Ary Sternfeld
Z Wikipedii
Ary Sternfeld, Szternfeld (ur. 14 maja 1905 w Sieradzu - zm. 5 lipca 1980 w Moskwie) - polski inżynier mechanik i astronom, jeden z pionierów astronautyki.
Urodził się w rodzinie żydowskiej w Sieradzu. W 1914 r. przeniósł się z rodzicami do Łodzi, gdzie mieszkał do 1924 r. przy ul. Nowocegielnianej 21 (obecnie Więckowskiego). Początkowo studiował astronomię na Uniwersytecie Jagiellońskim, po roku przeniósł się do Nancy, gdzie w 1927 r. ukończył studia inżynierskie z dziedziny mechaniki, a następnie w Paryżu rozpoczął przygotowania do doktoratu. W 1932 powrócił do Łodzi, gdzie napisał swoje najważniejsze dzieło pt. "Wstęp do kosmonautyki" (Initiation à la cosmonautique), które jednak nie spotkało się z zainteresowaniem w Polsce. Rozczarowany, przeniósł się do Moskwy, gdzie pracował w Naukowo-Badawczym Instytucie Napędu Odrzutowego RNII. W 1935 r. został obywatelem radzieckim. Po zamknięciu Instytutu uczył w technikum metalurgicznym w Sierowie na Uralu. Po 1944 r. przeniósł się znowu do Moskwy, gdzie mieszkał aż do śmierci, utrzymując przy tym dość żywe kontakty z krajem rodzinnym i kilkakrotnie w nim bywając.
Autor teorii lotu rakiet wielostopniowych, opracował zasady przelotu rakiet przez atmosferę, obliczał trajektorie lotów międzyplanetarnych (w czasie, gdy nie było jeszcze ani jednego sztucznego satelity Ziemi) i optymalizował je ze względu na zużycie paliwa, siłę ciągu silnika, zdolność przewozową, przeciążenia i inne parametry. Obliczył prędkości kosmiczne i wiele orbit sztucznych satelitów Ziemi, między nimi tę, na którą 4 października 1957 roku wprowadzono pierwszego sztucznego satelitę - Sputnika.
Jego prace przetłumaczono na ponad 30 języków. Otrzymał m.in. doktoraty honoris causa Uniwersytetu w Nancy, doktorat honoris causa Narodowego Instytutu Politechnicznego Lotaryngii, doktorat honoris causa nauk technicznych Akademii Nauk Związku Radzieckiego, godność Członka Honorowego Akademii i Towarzystwa Nauk Lotaryngii i inne nagrody. Przyjął też tytuł Honorowego Obywatela Sieradza.
Obecnie w mieście młodości i pracy Sternfelda, Łodzi tamtejsze Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne nosi jego imię. W rękach Planetarium w Łodzi znajduje się wiele pamiatek po uczonym.
Najważniejsze prace:
- "Wstęp do kosmonautyki" - za którą otrzymał nagrodę Francuskiego Towarzystwa Astronautycznego im. R. Esnault-Peltrie i A. L. Hircha w 1934 roku.
- "Lot w przestworza świata"
- "Loty międzyplanetarne"
- "Sztuczne satelity Ziemi"
