Onufry Zagłoba
Z Wikipedii
Jan Onufry Zagłoba herbu Wczele - postać literacka, stworzona przez Henryka Sienkiewicza w jego Trylogii. Jest on ucieleśnieniem najbardziej charakterystycznych cech polskiej szlachty, szczególnie jej wad: skłonności do trunków, pieniactwa, tchórzostwa i lenistwa. Mimo tych wszystkich negatywnych cech, jest to jeden z sympatyczniejszych bohaterów Trylogii i wprowadza do fabuły dużą porcję humoru. Ma on też pozytywne cechy, takie jak patriotyzm, dobroduszność i pomysłowość, która często ratuje go z opresji (słynne "fortele").
Spis treści |
[edytuj] Dzieje postaci
Pojawia się już na początku Ogniem i Mieczem w karczmie w Czehrynie i od razu daje się poznać jako hulaka i pijaczyna. O jego wcześniejszych przygodach wiadomo niewiele, ze wzajemnie ze sobą sprzecznych i często nieprawdopodobnych autorelacji. Twierdzi, że przemierzył wiele krajów, szczególnie na wschód od terenów Rzeczypospolitej, mówi m.in. o Krymie, Galacie, Turcji i Ziemi Świętej. W dalszym rozwoju akcji jest jednym z głównych bohaterów. Razem z Michałem Wołodyjowskim, Longinem Podbipiętą i Janem Skrzetuskim tworzą kompanię przyjaciół i przeżywają razem wiele przygód. Bierze udział w obronie Zbaraża (gdzie wsławia się zabiciem dowódcy kozackiego - Burłaja) i w bitwie pod Beresteczkiem.
W Potopie wsławia się uwolnieniem siebie i towarzyszy z niewoli księcia Janusza Radziwiłła.
W Panu Wołodyjowskim jest on już starym szlachcicem, który pomaga Michałowi Wołodyjowskiemu w opuszczeniu zakonu i w powrocie do rycerskiego życia.
[edytuj] Cytaty
- Niech zginę ja i pchły moje!
- Zdechł pies
- Mów mi wuju (do Rocha Kowalskiego)
- Każda dziewka hubka / Każdy chłop krzesiwo / Będzie iskier kupka / Jeno krzeszcie żywo
- Bodaj was psi pojedli! Bodaj was Żydzi na kołnierzach nosili! - do wilków
- Zawszem mówił, że gorzałka jeno tęgiej głowie służy
- Najgorzej to z grubiany się bratać
- Już żelazny hełm na głowie nosi i słusznie, bo kapusta z sagana najlepsza.
- Jak mawiali starożytni: kiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustą
- Już starozytni filozofowie powiadali: jak nie ty Kachne, tak kachna ciebie
- Już tak widać jest, że kto się o Radziwiłła otrze, ten sobie wytarty kubrak zaraz ozłoci. Łatwiej tu, widzą, o promocję niż u nas o kwartę gniłek. Wsadzisz rękę w wodę z zamkniętymi oczami i już szczupaka dzierżysz
- Jakże się to twoje dożywocie nazywa? Dudkowo czy jak?... Pogańskie nazwy w tej krainie. Jak orzechami o ścianę rzucisz, to właśnie imię wioski albo szlachcica uczynisz. Ale byle intrata była dobra, to nie żal i jęzór sobie wystrzępić
- "W całym mieście dzwoniono na Anioł Pański i na pochwalnię. Poszedł więc pan Skrzetuski do kościoła, pan Zaćwilichowski do cerkwi, a pan Zagłoba do Dopuła w Dzwoniecki Kąt"
[edytuj] Odtwórcy roli Onufrego Zagłoby:
- 1962 - Col ferro e col fuoco (reż. Fernando Cerchio) - Akim Tamiroff
- 1969 - Pan Wołodyjowski (reż. J. Hoffman) - Mieczysław Pawlikowski
- 1969 - Przygody pana Michała (serial) (reż. P. Komorowski) - Mieczysław Pawlikowski
- 1974 - Potop (reż. J. Hoffman) - Kazimierz Wichniarz
- 1999 - Ogniem i Mieczem (reż. J. Hoffman) - Krzysztof Kowalewski
[edytuj] Czytaj też
- Krotochwile i maksymy imć pana Zagłoby, Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7180-499-7
