Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Waszyngton - Wikipedia, wolna encyklopedia

Waszyngton

Z Wikipedii

Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy stolicy Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zobacz też: stan Waszyngton lub inne znaczenia słowa Waszyngton.

Współrzędne: 38°53'42" N 077°02'00" WGeografia

Waszyngton
Znak
Znak Waszyngtonu Flaga Waszyngtonu
Państwo Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone
Stan Dystrykt Kolumbii
Położenie 38°53' N
77°02' W
Powierzchnia
- całkowita
- wód

177 km²
18 km²
Populacja (2005)
 - liczba ludności
 - gęstość
 - aglomeracja

582 049
3 481 os./km²
5 214 666
Strefa czasowa UTC-5
Miasta partnerskie Grecja Ateny
Tajlandia Bangkok
Chińska Republika Ludowa Pekin
Brazylia Brasília
Belgia Bruksela
Republika Konga Brazzaville
Senegal Dakar
Kanada Ottawa
Francja Paryż
Malezja Putrajaya
Republika Korei Seul
Położenie na mapie
Strona internetowa
Waszyngton - pomnik Jerzego Waszyngtona
Powiększ
Waszyngton - pomnik Jerzego Waszyngtona
Biały Dom
Powiększ
Biały Dom
Gmach Kongresu na Kapitolu
Powiększ
Gmach Kongresu na Kapitolu
Mauzoleum Jeffersona w Waszyngtonie
Powiększ
Mauzoleum Jeffersona w Waszyngtonie
Pomnik Waszyngtona wzniesiony w 1848
Powiększ
Pomnik Waszyngtona wzniesiony w 1848

Waszyngton (ang. Washington D.C., District of Columbia) - stolica Stanów Zjednoczonych. Położony jest pomiędzy stanami Maryland i Wirginia, na lewym brzegu rzeki Potomac, przy ujściu rzeki Anacostia, z którą uchodzą wspólnie do zatoki Chesapeake. W 2000 liczył 572 tys. mieszkańców. Jest częścią obszaru metropolitalnego Waszyngton-Baltimore, który ma 7,6 mln mieszkańcow (2000).

Miasto zostało założone ustawą Kongresu w 1790 roku w centrum utworzonego tym samym aktem prawnym Dystryktu Kolumbii (District of Columbia). Zostało nazwane na cześć Jerzego Waszyngtona, pierwszego prezydenta USA. Waszyngton jest zazwyczaj nazywany przez jego mieszkańców DC albo The District, gdyż obecnie miasto całkowicie wypełnia Dystrykt Kolumbii. Z tego też powodu nie ma oddzielnych szczebli władzy na poziomie dystryktu i miasta. Jedyny samorząd lokalny to Government of the District of Columbia, kierowany przez burmistrza Dystryktu Kolumbii, którym obecnie jest Anthony Williams.

Dystrykt Kolumbii to wydzielony okręg stołeczny. Nie jest częścią żadnego z amerykańskich stanów, jest za to rządzony ze szczebla federalnego, z pewną ograniczoną formą samorządu lokalnego. Na początku dystrykt został wytyczony w kształcie kwadratu o powierzchni 100 mil kwadratowych. Mniej więcej w środku tego kwadratu znalazły się główne budynki rządowe. Na obszarze dystryktu znajdowało się miasteczko Waszyngton - stolica Stanów Zjednoczonych, i wcześniej istniejące miasteczka Georgetown i Alexandria.

W 1846 część na południowo-zachodnim brzegu rzeki Potomac, w tym miasto Alexandria, została odłączona od dystryktu i zwrócona stanowi Wirginia, zmniejszając powierzchnię dystryktu do 61 mil kwadratowych. W 1878 eksluzywny Georgetown stał się częścią Waszyngtonu i tym samym miasto wypełniło całkowicie granice dystryktu (aczkolwiek Georgetown działało jak samodzielne miasto do 1895).

