Wateropossum
| Wateropossum IUCN-status: Gevoelig |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Chironectes minimus Zimmermann, 1780 |
De wateropossum of yapok (Chironectes minimus) is een Latijns-Amerikaans buideldier uit de familie der buidelratten (Didelphidae). Het is de enige soort uit het geslacht Chironectes. Het is het enige aan het leven in het water aangepaste buideldier. Zijn nauwste verwanten zijn de dikstaartbuidelrat (Lutreolina crassicaudata), vieroogbuidelratten (Philander) en de echte opossums (Didelphis).
De wateropossum is aangepast aan het leven in water. De vacht is waterafstotend. Tussen de tenen aan de achterpoten zitten zwemvliezen. Een sterke sluitspier kan de opening van de buidel geheel afsluiten, waarmee wordt voorkomen dat er water in de buidel kan lopen en het jong kan verdrinken. Ook liggen er langs de opening van de buidel speciale klieren die een vettige afscheiding geven en lange haren, die de buidel onder water afzegelen. Overigens is de yapok de enige buidelrat waarbij ook het mannetje een buidel heeft. Hierin kan het mannetje zijn gevoelige scrotum verbergen als het dier zwemt.
De yapok heeft een donkere vacht met een lichtere buik. Over de bovenzijde van de vacht lopen enkele lichtere dwarsstrepen. De staartpunt is wit. Hij wordt 25 tot 40 centimeter lang en 600 tot 700 gram zwaar. De staart is 25 tot 54 centimeter lang. Hij heeft 22 chromosomen.
Het is een solitair nachtdier, die voornamelijk op kreeftachtigen, visjes en kikkers jaagt, aangevuld met waterinsecten. Hij zwemt met de achterpoten, die elkaar iedere slag afwisselen. Tijdens het zwemmen houdt hij zijn voorpoten gestrekt. Met de nagelloze vingers tast de yapok het water af, op zoek naar hun prooidieren. De yapok slaapt overdag in een ondergronds hol in de oeverbank, vlakbij het wateroppervlak. Dit hol is met bladeren bekleed. Yapoks kunnen ook in bomen klimmen, maar zullen dit zelden doen.
De wateropossum komt voor van Oaxaca en Tabasco, Zuid-Mexico, via geheel Midden-Amerika (met uitzondering van Yucatán) tot ver in Zuid-Amerika, ten oosten van de Andes. De zuidgrens looopt door Peru, Zuidoost-Brazilië, Paraguay en Noord-Argentinië. Hij komt voor langs allerlei soorten wateren (meren, plassen, riviertjes en beken) in tropische en subtropische bossen, tot in de bergen.
