Modrzew europejski
Z Wikipedii
| Modrzew europejski | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | nagonasienne |
| Podgromada | nagonasienne drobnolistne |
| Klasa | iglaste |
| Podklasa | Pinidae |
| Rząd | sosnowce |
| Podrząd | Pinineae |
| Rodzina | sosnowate |
| Podrodzina | Laricoideae |
| Rodzaj | modrzew |
| Gatunek | modrzew europejski |
| Nazwa systematyczna | |
| Larix decidua Mill. | |
Modrzew europejski (Larix decidua Miller, 1768) – gatunek drzewa iglastego należący do rodziny sosnowatych. Pierwotnym miejscem jego występowania były góry środkowej Europy (Alpy, Karpaty), ale został rozpowszechniony na innych terenach w wyniku nasadzeń. W Polsce na naturalnych siedliskach rośnie tylko w Tatrach. Poza tym jest sadzony powszechnie na terenie całego kraju.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Duże drzewo iglaste o koronie luźnej, regularnie stożkowatej. Górne gałęzie są poziome, niższe coraz bardziej zwisające. Rośnie szybko, żyje do 600 lat. Na drzewach rosnących w zwarciu usychają dolne gałęzie do znacznej nieraz wysokości.
- Pień
- Pojedynczy, prosty lub lekko zakrzywiony, osiąga wysokość do 45 m i średnicę do 120 cm. U młodych drzew kora gładka, zielonobrązowa, na starszych ciemnobrązowa, głęboko spękana, łuskowata i złuszczająca się. Osiąga grubość do 10 cm i zawiera sporo żywicy. Gałęzie dolne nieco zwisające, górne prostopadłe do pnia.
- Drewno
- Ma strukturę prostowłóknistą, z wyraźnie rozgraniczoną twardzielą i bielem. Twardziel ma czerwonobrunatny kolor, ciemnieje na słońcu, biel o grubości 1-3 cm jest żółtawobiała. Drewno żywiczne, zawiera dużo sęków, jest lekkie i elastyczne, trwałe, nawet w wodzie.
- Liście
- Modrzew jest jedynym naszym drzewem iglastym zrzucającym liście na zimę. Igły są jasnozielone, delikatne, niekłujące, na krótkopędach wyrastają pęczkami po 20-40 sztuk, zaś na długopędach pojedynczo, skrętolegle. Jesienią przed opadnięciem przebarwiają się na żółto.
- Kwiaty
- Roślina jednopienna. Purpurowoczerwone, potem zieleniejące kwiaty żeńskie wyrastają na ulistnionych krótkopędach, okrągłe i jasnożółte kwiaty męskie na kilkuletnich krótkopędach. Są wiatropylne. Rozwijają się wczesną wiosną, równocześnie ze szpilkami.
- Szyszki
- Ma owalny kształt, dojrzała ma długość do 5 cm, szerokość do 3 cm. Młode szyszki są zielone, dojrzałe są zwisające, jasnobrunatne z łuską na brzegach. Po wysianiu nasion opadają. Nasiona mają szarobrązowy kolor, jajowaty kształt z ostrym końcem i są świdrowato skręcone.
- Korzeń
- Dobrze rozwinięty. Ma zarówno głęboki korzeń główny, jak i silnie rozwinięte korzenie boczne.
- Biotop, Wymagania
- Naturalne siedliska w Tatrach ma w reglu dolnym. Jest rośliną światłolubną, wrażliwą na suszę. Dorosłe drzewa są odporne na silne mrozy, młode sadzonki mogą wiosną przemarzać. Dostosowany do klimatu kontynentalnego gór środkowej Europy, o mroźnych zimach. Rośnie w wysokich partiach gór do 2500 m n.p.m., sięgając górnej granicy lasu. W niższych partiach tworzy często lasy iglaste wraz ze świerkiem i sosną.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna : często sadzony w lasach, szczególnie na wiatrołomach, jako drzewo użytkowe.
- Roślina ozdobna : chętnie sadzony przy domach i w parkach. Nadaje się także na żywopłoty (dobrze znosi cięcie).
- Drewno wykorzystywane jest w budownictwie, zarówno na konstrukcje wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Robi się także z niego sklejki, meble, boazerie, podłogi, płyty wiórowe. Nadaje się na wyroby toczone. Drewno modrzewiowe jest cenione już od czasów antycznych za wyjątkową odporność na gnicie.
- Kora wykorzystywana jest w garbarstwie. Wytwarza się też z niej terpentynę wenecką i pewien gatunek gumy.
[edytuj] Odmiany
Wyselekcjonowano szereg odmian ogrodowych modrzewia europejskiego, niektóre z nich dobrze nadają się na żywopłoty.
- 'Kórnik' - wyhodowana w Polsce przez Tadeusza Bojarczuka w 1967 roku.
- 'Repens' - wyhodowana w Anglii ok. 1825 roku
[edytuj] Zmienność
Modrzew europejski jest rośliną bardzo zmienną, gdyż posiada dużą ilość naturalnych form, które można odróżnić na podstawie kwiatów żeńskich. Istnieją więc formy :
- modrzew europejski białokwiatowy (Larix decidua Miller f. alba Carriere),
- modrzew europejski o dużych szyszkach (Larix decidua Mill. f. macrocarpa Coaz),
- modrzew europejski o małych szyszkach (Larix decidua Mill. f. microcarpa Coaz),
- modrzew europejski różowy (Larix decidua Mill. f. rosiflora Szafer),
- modrzew europejski czerwony (Larix decidua Mill. f. rubra Beck.),
- modrzew europejski żółty (Larix decidua Mill. f. sulphurea Fig.),
- modrzew europejski typowy (Larix decidua Mill. f. typica Szafer),
- modrzew europejski zielony (Larix decidua Mill. f. viridiflora Szafer),
- modrzew europejski zwisły (Larix decidua Mill. f. pendula Lawson),
- modrzew europejski kolumnowy (Larix decidua Mill. f. fastigiata Lawson).
[edytuj] Ciekawostki
- Najstarszy modrzew europejski w Polsce rośnie w Jabłonnie w woj. mazowieckim. Ma wysokość 29 m, 118 cm średnicy (2005 r.).
- Dawniej wierzono, że w pniu modrzewia przebywają i straszą jękami dusze ludzi zmarłych w nienaturalny sposób.