Spis treści

[edytuj] Historia

  • 1783 - Kongres postanawił utworzyć stałą siedzibę rządu Stanów Zjednoczonych.
  • 1790 - prezydent George Washington podpisał uchwałę Kongresu określającą lokalizację nad rzeką Potomac oraz termin przeniesienia siedziby rządu. Dokładne lokalizację wybrał sam prezydent.
  • czerwiec 1800 - przeniesienie stolicy Stanów Zjednoczonych z Filadelfii do Waszyngtonu
  • 24 sierpnia 1814 - miasto na krótko opanowane, splądrowane i spalone przez Brytyjczyków podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej
  • 1961 - przyznanie mieszkańcom Dystryktu prawa uczestniczenia w wyborach prezydenckich (dla uniknięcia walki politycznej pierwotnie nie przyznano mieszkańcom Waszyngtonu praw wyborczych)
  • 1973 - pierwsze wybory burmistrza i rady miejskiej w Dystrykcie
  • 1990 - Marion Barry, burmistrz (mayor) Waszyngtonu o 12 letnim stażu skazany na 6 miesięcy w więzieniu federalnym za posiadanie kokainy po tym, jak został sfilmowany ukrytą kamerą, paląc crack w lokalnym hotelu
  • 1994 - Marion Barry został ponownie wybrany burmistrzem i służył do 1999

Pensylvannia Avenue łączy centralne miejsca w Waszyngtonie:

[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne

Waszyngton jest miejscowością o historycznym znaczeniu, która ściśle jest związana z historią Stanów Zjednoczonych.

W odróżnieniu od większości amerykańskich miast w Waszyngtonie nie ma drapaczy chmur, konieczność utrzymania niskiej zabudowy ustalono już na początku XX wieku.

W stolicy USA mieści się wiele ważnych i prestiżowych instutucji:

  • Biblioteka Kongresu (Library of Congress, LoC)
  • Smithsonian Institution z licznymi muzeami i instytutami naukowymi
  • Carnegie Institute
  • National Archives and Records Administration
  • Johns Hopkins University
  • World Bank

Świątynie:

Znane waszyngtońskie muzea:

  • National Museum
  • National Gallery of Art
  • Corcoran Museum of Art
  • John F. Kennedy Center for the Performing Arts
  • International Spy Museum
  • National Building Museum
  • United States Holocaust Memorial Museum

Pomniki:

Inne:

  • Catholic University of America
  • Folger Shakespeare Library
  • Ford's Theatre

Po drugiej stronie rzeki Potomac w stanie Wirginia znajduje się cmentarz Arlington z grobem nieznanego żołnierza.

[edytuj] Skomplikowany problem polityczny

Dopiero w latach 60. przyznano dystryktowi prawo do głosowania w wyborach na prezydenta USA. Otrzymał wtedy trzy głosy elektorskie, czyli tyle, do ilu były upoważniony, mając odpowiadającą liczbie jego mieszkańców ilość kongresmanów i senatorów. Delegat D.C. w Kongresie nie ma prawa głosu.

Niektórzy politycy, w tym Bill Clinton chcieli dać Waszyngtonowi prawa stanowe, z zachowaniem obecnego statusu. Łączyłoby to się z prawem do posiadania senatorów i głosującego delegata w Izbie Reprezentantów. Ale próby te spełzły na niczym. Zaważył tu sprzeciw republikanów, którzy nie chcieli mieć nowych demokratycznych kongresmanów i senatorów (stolica USA zawsze, nawet w latach takich klęsk politycznych jak w latach 1972 i 1984, głosowała na Partię Demokratyczną). Mieszkańcy stolicy, niezadowoleni z tego stanu rzeczy, podczas ostatnich wyborów wybrali symbolicznych "senatorów z cienia".

[edytuj] Linki zewnętrzne

Commons

Zobacz też: Stany Zjednoczone, Podział terytorialny Stanów Zjednoczonych, Historia Stanów Zjednoczonych

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu