Gruba kreska
Z Wikipedii
Wyrażenie gruba kreska jest sloganem politycznym odnoszącym się do jednej z ważniejszych kontrowersji dzielących tzw. obóz postsolidarnościowy (posierpniowy) od 1989 roku: stosunku do rozliczenia władz PRL, a w szczególności ukarania zbrodni komunistycznych, przeprowadzenia lustracji i dekomunizacji oraz stosunku do tzw. uwłaszczenia nomenklatury. Pojęcie "grubej kreski" pojawiło się na fali krytyki polityki rządu Tadeusza Mazowieckiego w tym zakresie i odnosiło się do zwrotu gruba linia, użytego w sejmowym exposé premiera w 1989 r. Powiedział on:
Rząd, który utworzę, nie ponosi odpowiedzialności za hipotekę, którą dziedziczy. Ma ona jednak wpływ na okoliczności, w których przychodzi nam działać. Przeszłość odkreślamy grubą linią. Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania.
Według Tadeusza Mazowieckiego te słowa oznaczały odcięcie się pierwszego niekomunistycznego rządu od komunistycznej ciągłości władzy.
Jego przeciwnicy, skupieni początkowo wokół Lecha Wałęsy, a następnie wokół rządu Jana Olszewskiego w świadomy sposób przekręcili znaczenie słów Mazowieckiego i interpretowali "grubą kreskę" jako symbol niechęci wobec historycznych rozliczeń, lustracji i dekomunizacji oraz akceptację wobec funkcjonowania środowisk postkomunistycznych w polskiej polityce oraz gospodarce. W ich opinii obóz wywodzący się z Solidarności uległ podziałowi na zwolenników "grubej kreski" (do której zaliczano środowiska popierające Tadeusza Mazowieckiego, związane z Gazetą Wyborczą, skupione w Unii Demokratycznej, a po obaleniu rządu Jana Olszewskiego także środowiska popierające prezydenta Lecha Wałęsę i rząd Hanny Suchockiej) oraz przeciwników "grubej kreski" (do których zaliczano środowiska popierające rząd Jana Olszewskiego, a po jego obaleniu, skupione w Porozumieniu Centrum Jarosława Kaczyńskiego oraz wokół Jana Olszewskiego.
Zwolenników "grubej kreski" oskarżano m.in. o pobłażliwość wobec zbrodni komunistycznych i ich przemilczanie, deformowanie świadomości historycznej Polaków, torpedowanie lustracji, tolerowanie udziału dawnych agentów SB i innych służb specjalnych PRL a także dawnych działaczy PZPR (Aleksander Kwaśniewski) w życiu publicznym, politycznym i gospodarczym.
Obecnie określenie "gruba kreska", wbrew historycznemu znaczeniu i intencji autora, w części świadomości społecznej funkcjonuje jako określenie pobłażliwości wobec byłych działaczy politycznych PRL i podległych im służb bezpieczeństwa.
Zobacz też