Wikipedysta:Niki K/brudnopis Niki K/Rewolucja 1905 roku

Z Wikipedii

To jest artykuł z cyklu Historia Rosji

Narodziny Rusi Podboje Mongołów Księstwo Moskiewskie Wielkie Księstwo Moskiewskie Rosja w XVI wieku Rosja w XVII wieku Imperium Rosyjskie Rosja w XVIII wieku Rosja w XIX wieku Rosja w XX wieku Rosja w XXI wieku

Rewolucja rosyjska 1905 roku była na ogólnokrajowym spontanicznym zrywem skierowanym zarówno przeciw rządowi, jak i przeciw przemocy państwa wobec obywateli. Uważa się, że był to początek zmian ustrojowych w Rosji, prowadzający do rewolucji 1917.

Jeszcze przed wybuchem wojny z Japonią, Rosja przeżywała trudności gospodarcze. Wzrost nastrojów rewolucyjnych spowodowała przedłużająca się wojna i wiadomości o niepowodzeniach Rosji na froncie. Coraz częściej dochodziło do strajków.

Spis treści 1 Krwawa niedziela 2 Eskalacja niezadowolenia społecznego 3 Rewolucja w Królestwie Polskim 4 Rewolucja 1905 w malarstwie polskim

[edytuj] Krwawa niedziela

22 stycznia (9 stycznia jul.) 1905 roku przed Pałacem Zimowym w Sankt Petersburgu miała miejsce pokojowa demonstracja robotników, zmasakrowana przez policję, zabitych i rannych było około tysiąca. Krwawa niedziela pociagnęła za sobą falę niezadowolenia wielu grup społecznych w Rosji i Królestwie Polskim.

Pod hasłem "precz z absolutyzmem" domagano się wolności zgromadzeń, sumienia i wyznania. Współcześni historycy (w odróżnieniu od historiografów radzieckich) podkreślają, że każda grupa miała własne cele. Protestujący byli głównie robotnikami (którzy występowali z pobudek ekonomicznych i przeciwko wyzyskiwaniu przez pracodawców) i chłopami (którymi kierowały głównie pobudki ekonomiczne), protestowała inteligencja i burżuazyjni liberałowie (którzy domagali się respektowania swobód obywatelskich), żołnierze (ze względów ekonomicznych), a także grupy mniejszości narodowych (domagając się wolności politycznej).

[edytuj] Eskalacja niezadowolenia społecznego

Strajki do końca stycznia podjęło ponad 400 tysięcy robotników, szybko zaczęły protestować także centra przemysłowe w Królestwie Polskim i na Wybrzeżu Bałtyckim. W Rydze 13 stycznia (jul.) zostało zabitych 70 protestujących. W Warszawie kilka dni później zastrzelono na ulicach 100 strajkujących. Do lutego do strajków włączył się Kaukaz, a do kwietnia Ural. W marcu zamknięto wszystkie wyższe uczelnie.

Przywództwo rewolucji objęła Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji, jednak wewnątrz partii wystapiły różnice dotyczące taktyki działań rewolucyjnych. Bolszewicy chcieli sojuszu proletariatu z chłopstwem oraz dążenia do dyktatury proletariatu drogą powstania zbrojnego, mieńszewicy nie zgadzali sie ani na sojusz, ani przewodnictwo robotników.

W maju nasiliły się strajki. W Rosji centralnej, karajach nadbałtyckich i na Zakaukaziu dochodziło do palenia dworów, a nawet dzielenia folwarków przez chłopów. Do rewolucji włączyły się jednostki rosyjskiej floty i armii, zbuntowała się załoga pancernika Potiomkin.

6 sierpnia 1905 car ogłosił manifest o zwołaniu Dumy, zbojkotowany przez bolszewików, popartych przez SDKPiL, Bund

[edytuj] Rewolucja w Królestwie Polskim

Wybuch wojny rosyjsko-japońskiej przyniósł ożywienie polityczne w Królestwie, którego efektem była aktywizacja wszystkich znaczących partii politycznych.

• czerwcowe powstanie robotników w Łodzi

Zobacz też: Gieorgij Gapon, polscy rewolucjoniści XIX wieku

[edytuj] Rewolucja 1905 w malarstwie polskim

Witold Wojtkiewicz Manifestacja uliczna [1905]

Stanisław Masłowski Wiosna roku 1905

Kategoria:Rewolucje Kategoria:Historia Rosji