Xanthippus (Sparta)
Xanthippus (Grieks: Ξάνθιππος / Xánthippos) was een Spartaanse officier en huurlingenleider. In 255 v. Chr. organiseerde hij met succes de Carthaagse weerstand tegen het Romeinse invasieleger van Regulus, dat na de zeeslag bij Kaap Ecnomus het Carthaagse gebied in Africa was binnengevallen.
Xanthippus had in Griekenland reeds een ruime oorlogservaring opgedaan wanneer hij door de Carthaagse overheid werd ingehuurd tegen de Romeinen. Hij schatte spoedig in dat het Carthaagse leger een fout had gemaakt door zich uit de vlakte terug te trekken en enkel in de bergen te vechten, en nadat hij daarover met de bevelhebbers had gesproken, duurde het niet lang of hij werd, met zijn ervaring, aangesteld tot opperbevelhebber van het gehele Carthaagse leger. In die hoedanigheid wist hij het geschokte zelfvertrouwen van de soldaten gauw te herstellen.
Daarna stuurde hij aan op een confrontatie met Regulus’ troepen op vlak terrein. Hij stelde daarbij terecht veel vertrouwen in zijn vierduizend ruiters en honderd krijgsolifanten. Op die manier bracht hij de Romeinen een verpletterende nederlaag toe. In korte tijd verloren deze alles wat zij in Africa veroverd hadden. Xanthippus, aan wie de eer van de overwinning toekwam, werd te Carthago gehuldigd, en keerde beladen met vele geschenken naar Griekenland terug. Het verhaal dat hij onderweg op verraderlijke wijze werd vermoord is wellicht een fictie, want hoogstwaarschijnlijk is hij dezelfde Xanthippus die later in Egypte zijn diensten aanbood aan Ptolemaeus Euergetes.
[bewerk] Referenties
- W. Smith, art. Regulus (3), in W. Smith (ed.), A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, III, Boston, 1867, p. 643.
- W. Smith, art. Xanthippus (3), in W. Smith (ed.), A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, III, Boston, 1867, p. 1286.
[bewerk] Antieke bronnen
- Polybius, Historiën I 1. 32-36.
- Pausanias, X 4.10.
