Le Corbusier
Z Wikipedii
Le Corbusier, właściwie Charles-Édouard Jeanneret-Gris (ur. 6 października 1887 w La Chaux-de-Fonds w Szwajcarii, zm. 27 sierpnia 1965 w Cap Martin podczas kąpieli w Morzu Śródziemnym) – francuski architekt, urbanista, malarz i rzeźbiarz pochodzenia szwajcarskiego.
Le Corbusier to jeden z najsłynniejszych architektów XX w., czołowy przedstawiciel modernistycznego stylu międzynarodowego. Jego wszechstronna działalność wpłynęła nie tylko na architekturę, ale także na sztuki plastyczne i urbanistykę.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Jego ojciec był zegarmistrzem. W młodości pracował w zakładzie grawerskim swojego stryja, gdzie zajmował się wyrabianiem inicjałów.
W latach 1900-1904 uczył się grawerowania i cyzelunku w szkole artystycznej w La Chaux-de-Fonds. Profesor tej szkoły, Charles L'Eplattenier, nakłonił go do nauki architektury. Charles-Édouard Jeanneret wstąpił do pracowni paryskiego architekta Auguste'a Perreta.
W 1910 r. odbył długą podróż do Niemiec, żeby zapoznać się z osiągnięciami sztuki stosowanej w tym kraju. Pracując u Petera Behrensa, poznał Miesa van der Rohe i Waltera Gropiusa. W następnym roku zetknął się z Heinrichem Tessenowem, architektem miasta-ogrodu Grünau-Falkenberg (realizacja 1913). Następna podróż, po Europie Wschodniej, Turcji, Grecji i Włoszech, była etapem gromadzenia rysunków, notatek i zdjęć.
W 1913 r. Charles-Édouard Jeanneret miał pierwszą wystawę swoich prac (akwarel). Zajmowało go w tym okresie studiowanie w Bibliotece Narodowej materiałów do pracy "Budowa miast" (La construction des villes).
W wieku 29 lat osiadł na stałe w Paryżu. W roku 1917 otworzył w Paryżu własną pracownię architektoniczną. Od 1919 zaczął wydawać gazetę artystyczną Esprit Nouveau (Nowy duch), w której swoje artykuły o architekturze podpisywał "Le Corbusier". Wszedł w kontakt z awangardowymi środowiskami artystycznymi. Razem z Amedee Ozenfantem zapoczątkował nowy kierunek malarski – puryzm. Od około 1925 używał pseudonimu także jako architekt i artysta.
Le Corbusier zachwycił się prostotą panującą w klasztorach. Klasztor był inspiracją do stworzenia Pavillon de l'Esprit Nouveau (Wystawa Międzynarodowa w 1925 r. w Paryżu), który zrewolucjonizował architekturę i zdobnictwo. Pawilon ten, a właściwie modelowy jednoprzestrzenny dom jednorodzinny z antresolą i loggią, rozpoczął szerzenie się nowej myśli architektonicznej. W planie przypomina on celę benedyktyńskiego mnicha. Pavillon de l'Esprit Nouveau był elementem idei Immeubles-Villas, dużego wielkomiejskiego budynku mieszkaniowego łączącego cechy domu jedno- i wielorodzinnego. Dzięki tej wystawie Le Corbusier został szeroko zauważony.
W roku 1926 opracował "Architekturę epoki maszynowej" (Architecture d'époque machiniste). Dwa lata później stał się założycielem CIAM – Międzynarodowych Kongresów Architektury (Congrès Internationaux d'Architecture). Le Corbusier dużo podróżował: do Ameryki Południowej, Niemiec i Moskwy, gdzie poznał Meyerholda i Eisensteina.
W czasie wojny przebywał początkowo w Vichy, a w latach (1942-1943) został wysłany z misją do Algierii, wówczas kolonii francuskiej. Zamieszkał tam na pustyni, której architektura go zafascynowała.
Le Corbusier był autorem opracowania "Modulor" - rozprawy nad kanonem proporcji. Za model został przyjęty człowiek szczególnie wysoki (za modelowy przyjął ówczesny średni wzrost amerykańskiego policjanta, wynoszący 183 cm). Wyciągnięta do góry ręka postaci ludzkiej wyznacza podstawową wysokość kondygnacji netto, 226 cm. Większość charakterystycznych wysokości odnoszących się do ciała ludzkiego i przedmiotów uzytkowych jest wpisana przez Le Corbusiera w dwa ciagi ciąg wymiarów, wyznaczone w oparciu o wspomniany wzrost i wysokość kondygnacji oraz złoty podział.
Po wojnie Le Corbusier był sławnym architektem, któremu powierzano najbardziej prestiżowe realizacje, nie tylko w Europie, ale i w Indiach czy Brazylii. Otrzymał kilka doktoratów honoris causa, wiele odznaczeń i innych zaszczytów.
[edytuj] Pięć punktów nowoczesnej architektury
Postulaty architektury mieszkaniowej:
- konstrukcja słupowa (Pilotis)
- poziome okna
- płaskie dachy i tarasy na dachach
- wolny plan
- wolna elewacja
[edytuj] Najważniejsze realizacje i projekty
- 1914 – koncepcja słupowo-płytowej modularnej konstrukcji dom-ino
- 1924-1927 – Cité radieuse – "Miasto słońca", teoretyczny projekt miasta idealnego
- 1927 – dom jednorodzinny, tzw. Maison citrohan w Weißenhof, Niemcy (projekt już w 1920)
- 1927 – dom bliźniaczy w Weißenhof, Niemcy
- 1927 – projekt pałacu Ligi Narodów w Genewie, Szwajcaria
- 1929-1931 – Villa Savoye, Poissy-sur-Seine, Francja
- 1929-1935 – Gmach Centrosojuzu w Moskwie
- 1930-1931 – Pawilon Szwajcarski w Paryżu
- 1946-1952 – "Jednostka mieszkaniowa", Marsylia, Francja (element Cité radieuse)
- 1948-1951 – Fabryka Claude & Duval w Saint-Dié, jedyna budowla przemysłowa Le Corbusiera
- 1950 – kaplica Notre Dame du Haut, Ronchamp, Francja
- 1953 – "Jednostka mieszkaniowa" w Rezé (identyczna jak w Marsylii), departament Loire-Atlantique, Photos
- 1952-1959 – Plan urbanistyczny miasta Chandigarh i budynki użyteczności publicznej, Indie
- 1957 – "Jednostka mieszkaniowa" w Berlinie, zbliżona do marsylskiej
- 1960 – "Jednostka mieszkaniowa" w Briey (identyczna jak w Marsylii), Briey, departament Meurthe-et-Moselle
- 1961 – Carpenter Visual Arts Center, Harvard University, Cambridge, Massachusetts
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Fundacji Le Corbusier po angielsku i po francusku
- 14 zdjęć strona hiszpańska
- Villa Savoye
- Le_Corbusier - strona w serwisie ArchINFORM (en) (de)
