Dolny Kambr

Z Wikipedii

Dolny Kambr (542 - 513 mln lat temu)
Lądy Ziemi tworzą pięć dużych platform kontynentalnych (kratonów): Laurencja, Kraton Europejski, Kraton Syberyjski, Kraton Wschodnio-Azjatycki i olbrzymi kontynent południowy Gondwana. Panuje okres geomagnetyczny, w którym bieguny magnetyczne Ziemi są odwrócone w stosunku do sytuacji dzisiejszej (rewers). W tym czasie wzrasta w sposób gwałtowny liczba i wielkość złóż mineralnych, które powstają przy współudziale organizmów żywych. Powstają góry fałdowe związane z tzw. orogenezą aszesyntyjską na obszarach Syberii, w Europie Zachodniej i Środkowej. W północnej Francji ma miejsce tzw. orogeneza bajkalska albo kadomska.

[edytuj] Atmosfera Ziemi

W przybliżeniu zawiera 2% swobodnego tlenu (obecnie 21%), co umożliwia rozwój fauny morskiej. Dla rozwoju życia na lądzie stałym taki udział tlenu jest jednak niewystarczający.

[edytuj] Fauna

Zwierzęta morskie odkładają coraz więcej zmineralizowanych części twardych jako elementów oporowych ich otoczki komórkowej. Do budowy szkieletów, pojedyncze zwierzęta wykorzystują węglan wapnia (kalcyt)

W Dolnym Kambrze pojawiają się przedstawiciele otwornic, klas jednokomórkowych zwierząt pierwotnych, które i dziś są bardzo rozpowszechnione. Wiele rodzajów otwornic stanowi w Dolnym Kambrze, a także w późniejszych okresach, ważne skamieniałości przewodnie. Występują najczęściej przedstawiciele strunowców (np. pikaia). Te podobne do ryb organizmy, których najbardziej niezwykłą cechą szkieletu jest brak czaszki, należą do podtypu bezczaszkowców (Cephalochordata). W dużych ilościach występują algi wapienne z prawdziwym jądrem komórkowym. W warstwach łupków Burgess w południowej Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) ulegają fosylizacji prymitywne formy stawonogów w postaci Onchophora. Rozwijają się grupy mięczaków. W Dolnym Kambrze są już trzy gromady mięczaków reprezentowane przez: ślimaki, małże i prymitywną gromadę Monoplacophora (jednotarczowce).

Gąbki (Porifer) są reprezentowane w morzach przez trzy gromady (gąbki tworzące kolonie, czyli Demospongea, Haylospongea i gąbki wapienne, Calcispongea), do których zalicza się już łącznie dziewięć rzędów.

Szeroko rozpowszechnione w morzach są jednokomórkowe radiolarie z podrzędów Spumellina i Nassellaria. Występują one tak w dużych ilościach, że ich skamieniałe szkielety krzemionkowe tworzą grube osady skalne. Obok występujących już w górnym proterozoiku pierścienic (Annelida), opanowują teraz morza Chaetognatha i Sipunculida. Wszystkie tworzą własne rodziny z licznymi rodzajami. Pierścienice są szczególnie licznie reprezentowane przez rodzinę Serpulidae.

Pojawiają się pierwsze szkarłupnie (spokrewnione z późniejszymi jeżowcami i rozgwiazdami). Najpierw pojawia się typ Echinozoa. Obejmuje on późniejsze jeżowce.

Rozwija się podtypy stawonogów: trylobitokształtne, szczękoczułkowce i skorupiaki. Pod koniec Dolnego Kambru pojawiają się mieczogony. W morzach żyją już teraz prawdopodobnie pierwsze proste formy koralowców rafowych, przedstawicieli jamochłonów. Zyskują one duże znaczenie rafotwórcze. Gwałtownie rozwijają się ramienionogi, reprezentowane przez sześć rzędów. Wśród jamochłonów pojawiają się duże meduzy. Do jamochłonów należą także stułbiopławy, bez wykształconych elementów szkieletowych.

[edytuj] Flora

Na dużą skalę rozpoczyna się biokalcyfikacja czyli powstawanie raf, ponieważ zwierzęta wodne zaczęły budować swoje szkielety z kalcytu.

Zobacz też Tabela stratygraficzna