Krakowska Brygada Kawalerii

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Krakowska Brygada Kawalerii (Krakowska BK) – związek taktyczny kawalerii Wojska Polskiego

Spis treści

1 Okres międzywojenny
2 Udział w wojnie obronnej 1939 r.
3 Obsada i skład 1 września 1939
4 Odtworzenie Brygady w ramach AK
5 Zobacz też:

[edytuj] Okres międzywojenny

Krakowska Brygada Kawalerii powstała 1 kwietnia 1937 z przeorganizowania 5. Samodzielnej Brygady Kawalerii. Jej dowództwo stacjonowało w Krakowie. Skład:
3. Pułk Ułanów Śląskich – Tarnowskie Góry;
8. Pułk Ułanów im. Księcia Józefa Poniatowskiego – Kraków;
5. Pułk Strzelców Konnych – Dębica;
5. Dywizjon Artylerii Konnej – Kraków;
5. Szwadron Pionierów – Kraków;
Szwadron Łączności – Kraków.

[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.

Krakowska Brygada Kawalerii pod dowództwem gen. bryg. Zygmunta Piaseckiego wchodziła w skład Armii "Kraków". Broniła ona odcinka Ząbkowice–Częstochowa na prawym skrzydle Armii. W pierwszych dniach września niemiecki XV Korpus Armijny gen. piech. Hermanna Hotha przełamał jej obronę pod Woźnikami i Zawierciem.

1 września 3 Pułk Ułanów Śląskich bronił Koszęcina i Kalet przed niemiecką 2 Dywizją Lekką gen. por. Georga Stumme. Tego dnia Niemcom udało się zepchnąć pułk na pozycję pod Woźnikami. 2 września rano ponowiła natarcie niemiecka 2 Dywizja Lekka, wdzierając się w obronę Brygady na Floriańskiej Górze bronionej przez szwadron 3. Pułku Ułanów Śląskich. Tu kontratakiem zdołano odzyskać pozycję, ale pod Ligotą Woźnicką Niemcom udało się przełamać obronę 8. Pułku Ułanów. Pod naporem wroga Brygada rozpoczęła odwrót pod Zawiercie nad Wartą. 3 września 8. Pułk Ułanów oddzielił się od Brygady i walczył następnie pod Szczekocinami, a potem w ramach Armii "Lublin". 4 września Brygada otrzymała rozkaz odwrotu nad Nidę w kierunku Pińczowa i Miechowa. Cofająca się Brygada była często atakowana przez niemiecką 2 Dywizję Lekką. W dniach 5–6 września walczyła pod Pińczowem, po czym wycofała się ku Wiślicy. 7 września osłaniała w Nowym Korczynie sztab Armii. 10 września przeprawiła się prawy brzeg Wisły pod Baranowem Sandomierskim. Następnie wzięła udział w I bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. 14–15 września jednostki Armii "Kraków" i "Lublin" toczyły ciężkie walki w Puszczy Solskiej. 16 września Armia "Kraków" kontynuowała bitwę pod Biłgorajem. W walkach tych brała udział Brygada, broniąc rejonu silnie atakowanych przepraw na rzece Tanew pod Budziarzami i Księżpolem. 15 września o świcie na przeprawę przez Tanew pod Księżopolem wyszło silne uderzenie niemieckie. Po trzygodzinnej walce Niemcy zostali odrzuceni pod Tarnogród. Brygada zaatakowała Tarnogród, wdzierając się na północny skraj miasta i do rynku, ale przeciwuderzenie Niemców odrzuciło ją ponownie na linię Tanwi. 16 września walczyła pod Dereźnią Solską i Dereźnią Majdańską oraz Starym Majdanem i Nowym Majdanem. Nie udało się jej przebić z okrążenia w kierunku południowym. Skapitulowała wraz z resztą Armii.

