Wasbeerhond
| Wasbeerhond IUCN-status: Veilig |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Nyctereutes procyonoides (Gray, 1834) |
De wasbeerhond (Nyctereutes procyonoides), ook wel marterhond genoemd, is een roofdier uit de familie der hondachtigen (Canidae). De vacht van wasbeerhonden wordt gebruikt in luxe kleding. Hij komt oorspronkelijk voor in Oost-Azië, maar tegenwoordig leven verwilderde exemplaren ook in Europa. Hij dankt zijn naam aan een opvallende gelijkenis met de gewone wasbeer (Procyon lotor).
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
Een volwassen dier wordt 50 tot 55 centimeter lang en de staart is ongeveer 15 centimeter lang. Wasbeerhonden hebben een geelachtig bruine grondkleur. Op de kop zijn de dieren zwart met wit, de poten zijn donker evenals een deel van de staart. De wasbeerhond heeft een zwart masker rond zijn ogen. 's Winters krijgt de wasbeerhond een dikkere vacht en een vetlaag, waardoor hij er ronder uitziet dan in de zomer. Tussen september en november begint de ondervacht te groeien, in mei en juni wordt hij vervangen door een dunnere zomervacht.
De wasbeerhond lijkt veel op de (onverwante) wasbeer, en kan makkelijk met dit dier verward worden. Met name de kop, met het opvallende donkere gezichtsmasker, doet sterk aan een wasbeer denken. De wasbeerhond is groter dan de wasbeer, met een kortere, egaal gekleurde staart en heeft kortere oren.
[bewerk] Voedsel en gedrag
De wasbeerhond is een nachtdier, die zich zowel met dierlijk als plantaardig voedsel voedt. Hij eet zowel knaagdieren, amfibieën, hagedissen, vissen, insecten en vogels als vruchten, noten en knollen. Ook eet hij afval en aas. In de herfst maken bessen en andere vruchten een belangrijk deel uit van zijn dieet.
In koude streken houdt hij waarschijnlijk een winterslaap. Het is de enige hondachtige waarvan dit gedrag bekend is. De wasbeerhond is gedurende de winter inactief, maar zijn lichaamstemperatuur daalt niet.
Wasbeerhonden zijn monogaam en leven in paren of in kleine familiegroepjes met de jongen van het vorige nest. Het hol is meestal een verlaten hol van een vos of een ander dier. Ook maakt hij een hol onder boomstammen, in dichte bosjes of tussen de rotsen. Ze zijn niet territoriaal. Over het sociale gedrag in het wild is weinig bekend, maar in gevangenschap is gebleken dat de dieren banden met andere wasbeerhonden aangaan, en samen eten, voor de welpen zorgen en vreemdelingen aanvallen. Zowel wilde wasbeerhonden als dieren in gevangenschap leggen latrines aan, waar alle dieren zich ontlasten.
De paartijd valt in februari en maart. De jongen worden na een draagtijd van 59 tot 64 dagen in april en mei geboren. Er kunnen 2 tot 19 welpen worden geboren, maar meestal zijn het er 5 tot 8. Na 25 tot 30 dagen eten ze vast voedsel en na acht weken worden de dieren gespeend. Beide ouders zorgen voor de jongen, en brengen eten. In september verlaten de meeste jongen het ouderlijk woongebied, maar sommigen blijven bij de ouders overwinteren. Na negen tot elf maanden zijn ze geslachtsrijp.
In gevangenschap kan een wasbeerhond maximaal elf jaar oud worden, maar in het wild worden ze meestal maar een jaar of drie, vier. De belangrijkste vijand van de wasbeerhond is de wolf.
[bewerk] Verspreiding en leefgebied
Wasbeerhonden leven vooral in bossen nabij rivierdalen. Ook op grazige vlakten, in landbouwgebieden, buitenwijken en vlakbij meren kan hij worden aangetroffen. De wasbeerhond heeft een voorkeur voor vochtige loofbossen met een dichte ondergroei.
Het oorspronkelijke leefgebied is Oost-Azië, waar de wasbeerhonden leven in het uiterste zuidoosten van Siberië, Korea en Mantsjoerije. westwaarts komt hij voor tot Mongolië, en zuidwaarts tot Vietnam. Ook in Japan is het een algemene diersoort. Hier wordt het dier tanuki genoemd, en speelt hij een belangrijke rol in de Japanse cultuur.
Wasbeerhonden zijn in de jaren '30 in Oost-Europa ontsnapt uit pelsdierboerderijen. In de jaren '50 zijn ze expres uitgezet in West-Rusland en verwilderd, om te dienen als nieuw jachtdier. De wasbeerhond komt nu in het grootste gedeelte van Noord- en Oost-Europa en in West-Rusland voor, met uitzondering van het zuiden.
In Nederland en België zijn de dieren waarschijnlijk zeldzaam, maar in delen van Duitsland komt hij vrij algemeen voor, en zijn er al duizenden geschoten. In 2000 is de eerste met zekerheid in Nederland gevonden. Sommigen denken dat er nu tientallen rondlopen, maar het is ook mogelijk dat er hoogstens een paar verdwaalde dieren hier leven. De verwachting is dat de aantallen in Nederland zullen toenemen. Het dier is dus een exoot en wordt als schadelijk gezien. Er mag op worden gejaagd.
Tegenwoordig wordt de soort nog steeds gehouden in boerderijen voor de vacht. Vooral in Japan, maar ook in Finland bestaan zulke bedrijven.
[bewerk] Ondersoorten
Er worden drie ondersoorten onderscheiden:
- Nyctereutes procyonoides ussuriensis, Siberische wasbeerhond
- Nyctereutes procyonoides procyonoides, Chinese wasbeerhond
- Nyctereutes procyonoides viverrinus, Japanse wasbeerhond
Sommige wetenschappers beschouwen de Japanse ondersoort als een aparte soort, gebaseerd op verschillen in gedrag, chromosomen en lichaamsgewicht.
