Korpus Bezpieczeństwa
Z Wikipedii
Korpus Bezpieczeństwa (KB) – polska wojskowa organizacja konspiracyjna działająca od końca 1943 r. głównie na obszarze Generalnego Gubernatorstwa.
Korpus Bezpieczeństwa wywodził się z Organizacji Wojskowej utworzonej w październiku 1939 r. przez Witolda Orzechowskiego ps. "Longinus", który powoływał się na wytyczne otrzymane bezpośrednio od gen. Władysława Sikorskiego. Latem 1941 r. został przez Niemców aresztowany W. Orzechowski. W 1942 r. OW została przemianowana na Kadrę Bezpieczeństwa. W lipcu tego roku KB został podporządkowany Komendzie Głównej Armii Krajowej, a z jej ramienia szefowi Oddziału VIII (Szefostwo Biur Wojskowych) płk. Ludwikowi Muzyczce ps. "Benedykt". Następnie rozpoczęto na polecenie Komendanta Głównego AK gen. Stefana Roweckiego ps. "Grot" przeformowywanie oddziałów i służb KB w Wojskowy Korpus Służby Bezpieczeństwa. Podczas powstania w getcie warszawskim w kwietniu-maju 1943 r. KB wspomagało bojowników z Żydowskiego Związku Wojskowego dostawami broni, amunicji i wyposażenia wojskowego. Współpraca ta trwała prawdopodobnie już od 1940 r. Ponadto w walkach w rejonie placu Muranowskiego wziął udział oddział KB pod dowództwem mjr. Henryka Iwańskiego ps. "Bystry", tracąc ok. 10 zabitych.
W listopadzie 1943 r. Kadra Bezpieczeństwa została z kolei przemianowana na Korpus Bezpieczeństwa. W jego skład weszły też inne podziemne organizacje, jak Strażacki Ruch Oporu "Skała", Zbrojne Wyzwolenie, Związek Powstańców Śląskich. Korpus Bezpieczeństwa politycznie podlegał Radzie Obrony Narodu. Prowadził działalność propagandową, dywersyjno-sabotażową, przygotowywał kadry do administrowania po wojnie ziemiami zachodnimi i północnymi. Organizacja działała na terenie województw: warszawskiego, krakowskiego, lubelskiego, łódzkiego, kieleckiego i wileńskiego, a niewielkie grupy w Bydgoszcz]y, Gdyni, Katowicach, Toruniu. Istniały też nieliczne oddziały partyzanckie KB. Po aresztowaniu drugiego Komendanta Głównego KB w grudniu tego roku część nowego dowództwa, wywodzącego się ze Zbrojnego Wyzwolenia, nie zrywając jednak związków z AK, nawiązywała wbrew woli większości Komendy Głównej tajne kontakty z Polską Armią Ludową, tj. wojskową formacją Robotniczej Partii Polskich Socjalistów. Jego przywódcy lawirowali odtąd pomiędzy AK a lewicowymi socjalistami z RPPS i PAL, pozostając na krawędzi Polskiego Państwa Podziemnego. 26 lipca 1944 r. KB zawarła porozumienie o współpracy z AL, zaś 27 lipca z PAL. Pod koniec lipca 1944 r. część Komendy Głównej KB z Komendantem Głównym płk. Andrzejem Petrykowskim ps. "Tarnawa" i oficerem sztabu płk. Leonem Bąkowskim ps. "Rawicz" udała się do Lublina, gdzie nawiązali kontakt z wkraczającym na ziemie polskie WP i Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego, podporządkowując im swoją organizację.
Oddziały KB lub wywodzące się z tej organizacji uczestniczyły w powstaniu warszawskim. Należały do nich:
- Batalion Szturmowy "Nałęcz" por. Stefana Kaniewskiego ps. "Nałęcz" (Stare Miasto),
- Batalion Szturmowy "Jur-Radwan" por. Tadeusza Osińskiego ps. "Jur" (Śródmieście Północne),
- Batalion "Sokół" rtm. Władysława Olszowskiego ps. "Sokół" (Śródmieście Południowe),
- Batalion "Topór" mjr. Zygmunta Balickiego ps. "Topór" (Śródmieście Południowe, wchodziło w skład Zgrupowania "Zagończyk"),
- Pluton "Stetko" por. Kazimierza Kanioka ps. "Stetko" (Śródmieście Północne, wchodziło w skład Zgrupowania "Bartkiewicz"),
- Pluton "Żarski" ppor. Władysława Zajdlera ps. "Żarski" (Śródmieście Południowe, wchodziło w skład Batalionu "Ruczaj"),
- Grupa "Zawieja" rtm. Jana Dręsko ps. "Zawieja" (Śródmieście Północne),
- Kompania saperska "Gryka" kpt. Gryczyńskiego ps. "Gryka" (Mokotów),
- służba kobiet KB na czele z kpt. Jadwigą Makowiecką ps. "Pomian",
- Straż Obywatelska pod dowództwem mjr. Władysława Grzankowskiego ps. "Prus".
Liczebność żołnierzy KB wynosiła – według różnych źródeł – od ponad 600 do ok. 1200 ludzi. Oddziały KB pod dowództwem szefa sztabu KG KB, płk. Leona Korzewnikjanca ps. "Doliwa" zostały taktycznie podporządkowane KG AK. Część z nich nie miała jednak broni i dlatego używano ich do prac pomocniczych. 15 września oddziały KB współtworzyły Połączone Siły Zbrojne AL, PAL i KB na czele z płk. Julianem Skokowskim, którego zastępcą został płk L. Korzewnikjanc i podporządkowały się Krajowej Radzie Narodowej.
Obecnie w Warszawie przy ul. Boduena 4, gdzie podczas Powstania mieściła się początkowo Komenda Główna i szpital polowy KB, znajduje się tablica upamiętniająca żołnierzy tej organizacji.
