej strony, czytelnik musi korzystać z pasków przewijania.
- Często nie można skopiować tekstu z dokumentu, np. do e-maila. W przypadku tekstów polskojęzycznych traci się często polskie znaki. Wielu twórców dokumentów w formacie PDF nadużywa ochrony przed kopiowaniem.
- Standardowe narzędzia wyszukiwawcze w systemie Windows nie potrafią przeszukiwać plików PDF. Częściowo robią to aplikacje takie jak Google Desktop.
Generalnym zaleceniem jest, by dokumenty PDF były tworzone wtedy i tylko wtedy, gdy:
- dokument jest przeznaczony wyłącznie do druku, nie do czytania na ekranie monitora,
- chce się zachować jednolity wygląd takiego dokumentu,
- istnieje potrzeba skorzystania z powyżej opisanych zabezpieczeń.
[edytuj] Zobacz też
- eBook
- Help&Manual
- Envoy
- lista programów open-source - wolnodostępne programy służące do wyświetlania, tworzenia i modyfikowania dokumentów PDF
- przegląd zagadnień z zakresu DTP
- sterownik PDF
- WordPerfect
- XPDF
- Replica
- Common Ground
[edytuj] Linki zewnętrzne
- czytnik xpdf (en)
- czytnik Adobe Reader (dawniej Acrobat Reader) (en)
- specyfikacje formatu PDF (en)
- PDF: Unfit for Human Consumption (en) - artykuł Jacoba Nielsena nt. użyteczności dokumentów PDF
- Nie zawsze potrzebujesz PDF - artykuł nt. alternatyw dla powszechnego nadużywania PDF