Księstwo Siewierskie
Z Wikipedii
Księstwo siewierskie łac. Ducatus Severiensis – księstwo leżące na zachodnich krańcach Małopolski oraz wschodnich krańcach Śląska.
Samo użycie określenia księstwo przypada na czas władania Piastów śląskich. Wcześniej bowiem jeszcze, książę dzielnicy krakowskiej, Kazimierz II Sprawiedliwy, po zdobyciu władzy w 1177 r., podarował Mieszkowi Plątonogiemu, księciu raciborskiemu, Siewierz wchodzący w skład kasztelani bytomskiej i wraz z kasztelanią oświęcimską – w odpłacie za wsparcie go w wewnątrzdynastycznych walkach o władzę w Krakowie.
Po przejściu we władanie przez dynastię Piastów, początkowo jako kasztelania, ziemia ta była własnością najpierw linii opolsko-raciborskiej. Następnie, od 1281, władanie przejęli Piastowie bytomsko-kozielscy, a od 1337 cieszyńscy. Po raz pierwszy użycie określenia 'księstwo' w odniesieniu do tych terenów datowane jest na rok 1341.
Historia księstwa, jako księstwa biskupiego – rozpoczyna się w pewnym sensie 30 grudnia 1443, gdy od Wacława I Cieszyńskiego odkupione zostało za 6 tysięcy grzywien przez biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Dobra miały przejść we władanie biskupa 1 stycznia następnego roku po uiszczeniu ostatniej raty (procedury w imieniu biskupa krakowskiego dokonał na zamku Lipowiec Jan Długosz), jednak wystąpili przeciwko temu bracia księcia oraz sympatyzujący z husytami: Bolko V Husyta, książę głogówecki oraz pochodzący z bocznej linii dynastii Przemyślidów, Mikołaj V Karniowski. Najdłużej walczył Bolko, pokój podpisany został dopiero w 1453, Mikołaj podpisał rozejm 6 lat wcześniej.
Po zakończeniu sporu w 1453 r. miasto Siewierz i zamek stały się siedzibą biskupów krakowskich pełniących tutaj rolę książąt siewierskich. Jako pierwszy formalnego tytułu księcia siewierskiego zaczął używać w 1486 biskup Jan Rzeszowski. Ziemie księstwa były autonomiczne terytorialnie i jurysdykcyjnie. Księstwo miało własną gospodarkę, skarb, wojsko oraz surowe prawa z przywilejem katowskim włącznie, co odzwierciedla powiedzenie Kradnij, zabijaj, ale Siewierz omijaj.
W czasie potopu szwedzkiego księstwo nominalnie pozostawało neutralne, jednak na zamku przebywały oddziały hetmana Stefana Czarnieckiego, co skłoniło Szwedów do jego zajęcia.
W 1790 Sejm Wielki zlikwidował Księstwo Siewierskie oficjalnie inkorporując je do Rzeczypospolitej. W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i oddał je swemu marszałkowi Jean Lannes, księciu Montebello. Po kongresie wiedeńskim Siewierz znalazł się w granicach Królestwa Kongresowego. W zasadzie można powiedzieć, że przynajmniej w przybliżeniu teren księstwa funkcjonuje obecnie jako Zagłębie Dąbrowskie, choć oczywiście w biegu historii, jako centrum regionu stały się powstałe dużo później miasta, a sam zakres "przekazu historycznego związku" występującego na terytorium obecnie jako Zagłębie, pozostaje jednocześnie dyskutowany, bo w oczywisty sposób nie jest to administracyjna ciągłość formalno-prawna.
Na mocy reskryptu cesarza Austrii Franciszka I Józefa, biskupi krakowscy w XIX w. utrzymali tytuł książąt siewierskich. Tytułu tego używali aż do czasów po II wojnie światowej. Jako ostatni używał go książę kardynał Adam kardynał Sapieha (zm. 1951).
