Wodaabe

De Wodaabe (enk. Bodaado) of Peul Bororo wonen in Niger en behoren tot het volk van de Peul. Ze wonen ten zuiden van de Sahara waar de nomadische Touaregs wonen en ten noorden van de savanne waar men landbouwers aantreft. Voordat de Sahara woestijn werd zouden de Wodaabe daar gewoond hebben.

[bewerk] Maatschappij

De Wodaabe telt zo'n 50.000 mensen. Ze zijn de enige groep van de Peul die nog nomadisch leven. Ze zijn trots op dit nomadisch bestaan maar ontzeggen zich hierdoor wel bepaalde elementen van de moderne samenleving zoals onderwijs. Ze kennen een matrilineaire samenleving en wonen in tentenkampen. Bij het huwelijk gaat de man inwonen bij de familie van de vrouw.

Ze houden vee waaronder schapen, geiten, kamelen maar vooral runderen zoals de zeboe. Een belangrijk element van hun economie is de handel van levensmiddelen zoals melk.

[bewerk] Kunst

Door het nomadisch bestaan is de materiële cultuur van de Wodaabe vrij beperkt. Het belangrijkste element in de kunstproductie van de Wodaabe zijn de kalebassen. Deze worden door de vrouwen versierd met motieven die gebaseerd zijn op de oude tatoeagemotieven die niet meer gebruikt worden. Deze motieven verschillen van clan tot clan en zijn daarom een uitdrukking van de identiteit van de clan. De kalabassen dienen zowel als gebruiksvoorwerpen (bijvoorbeeld voor de handel van melk) als voor rituele doeleinden.

Zo is er een exemplaar dat aan een vrouw wordt geschonken wanneer zij een dochter baart. Dit wordt verpakt op een kunstzinnige manier in een elletel set en naast het bed van de vrouw bewaard. Eénmaal per jaar vindt er een feest plaats (het worso feest) dat drie à vier dagen duurt en waarop de familie alle geboorten en huwelijken van het voorbije jaar viert. Op dat ogenblik wordt de elletel set van de vrouw voor haar tent geplaatst en gaan de vrouwen elkaars sets bewonderen.

Er wordt bij de Wodaabe heel wat aandacht besteed aan de lichaamstooi. Het typische Peul-kapsel is uniseks. De juwelen van de vrouwen kunnen naar haar sociale status verwijzen of gewoon decoratief bedoeld zijn. Het meest bijzonder is echter de lichaamstooi van de jongemannen die zij aanbrengen voor de dansen.

[bewerk] Dans

De jongemannen worden sukaabe genoemd, letterlijk 'zij die dansen'. Deze term is van toepassing voor iedere man ouder dan 12 jaar totdat hij zelf een zoon van 12 jaar heeft. Er zijn drie belangrijke dansen met elk een specifieke lichaamstooi.

De ruume heeft louter een amusementswaarde. Deze dans vindt plaats in een cirkel waarbij er een loflied over een mooi meisje gezongen wordt door een voorzanger en een koor.

De yaake vestigt de aandacht op het taalgebruik en de mimiek van de danser. De nadruk ligt bij deze dans op lichamelijke schoonheid en het persoonlijke charme van de danser. De sfeer is luidruchtig en los. Voor deze dans zijn voorgeschreven attributen nodig zoals een lans, een sabel en een geborduurde tuniek die de danser van zijn vriendin heeft gekregen.

De geerewol wordt ook de dans van de schoonheid genoemd. Iedere danser heeft dezelfde maquillage en kostumering want de concrete fysieke schoonheid van de danser is het belangrijkste aandachtspunt. De dans is fysiek erg zwaar omdat hij vaak urenlang doorgaat.

Deze drie dansen worden opgevoerd op de belangrijkste feest van de Wodaabe, het geerewol feest. Dit feest duurt zeven dagen en vindt één maal per jaar plaats op het einde van het regenseizoen. Het wordt gevierd tussen twee bevriende clans. Het begint met de ruume dans waar le jongens aan kunnen deelnemen. Vervolgens volgen de yaake en de geerewol waaraan enkel de mooiste jongemannen mogen deelnemen.