Legitymizacja
Z Wikipedii
Legitymizacja władzy (dosłownie: upoważnienie do działania), uprawomocnienie władzy oparte na społecznej akceptacji, posłuszeństwo wobec władzy nie jest wymuszone. W państwach demokratycznych najbardziej rozpowszechnioną formą legitymacji władzy są wolne wybory, łączy się to z przekonaniem, że źródłem władzy jest naród. Z kolei siły rządzące, nie wyłonione w drodze legalnych wyborów, szukają poparcia społecznego, powołując się najczęściej na: głos ludu, sprawiedliwość dziejową, potrzebę zaprowadzenia porządku w państwie czy też zagrożony interes narodowy.
Pojęcie legitymacji władzy zostało rozpowszechnione przez Maxa Webera, który wyróżnił 3 jego źródła:
- legitymizacja władzy legalna – oparta na przeświadczeniu, że posłuszeństwo wynika z samego faktu istnienia prawa stanowionego, pozycja przywódcy jest ściśle regulowana prawnie, funkcjonuje tu układ podwładni-przełożeni na równych prawach;
- legitymizacja władzy tradycyjna – wynika z mocy panujących zwyczajów (precedensów i nawyków) oraz potęgi panujących, kształtuje ją tradycja, naruszenie tejże tradycji przez panującego uprawnia poddanych do buntu wobec władcy, najczęściej pojawiała się w monarchii feudalnej, np. u Karolingów we Francji, Piastów w Polsce i Rurykowiczów w Rosji;
- legitymizacja władzy charyzmatyczna – wypływa z emocjonalnego stosunku do przywódcy, uznania jego wyjątkowego charakteru i niezwykłych talentów (charyzma), do tego typu przywdóców należeli m.in. Napoleon Bonaparte, Charles de Gaulle, Józef Piłsudski, Józef Stalin; niektóre cechy przywódców charyzmatycznych mieli także: Ruhollah Chomeini, Saddam Husajn, Nelson Mandela i Lech Wałęsa.
