Blaise Pascal
Z Wikipedii
Blaise Pascal (ur. 19 czerwca 1623 w Clermont-Ferrand, zm. 19 sierpnia 1662 w Paryżu) – francuski filozof, matematyk i fizyk. Tematem jego badań były prawdopodobieństwo, próżnia, ciśnienie atmosferyczne. Na jego cześć nazwano jednostkę ciśnienia paskal oraz język programowania Pascal.
Pascal przeprowadził doświadczenie, które udowodniło, że ciśnienie cieczy lub gazów jest takie same w każdym miejscu. Doświadczenie polegało na ustawieniu szczelnej beczki przy budynku, na drugim piętrze ustawiano cienką rurkę prowadzącą do beczki. W rurkę nalano wodę i kiedy było już dużo wody w rurce beczka zaczęła przeciekać. Blaise Pascal wynalazł teoretycznie prasę hydrauliczną.
W połowie życia porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i religii, skłaniał się ku jansenizmowi (Port-Royal). Wyrazem jego poglądów są „Myśli” (tłum. Boy-Żeleński) i "Prowincjałki" (tłum. Boy-Żeleński). „Prowincjałki” to seria listów, będących krytyką ówczesnej jezuickiej kazuistyki.
W filozofii Pascal był następcą Kartezjusza i wyznawcą idei św. Augustyna. Krytykował panteizm i monizm. Uważał, że świat to nie tylko zasady poznawania; jest coś co wyrasta poza możliwości poznania. Nie da się istoty człowieka i sensu życia zgłębić za pomocą rozumu czy doświadczenia. Proponował rozróżniać pojmowanie, które się odnosi do "serca" (coeur) obok rozumowania, które się odnosi do umysłu. Głosił, że są prawdy, które uzasadnia serce, a nie uzasadnia rozum i że umysł orientujący się według serca jest umysłem subtelnym (esprit de finesse). Zarówno rozum, jak i pojmowanie są skazane na samoograniczanie się, bo nie możemy się obejść ani bez ścisłych definicji odkrywanych przez rozum, ani bez zasad odkrywanych przez serce.
Najważniejszą decyzją serca było przyjęcie wiary. Decyzję tę opisuje jako zakład, zwany później „zakładem Pascala”. Podejmując decyzję o istnieniu Boga człowiek ma do wygrania – przyjmując jego istnienie – nieskończoność; jeśli Bóg nie istnieje człowiek ma i tak do dyspozycji marną skończoność; zapoczątkował w ten sposób nowy kierunek w filozofii – fideizm.
Pascal był głęboko wierzącym chrześcijaninem. Prawdziwy Bóg – jak to określił – to Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba, a nie bóg filozofów. Wprowadza rozróżnienie między człowiekiem-bytem immanentnym, a Bogiem bytem transcendentnym. W człowieku istnieje wewnętrzne rozdarcie (małość wielkość, grzeszność świętość) dlatego niezbędne jest Objawienie. Sam człowiek nie jest w stanie przełamać tego rozdarcia. Tylko Bóg objawiony jest w stanie wynieść człowieka ponad nierozumienie Boga.
Bardziej się nam opłaca zachowywać prawa religii, niż ich nie zachowywać; na byciu moralnym (w związku z wiarą chrześcijańską) w zasadzie nic się nie traci, a w szczególności nie skazuje się siebie na doczesne nieszczęście.
[edytuj] Ciekawostki
- Od jego nazwiska wywodzi się nazwa jednostki ciśnienia paskal (Pa) oraz język programowania Pascal.
- Blaise Pascal wymyślił tzw. Pascalinę, pierwszą maszynę liczącą, która potrafiła dodawać.
[edytuj] Zobacz też:
