Hekla
Z Wikipedii
Współrzędne: zobacz na mapie
| Hekla | |
 Hekla - widok z doliny Þjórsárdalur |
|
| Państwo | Islandia |
| Pasmo | wulkan |
| Wysokość | 1491 m n.p.m. |
| Szerokość geograficzna | 63°59' N |
| Długość geograficzna | 19°42' W |
Hekla (isl. 'kaptur, czepek') - wulkan w południowo-zachodniej Islandii, położony 115 km na wschód od stolicy kraju Reykjavíku. Najwyższy czynny wulkan wyspy - 1491 m n.p.m. - należy też do najbardziej aktywnych.
Hekla jest stratowulkanem, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych kraterów, rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie erupcji wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: bomby, popioły, gazy oraz lawę. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-efuzywnych typu wezuwiańskiego. W jego aktywności obserwuje się pewną periodyczność - wybuchy następują co kilkadziesiąt lat. Najkrótszy okres między dwoma wybuchami wyniósł 16 lat, najdłuższy - 87 lat. W czasach historycznych odnotowano wybuchy Hekli w latach: 1104, 1158, 1206, 1222, 1300, 1341, 1389, ok. 1440, 1510, 1597, 1636, 1693, 1766, 1845, 1878, 1947-48, 1970 i 2000. Ważniejsze erupcje w czasach przedhistorycznych to: 6600 BP, 4000 BP, 2800 bP oraz ok. 860 r. n.e. Erupcjom towarzyszą najczęściej lekkie trzęsienia ziemi oraz spływy gwałtownie topniejących lodów tzw. jökulhlaupy (w czasie erupcji 1947/48 w jednej fali spłynęło około 3 km³ wody). Hekla produkuje głównie dacyty oraz andezyty bazaltowe.
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w hodowlach zwierząt, które były podstawą islandzkiego rolnictwa.
Hekla często pojawiała się w literaturze europejskiej, już od średniowiecza. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót piekieł".
