Barszcz zwyczajny
Z Wikipedii
Barszcz zwyczajny | |
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Podgromada | Magnoliophytina |
Klasa | Rosopsida |
Podklasa | dereniowe |
Nadrząd | Aralianae |
Rząd | araliowce |
Rodzina | selerowate |
Rodzaj | barszcz |
Gatunek | barszcz zwyczajny |
Nazwa systematyczna | |
Heracleum sphondylium L. 1753 |
Barszcz zwyczajny (Heracleum sphondylium L., Sp. Pl. 1753) - gatunek byliny z rodziny selerowatych. Występuje w środkowej Europie, a niektóre podgatunki również na Syberii. W obrębie gatunku wyróżnia się kilka podgatunków.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Okazała roślina, osiągająca wysokość 50-150 cm.
- Łodyga
- Prosto wzniesiona, dęta, rozgałęziona, kanciasto bruzdowata, często porośnięta krótką, skierowaną w dół szczecinką.
- Liście
- Dolne liście duże, z długimi, rynienkowatymi ogonkami, górne mniejsze, z dużą pochewką. Szorstko owłosione, ze sztywnymi szczecinkami na nerwach od spodu. Liście mają zróżnicowane kształty, przeważnie są pierzastosieczne z 3-5 listkami jajowatymi, karbowanymi lub piłkowanymi.
- Kwiaty
- Kwiatostan stanowi 15-30 baldaszków różnej długości zebranych w baldach złożony. Baldaszki mają szypułki z owłosioną stroną wewnętrzną. Kwiaty promieniste, o białych płatkach, czasem czerwonawych lub żółtozielonych. Kwitnie od czerwca do września.
- Owoce
- Rozłupki zamknięte w eliptycznej lub kulistej rozłupni o długości 6-10 mm. Rozłupki na brzegu wąsko oskrzydlone, z trzeba żebrami na grzbietowej stronie.
- Kłącze
- Grube i wielogłowe.
- Biotop
- Występuje od niżu po tereny górskie, preferuje obszary o klimacie oceanicznym. Rośnie na łąkach, siedliskach ruderalnych, w lasach jesionowo-dębowych i w zaroślach na brzegach wielkich rzek.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza: Stosowano go do zmniejszania obrzęków i przeciw biegunce.
- Surowiec zielarski: ziele, owoce i korzeń (Herba, Fructus, Radix Sphondylii).
- Skład chemiczny: Kłącze zawiera cukry, argininę i glutaminę. Dojrzałe owoce zawierają 3% olejku eterycznego, niedojrzałe dodatkowo alkohol metylowy i etylowy oraz heraklinę, przez co ich spożycie może powodować zatrucia zwierząt gospodarskich. W liściach i kwiatach znajdują się związki flawonowe, żywicowe i sole mineralne.
- Zbiór i suszenie: Ziele należy zbierać tylko wiosną lub na początku lata, owoce i korzenie - jesienią.
- Sztuka kulinarna: W średniowiecznej Europie przyrządzano z niego kwaśną polewkę nazywaną barszczem. Młode pędy używane są do dziś jako składnik sałatek i przyrządzane jak szpinak. Wywar z ziela przypomina w smaku bulion.
[edytuj] Ciekawostki
Po zmiażdżeniu barszcz zwyczajny (szczególnie owoce) wydziela specyficzny, nieprzyjemny zapach.