Howard Carter

Z Wikipedii

Howard Carter (ur. 9 maja 1874 w Brompton, Kensington (dzielnica Wielkiego Londynu, zm. 2 marca 1939) - angielski egiptolog. Jego rodzicami byli: Samuel John Carter, rysownik i akwarelysta, specjalizujący się w malowaniu wiejskich pejzaży oraz portretowaniu zwierząt domowych z okolicznych majątków ziemskich oraz Martha Joyce Sands. Stan majątkowy rodziny Carterów, zbyt szczupły, nie pozwalał na zapewnienie młodemu Howardowi gruntownego wykształcenia. Nauki pobierał więc w domu rodzinnym, uczony przez ojca głównie rysunku i malowania akwarel. Wszystko wskazywało na to, że syn kontynuować będzie zawodową karierę ojca. Jednakże niespodziewany zwrot nastąpił w 1880 roku, za sprawą profesora Percy Newberry'ego, który wówczas pracował w Muzeum Starożytności Egipskich i wykładał egiptologię na Uniwersytecie w Kairze. Latem profesor Newberry odwiedził w Anglii swoja dawną, dobrą znajomą lady Amherst of Hackney, której mąż był zapalonym miłośnikiem kultury i sztuki starożytnego Egiptu. Podczas rozmowy gdy Newberry opowiadał o swych pracach w Egipcie, kopiowaniu inskrypcji i malowideł, napomknął, że potrzebuje kogoś do pomocy w ukończeniu tej pracy. To właśnie z polecenia lady Amherst, Howard Carter, wówczas siedemnastolatek, stał się najmłodszym członkiem zespołu British Museum, a następnie ekipy Egypt Exporation Fund, wyjeżdżającej jesienią 1880 roku do Egiptu. Na miejscu młodziutki Carter trafił, najlepiej jak tylko mógł, pod "skrzydła" sir Williama Petriego, stając się jego asystentem. Aż do 1898 roku pracował Carter pod kierunkiem Newberry'ego, Petriego i Szwajcara Edouarda Naville'a, kopiując akwarelami reliefy, malowidła i inskrypcje ze ścian świątynii Hatszepsut w Deir el-Bahari. Carter spokojny, powściągliwy, dokładny i bez reszty oddający sie pracy, posiadający odpowiednie umiejętności techniczne, okazał sie wręcz doskonałym kopistą, oddajacym niezwykle wiernie barwy i kształty wszystkich kopiowanych zabytków, charakteryzujące się drobiazgowością i wręcz doskonałym podobieństwem do oryginałów. Mimo braku formalnego wykształcenia okazał się niezwykle bystry, a w umiejętności kojarzenia i dedukcji przejawiał wyjątkowe zdolności. Jego poświęcenie, dokładność, zapał i całkowite oddanie pracy w końcu zaowocowały uznaniem jego przełożonych. W 1899 roku w wieku zaledwie 25 lat został powołany przez Gastona Maspero na stanowisko inspektora zabytków Górnego Egiptu i Nubii, z miejscem urzędowania w Luksorze. Początkowo, przez kilka sezonów, pracował dla Theodora Davis'a, jednakże współpraca nie układała się i dwaj partnerzy nigdy nie zaprzyjąźnili się. Kariera Cartera rozwijała się w jak najlepszym kierunku, lecz nagle się zakończyła. Było to wynikiem pewnego incydentu z udziałem francuskich turystów, z którymi Carter popadł w konflikt, co następnie spowodowało awanturę, w którą zaangażował się francuski Konsul Generalny, żądając przeprosin. Carter będący człowiekiem zdecydowanym i nieustępliwym, oczywiście odmówił. Nie uległ nawet perswazji i prośbom Gastona Maspero, który w końcu nie mając innego wyjścia, zmuszony był zwolnić Cartera ze stanowiska. Nadszedł dla niego okres czterech trudnych lat. Z niezwykłym samozaparciem, z trudem wiązał koniec z końcem, handlując starożytnymi zabytkami i sprzedając turystom akwarele swego autorstwa. Gdy więc w 1907 roku, wciąż przychylny Carterowi, Gaston Maspero przedstawił go Carnarvonowi i gdy ten zaproponował współpracę, Carter bez wahania przyjął propozycję. Następne lata minęły na tytanicznej pracy uwieńczonej w listopadzie 1922 roku olśnieającym sukcesem - odnalezioniem grobowca Tutanchamona. W kwietniu 1924 roku, w wyniku nieporozumień związanych z koncesją na prowadzenie dalszych wykopalisk, Carter opuścił Egipt i udał się do Stanów Zjednoczonych i Kanady, gdzie odbył szereg spotkań i wygłosił kilkadziesiąt wykładów dotyczących odkrycia i prac w grobowcu m.in. w Nowym Jorku, Chicago, Detroit, Buffalo i Waszyngtonie. Został również przyjety przez ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych - Calvina Coolidge'a, dla którego wygłosił krótki, prywatny wykład w Białym Domu. Uniwersytet Yale nadał mu honorowy tytuł naukowy. Po powrocie do Egiptu, w styczniu 1925 roku udzielono Carterowi nowej konsecji na ekspoloracje grobu. Występował on teraz jako agent archeologiczny lady Alminy, hrabiny Carnarvon i wykonawców woli spadkobierców lorda Carnarvona. Prace w grobowcu Tutanchamona wznowiono 25 stycznia 1925 roku i trwały one do 1932 roku. Wkrótce po ich zakończeniu Carter powrócił do Anglii. Z początkiem 1933 roku rozchorował się i w ciągu nastepnych sześciu lat życia nigdy już nie odzyskał pełni sił. Wielokrotnie powracał do Egiptu lecz nie zajmował się już żadnymi pracami wykopaliskowymi. Zmarł 2 marca 1939 roku w wieku niespełna sześćdziesięciu pięciu lat. Pochowany został na cmentarzu Putney Vale w zachodniej części Londynu. W pogrzebie uczestniczyło jedynie kilka osób, wśród nich lady Evelyn Herbert Beauchamp, córka lorda Carnarvona. Swoje odkrycie i prace w grobowcu Tutanchamona opisał Carter w trzytomowym dziele "The Tomb of Tut-ank-Amen".