Dagen H

Z Wikipedii

Dagen H, czyli "Dzień H", to dzień, w którym w Szwecji zmieniono organizację ruchu drogowego z lewostronnego na prawostronny – była to niedziela 3 września 1967, dokładnie o godzinie 5:00 rano. Litera H to skrót szwedzkiego wyrazu Högertrafik, który oznacza właśnie "ruch prawostronny".

Decyzja o zmianie organizacji ruchu drogowego została podjęta przez szwedzki parlament w 1963. Była ona jednak bardzo niepopularna wśród samych mieszkańców. W referendum przeprowadzonym w 1955, zdecydowana większość (85%) opowiedziało się przeciw takiej zmianie. By przekonać Szwedów, parlament prowadził przy pomocy psychologów specjalny program edukacyjny, który trwał 4 lata.

Parlament podjął taką decyzję z dwóch ważnych powodów:

• u wszystkich sąsiadów Szwecji obowiązywał ruch prawostronny,
• większość Szwedów posiadała samochody importowane, nie dostosowane do ruchu lewostronnego, tzn. z kierownicą po lewej stronie, co doprowadzało wielokrotnie do czołowych kolizji podczas wyprzedzania, gdyż możliwość sprawdzenia, czy z przodu nie nadjeżdża żaden pojazd była w tym przypadku mocno ograniczona.

[edytuj] Przygotowania i przebieg

Jednocześnie wszystkie służby rozpoczęły przygotowania do tej skomplikowanej operacji. Na każdym skrzyżowaniu zamontowano dodatkową sygnalizację świetlną oraz odpowiednie znaki drogowe, które do Dagen H owinięte były czarnym materiałem. Na drogach wymalowano także nowe linie w kolorze białym, które przykryte zostały czarną taśmą. Do Dagen H używano linii w kolorze żółtym. W dniu, w którym nastąpiła zmiana organizacji ruchu, o odpowiedniej godzinie w całym kraju odsłonięto nowe znaki drogowe, zasłaniając jednocześnie stare, które zostały później zlikwidowane. Poza skrzyżowaniami duży problem stanowiły ulice jednokierunkowe, których układ musiał się zmienić wraz ze zmianą organizacji ruchu. Musiano dokonać też pewnych zmian w organizacji komunikacji zbiorowej – zakupiono około 1000 autobusów z drzwiami po prawej stronie. Ponadto 8 tysięcy starych autobusów dostosowano do ruchu prawostronnego poprzez wmontowanie drzwi z prawej strony. Pewnych modyfikacji musiano także dokonać we wszystkich prywatnych samochodach, nawet w tych, które miały już kierownice z lewej strony. Chodziło tu głównie o ustawienie przednich świateł tak, by po zmianie kierunku ruchu nie oślepiały nadjeżdżających z przodu kierowców.

Na Dagen H wybrano nieprzypadkowo wczesne godziny poranne weekendu, ponieważ wówczas ruch drogowy jest najmniejszy. Dodatkowo wprowadzono zakaz ruchu na drogach między godziną 1:00 a 6:00 rano, poza niezbędnymi w tym czasie przemieszczeniami. W stolicy kraju, Sztokholmie, ograniczenia w poruszaniu się były jeszcze większe, ponieważ ekipy drogowców musiały poprawić więcej skrzyżowań. Ograniczenia ruchu w stolicy dotyczyły okresu od 10:00 w sobotę do 15:00 w niedzielę. Samochody, które znalazły się wówczas na drogach, musiały podporządkować się specjalnym regułom. O godzinie 4:50 w niedzielę musiały zatrzymać się i w ciągu 10 minut zmienić pas ruchu. O godzinie 5:00 mogły ruszyć, ale już zgodnie z nowymi zasadami.

Ostatecznie zmiana ruchu z lewostronnego na prawostronny została zakończona powodzeniem. W poniedziałek po Dagen H zanotowano jedynie 125 wypadków samochodowych, czyli mniej niż zwykle w ten dzień tygodnia (dotychczas było to 130 do 198 wypadków). Nie zanotowano żadnego śmiertelnego wypadku, który mógłby być spowodowany tą zmianą. Aczkolwiek wydaje się, że wielu starszych kierowców raczej zrezygnowało w ogóle z prowadzenia samochodu, gdyż uznało, że nie poradzą sobie z nowymi zasadami ruchu.

Można powiedzieć, że Szwedzi mają już pewną tradycję we wprowadzeniu tego typu zmian. W 1712 dodali dzień 30 lutego, by zsynchronizować kalendarz szwedzki z obowiązującym w większości świata kalendarzem juliańskim.

[edytuj] Islandia poszła śladem Szwecji

Udana akcja zmiany ruchu w Szwecji zachęciła Islandię do przeprowadzenia podobnej operacji. Dokonano jej również w niedzielę rano – o godzinie 6, 26 maja 1968. Także tutaj akcja została przeprowadzona bez większych problemów, poza jedynie chłopcem-rowerzystą, który złamał nogę. Poza tym wiele autobusów utknęło w korkach.