[edytuj] Obsada i skład 1 września 1939

dowództwo i sztab:
- dowódca Brygady – gen. bryg. Zygmunt Piasecki;
- szef sztabu – ppłk dypl. Tadeusz Nalepa;
- kwatermistrz – rtm. dypl. Witold Piotr Sokolnicki;
- komendant Kwatery Głównej – rtm. w st. spocz. Franciszek Jakubowski;
Szwadron Sztabowy – dowódca por. rez. Kazimierz Chwirut;
3. Pułk Ułanów Śląskich – dowódca płk Czesław Chmielewski;
8. Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego – dowódca ppłk dypl. Włodzimierz Dunin-Żuchowski;
5. Pułk Strzelców Konnych – dowódca płk Kazimierz Kosiarski;
5. Dywizjon Artylerii Konnej – dowódca ppłk Jan Kanty Witowski;
51. Dywizjon Pancerny – dowódca mjr Henryk Świetlicki;
85. Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej – dowódca ppor. Stanisław Antoni Skowroński;
5. Szwadron Kolarzy – dowódca rtm. Antoni Starnawski;
5. Szwadron Pionierów – dowódca rtm. Jan Płosso;
5. Szwadron Łączności – dowódca por. Bohdan Chełmoński, a następnie por. Józef Burzawa;
5. Samodzielny Pluton ckm – dowódca NN;
5. Pluton Konny Żandarmerii – dowódca kpt. Zbigniew Kędzierski;
służby:
- Poczta Polowa nr 167
- Sąd Polowy nr 45 – szef kpt. Mieczysław Kaczorowski;
- Drużyna Parkowa Uzbrojenia nr 541
- Park Intententury nr 541
- 85 Pluton Sanitarny Konny
Zgrupowanie taborów:
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 541
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 542
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 543
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 544
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 545
- Kolumna Taborowa Kawalerii nr 546
- Warsztat Taborowy nr 541
pododdziały przydzielone:
- Batalion Obrony Narodowej "Koszęcin" (przydzielony do Brygady na okres wojny) – dowódca mjr Franciszek Żak;
- II pluton 26 Eskadry Obserwacyjnej – dowódca por. obs. Stanisław Król;
ośrodek zapasowy w Dębicy – dowódca mjr Jan Sroczyński.

[edytuj] Odtworzenie Brygady w ramach AK

W wyniku przeprowadzania akcji odtwarzania przedwojennych jednostek wojskowych pod koniec lipca 1944 na terenie Okręgu Krakowskiego AK została sformowana Krakowska Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej AK "Bank", "B", "CC". W jej skład wchodziły:

dowództwo i sztab brygady (stan w dniu 20 października 1944 – 13 oficerów, 8 podoficerów i 42 szeregowców):
- dowódca Brygady – mjr Edward Kleszczyński ps. "Miechowita", "Dzik";
- szef sztabu – mjr Janusz Skorwid ps. "Dąb";
- adiutant – ppor. rez. Tadeusz Laskowski ps. "Skała I";
- I oficer sztabu – por. Wacław Hubicki ps. "Hubert";
- oficer wyszkolenia – por. rez. Zygmunt Kałwa ps. "Kamień"
- oficer łączności i dowódca plutonu łączności – ppor. Witold Sławeta ps. "Bystry";
- oficer broni – ppor. NN ps. "Żak";
- oficer inżynierii i dowódca plutonu saperów – ppor. NN ps. "Pal";
- kwatermistrz – kpt. NN ps. "Klon";
- szef intendentury – ppor. rez. Tadeusz Dziedzicki ps. "Krzywda";
- kapelan – ksiądz Mieczysław Skurczyński ps. "Miecz";
- szef kancelarii – plut. pchor. rez. Stanisław Skalski ps. "Śledź".
8 Pułk Ułanów AK "Ul", "B/U", "CC/U" (24 oficerów, 221 podoficerów i 1648 szeregowych) – dowódca mjr Józef Bokota ps. "Malina", następnie kpt. Kazimierz Tomczak ps. "Lubicz" ;
- I batalion – dowódca por. Franciszek Bednarski ps. "Zator", następnie por. Marian Puz ps. "Komar";
- II batalion – dowódca por. Bronisław Makowski ps. "Wyrwa", następnie ppor. Franciszek Kozera ps. "Karp";
- III batalion (początkowo batalion zapasowy Brygady) – dowódca por. Edmund Sienkowski ps. "Pik"
5 Pułk Strzelców Konnych AK "Pszczoła", "B/P", "CC/P" (25 oficerów, 269 podoficerów i 1818 szeregowych) – dowódca rtm. Jerzy Jasielski ps. "Jawa";
- I batalion – dowódca por. Stanisław Sierakowski ps. "Dołęga";
- II batalion – dowódca por. Otto Śmiałek ps. "Kalina";
- III batalion – dowódca kpt. Stefan Philipp ps. "Poraj" (początkowo jako IV batalion 116. Pułku Piechoty AK "Winiarnia");
Batalion Szturmowy "Skała".

Brygada posiadała także różnorodne jednostki specjalne, zaliczane do stanów liczbowych obwodów lub macierzystych oddziałów bojowych. Razem z 6. Dywizja Piechoty AK i 106. Dywizją Piechoty AK wchodziła w skład Grupy Operacyjnej "Garda" (nazywanej także "Kraków") pod dowództwem płk. Edwarda Godlewskiego ps. "Garda".