Karol X Burbon
Z Wikipedii
Karol X Filip (ur. 9 października 1757, Wersal - zm. 6 listopada 1836, zamek Graffenberg koło Gorycji, Austria) - hrabia d'Artois, król Francji od 1824 do 1830 r., brat Ludwika XVI i Ludwika XVIII, z dynastii Burbonów oraz Madame Elisabeth.
Spis treści |
[edytuj] Panowanie
Przejął tron po śmierci swego starszego brata Ludwika XVIII. W czasie rewolucji francuskiej przebywał w Rzeszy Niemieckiej, tam przygotowywał wojnę przeciwko rewolucyjnej Francji. Po powrocie w 1814 r. przewodził radykalnej partii ultrasów. Wraz z jego rządami, ograniczono prawa wyborcze do szlachty i bogatych, zastosowano cenzurę wobec lewicowej prasy, dawna emigracja arystokratyczna otrzymała miliard franków odszkodowania na wykup znacjonalizowanej ziemi. Nastąpił również wzrost znaczenia Kościoła dzięki działalności zakonu jezuitów, bractw, misji i pielgrzymek, wprowadzono karę śmierci za świętokradztwo, zawieszono wykłady liberalnych profesorów itp.
Wszystkie te działania spowodowały szybki wzrost liberalnej i republikańskiej opozycji. Gdy więc 26 lipca 1830 r. król Karol X obalił nowowybrany gabinet ministrów oraz zawiesił wolność prasy, a policja rozpoczęła niszczenie prorepublikańskich drukarni - w następnym dniu wybuchła w Paryżu tzw. rewolucja lipcowa. Powtórzyły się pierwszej rewolucji: barykady, szturm i zdobycie ratusza, wskrzeszono Gwardię Narodową, a na jej czele stanął znów, jak w 1789 r., gen. La Fayette. Wojsko przeszło na stronę powstańców, do ruchu ludowego przyłączyli się posłowie i politycy burżuazyjni, powstały nowe władze Paryża. Wreszcie król Karol X w przebraniu kobiecym uciekł do Anglii, abdykując wcześniej na rzecz swego wnuka, Henryka, który jednak nie objął tronu.
[edytuj] Emigracja i śmierć
Po emigracji Karola X, we Francji utrzymała się monarchia konstytucyjna (określana mianem Monarchii Lipcowej); monarchą został Ludwik Filip I (1830-1848) - jako król Francuzów (nie król Francji). Karol X zmarł 6 listopada 1836, w Schloss Graffenberg, w Austria. Został pochowany w klasztorze franciszkanów z Castagnavizza, w Goricy (w Jugosławii, tuż przy granicy włoskiej). Wiele razy rozważano sprowadzenie jego prochów do bazyliki Saint-Denis, ale zawsze władze fracnuskie były temu przeciwne.
[edytuj] Wywód przodków
4. Ludwik XV | ||||||
2. Ludwik Ferdynand | ||||||
5. Maria Leszczyńska | ||||||
1. Karol X | ||||||
6. August III Sas | ||||||
3. Maria Józefa Saska | ||||||
7. Maria Józefa Habsburżanka, córka cesarza Józefa I |
||||||
[edytuj] Małżeństwo i potomstwo
16 listopada 1773 poślubił Marię Teresę Sabaudzką (1756-1805), córkę Wiktora Amadeusza III (zm. 1796), króla Sardynii w latach 1773-1796. Miał z tego związku dwóch synów:
- Ludwika Antoniego (ur. 1775 - zm. 1844) - pretendenta do tronu Francji jako Ludwik XIX, księcia d'Angoulême, delfina de Viennois, męża Marii Teresy Charlotty Burbon,
- Karola Ferdynanda (ur. 1778 - zamordowanego 1820) - księcia de Berry.
Zobacz: Burbonowie - Historia Francji
Poprzednik Ludwik XVIII |
król Francji 1824-1830 |
Następca Ludwik Filip I |
Poprzednik Ludwik XVIII |
król Nawarry 1824-1830 |
Następca - |
Poprzednik Ludwik XVIII |
Głowa rodu Burbon 1824-1836 |
Następca Ludwik XIX Burbon |