Aksynit
Z Wikipedii
[1] [2] [3] Aksynit - rzadki minerał poszukiwany przez kolekcjonerów. Nazwa pochodzi od greckiego słowa "axe" - topór (ze względu na formę kryształów).
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Skład chemiczny - Ca2(Fe, Mg, Mn)Al2[(BO3)(OH)(Si4O12)] - borokrzemian wapnia, glinu żelaza, manganu i magnezu.
- Połysk - szklisty
- Przełam - muszlowy
- Łupliwość - wyraźna
- Twardość w skali Mohsa - 6,5-7
- Rysa - biała
- Barwa - brunatny do żółtego
- Gęstość - 3,18 do 3,36 g/cm3
- Współczynniki załamania światła - nα 1,693, nβ 1,701, nγ 1,704
- Dwójłomność - 0,010 do 0,012
- Dyspersja - silna
- Pleochroizm - wyraźny, trychroizm
- Luminescencja - fioletowa do pomarańczowej
Zazwyczaj tworzy kryształy tabliczkowe, bardzo ostro zakończone. Wystepuje w formie skupień zbitych i ziarnistych. Tworzy też narośla i szczotki krystaliczne. Jest kruchy, przeswiecający. W płomieniu łatwo się topi tworząc szkliwo, barwi płomień na zielono (obecność boru). Ma własności piroelektryczne.
[edytuj] Historia
Przez długie lata był traktowany jako brunatny turmalin. Jego właściwą naturę rozpoznał René Just Haüydemu w 1797 roku. Minerał jednak rzadko wykorzystywano go jako kamień szlachetny.
[edytuj] Występowanie
Występuje w skałach bogatych w wapń. Krystalizuje w wysokich temperaturach w brzeżnych partiach lub w otoczeniu stygnącej magmy granitowej. Nigdy nie występuje w dużych ilościach.
[edytuj] Miejsca występowania
Aksynit o jakości gemnologicznej występuje w Brazylii (w stanie Bahia spotyka się kryształy wielkości do 20 cm), w USA (Kalifornia, New Jersey, Newada) i w Tanzanii – bardzo rzadka odmiana niebieska. Duże kryształy występują w Meksyku - Baja California (do 20 cm), fioletowe aksynity pochodzą z Australii - (Tasmania), Rosji- (Ural), Tadżkistanu (Pamir), Francji – Burg d’Oisans, Szwajcarii – Grisons ( odmiana Tinzenit), Norwegii i Finlandii.
W Polsce kryształy aksynitu spotyka się w granitach w okolic Strzegomia na Dolnym Śląsku.
[edytuj] Zastosowanie:
- ma znaczenie kolekcjonerskie
- sporadycznie bywa używany jako kamień jubilerski (poszukiwane kamienie fioletowe i niebieskie).
Tworzy niewielkie kryształy, nie przekraczające wagi 5 karatów – ogranicza to możliwość szlifowania. Kryształy są bardzo rzadko przejrzyste i pozbawione wad. Skład chemiczny jest bardzo zmienny, zależny od miejsca występowania. Najłatwiejszą cechą rozpoznawczą aksynitu jest kształt jego kryształów. Ciemniejsze odmiany mogą być mylone z kwarcem dymnym lub brunatnym drawitem (odmianą turmalinu).