Ols
Z Wikipedii
Ols (inna nazwa - oles lub olszyna) - las olchowy (olszowy) porastający żyzne, bagienne siedliska, o wysokim poziomie wody stojącej. Ma zwykle charakterystyczną kępową strukturę runa - na kępach wokół szyi korzeniowej olszy rosną gatunki borowe, w dolinkach przynajmniej okresowo wypełnianych wodą - rośliny bagienne.
Olsy są zazwyczaj trudno dostępne, głównie ze względu na podmokły grunt. Poziom wody sięga od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Są to najczęściej wody stojące, rzadziej wolno płynące. Kępy w mniej zwartych olsach mogą być znacznie od siebie oddalone, rozdzielone wodą.
Zbiorowisko to wytwarzane jest na glebach wytworzonych z torfowisk niskich, lecz często spotyka się je na glebach murszowych wytworzonych na piaskach i madachrzecznych, najczęściej są to gleby murszowo-mineralne, murszowe, mulowo-murszowe, torfowo-murszowe, murszowo-glejowe z mullem murszowatym. Dominującą forma formą próchnicy typu mull.
Gatunkiem drzewa dominującym w lesie tego typu jest olsza czarna, czasem towarzyszy jej brzoza omszona, jesion wyniosły lub sosna zwyczajna. Na poszyt składają się: czeremcha zwyczajna (Padus avium), kalina koralowa (Viburnum opulus), kruszyna pospolita (Frangula alnus) a także niektóre gatunki wierzb, np. wierzba uszata (Salix aurita). Często spotykany jest również chmiel zwyczajny (Humulus lupulus). Kępy porasta bogata roślinność leśna, w tym: bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), kosaciec żółty (Iris pseudacorus), kuklik zwisły (Geum rivale) i czyściec leśny (Stachys sylvatica).
Rośliny bagienne występujące w zalanych fragmentach lasu to przeważnie knieć błotna (Caltha palustris), pępawa błotna (Crepis paludosa), psianka słodkogórz (Solanum dulcamara).
Wyróżnia się dwa typy lasów olsowych:
- ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum glutinosae
- ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum glutinosae
Gatunki runa różnicujące ols od lasu wilgotnego:
Filipendula ulmaria - wiązówka błotna,
Solarium dulcamara - psianka słodkogórz,
Caltha palustris - knieć błotna,
Crepis paludosa - pępawa błotna,
Cirisium oleraceum - ostrożeń warzywny,
Carex pseudocyperus - turzyca ciborowata,
Carex riparia - turzyca brzegowa,
Carex gracilis - turzyca zaostrzona,
Carex acutiformis - turzyca błotna,
Carex elongata - turzyca długokłosa,
Iris pseudoacorus - kosaciec żółty,
Lycopus europaeus - karbieniec pospolity,
Peucedanum palustre - gorysz błotny,
Scutellaria galericulata - tarczyca pospolita,
Cirsium palustre - ostrożeń błotny,
Galium palustre - przytulia błotna.
Gatunki częste:
Dryopteris thelypteris - narecznica błotna,
Calamagrostis canescens - trzcinnik lancetowaty,
Ranunculus repens - jaskier zwisły,
Lysimachia vulgaris - tojeść pospolita,
Urtica dioica - pokrzywa zwyczajna,
Geum urbanum - kuklik pospolity,
Lysimachia nummularia - tojeść rozesłana,
Athyrium filix-femina - wietlica samicza,
Juncus effusus - sit rozpierzchły,
Lysimachia thyrsiflora - tojeść bukietowa.
