Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden
Inhoud |
[bewerk] Omschrijving van het wapen
De officiële beschrijving van het kleine wapen van het Koninkrijk der Nederlanden is:
In azuur, bezaaid met blokjes van goud, een leeuw van goud, gekroond met een kroon van drie bladeren en twee parelpunten van hetzelfde, getongd en genageld van keel, in de rechtervoorklauw opgeheven houdende in schuinlinkse stand een zwaard van zilver met gevest van goud en in de linker- een bundel van zeven pijlen van zilver met punten van goud, de pijlen tezamen gebonden met een lint mede van goud. Aan het in het vorige artikel omschreven wapen kunnen de navolgende uitwendige versierselen worden toegevoegd:
- a. tot dekking van het schild de Koninklijke kroon gelijk aan die welke tot dusverre door de Koningen der Nederlanden is gevoerd;
- b. als schildhouders twee leeuwen van goud, getongd en genageld van keel;
- c. het devies 'Je maintiendrai' in Latijnse letters van goud op een lint van azuur.
Het wapen, voorzien van zijn uitwendige versierselen, het kan worden geplaatst op een mantel van purper, geboord van goud, gevoerd met hermelijn, opgebonden met koorden eindigende in kwasten, beide van goud, en gedekt door een baldakijn van purper, geboord van goud en dragende de Koninklijke kroon.
[bewerk] Oorsprong
De oorsprong van het Koninklijk Huis van Nederland ligt in het Duitse plaatsje Nassau. De vorsten (grafen) ontwierpen een eigen wapen (zie rechts) dat ze voerden bij toernooien, en andere belangrijke momenten. Het wapen stelt voor een klimmende gouden leeuw omgeven met rechthoekige blokjes op een blauw veld. De leeuw heeft een gravenkroon op, het beeld de status uit van de graven.
De schildhouders zijn twee gouden leeuwen met gravenkronen op, hetzelfde als op het wapen. Deze kijken naar het wapen. Hoewel de kijkrichting en de stand van de staart kan veranderd met de vorst blijft dit over het algemeen hetzelfde.
[bewerk] Prinsen van Oranje (stadhouders)
In de loop der jaren kreeg de ottoonse tak van de Nassau's er steeds meer steden bij. Dit gebeurde door ruilhandel met andere edelen, huwelijken of simpelweg veroveren. Dit beeldden ze ook uit op hun wapen, waarbij ze de belangrijkste stad (Nassau) op de eerste plek zetten. De drie andere belangrijke steden waren:
- Katzenelnbogen (een klimmende, aankijkende leeuw met een blauwe gravenkroon),
- Vianden (bestaat uit drie balken rood-wit-rood) en
- Dietz (twee aankijkende lopende gouden leeuwen)
René van Châlon erfde van zijn oom (broer van zijn moeder) het prinsdom Orange (ook wel Oranje). Toen René stierf in 1544 had hij geen erfgenamen. Zo kwam het prinsdom bij zijn neef Willem de Zwijger terecht. Dit was te zien op zijn wapen, hij zette het wapen van zijn neef op zijn eigen (stam)wapen. Samen met de twee 'gekochte' gebieden Veere (Borselen) en Buren. Bij zijn opvolgers werden de gebieden Borselen en Buren weggelaten. Dit wapen bleef ongewijzigd totdat het een land een koninkrijk werd.
Het wapen bestaat uit:
- De graven van Nassau (1. Nassau, 2. Katzenelnbogen, 3. Vianden, 4. Dietz)
- Het middelste wapen van René van Chalon (1. & 3. Chalon, 2. & 4. Orange en bovenop: Genéve)
- De gekochte gebieden (bovenaan. Borselen, onderaan. Buren)
[bewerk] Franse Revolutie
In 1795 werd Nederland ingenomen door de Fransen. Prins Willem V van Oranje-Nassau, stadhouder van der verenigde provinciën vluchtte naar Engeland. Het wapen van de Nederlandse republiek (en de Bataafse Republiek) werd in 1806 bij de oprichting van het Koninkrijk Holland vervangen door een wapen voor de (toenmalige) Koning Lodewijk Bonaparte. Het wapen bestaat uit:
- I en IV: Het vroegere wapen van de Republiek (Rood met een goude leeuw met als toevoegingen een zwaard en een pijlenbundel)
- II en III Blauw met een gouden (natuurlijk) adelaar van het Franse Keizerrijk (Bonaparte)
Het werd gevoerd op een mantel gekroond met een koninklijke kroon. Daarnaast had een aantal toevoegingen:
- Onderscheidingen
- Scepters eindigen in een kroon en een platte hand
Nederland werd in 1810 officieel een deel van het Keizerrijk van Napoleon en het eigen wapen werd niet meer gebruikt.
[bewerk] Koning Willem I
Toen de zoon van Willem V (Willem VI) in 1813 hij terug kwam werd hij "Soeverein vorst" en in 1815 riep hij zichzelf uit als Koning Willem I. Hij verenigde het wapen van Nassau met dat van de Republiek tot wat het nu is.
[bewerk] Het wapen na Koning Willem III
In de loop van de tijd is het wapen en de schildhouders veranderd. Koningin Wilhelmina heeft het wapen vastgesteld in een Koninklijk Besluit (KB) zoals we dat nu nog kennen. Iedere Nederlandse monarch kan met behulp van een KB het wapen aanpassen. De veranderingen waren: (zie ook rechts)
- De leeuw in het wapen droeg een open kroon (een koningskroon) nu draagt het een gravenkroon,
- De schildhouders waren voor Koningin Wilhelmina aanziend (d.w.z. met de kop naar de kijker) en droeg het een koningskroon. Nu kijken de schildhouders naar het wapen en zijn niet gekroond.
[bewerk] Symboliek
- De zeven pijlen in het wapenschild verwijzen naar de vroegere Republiek der Zeven provinciën.
- De tekst Je maintiendrai Nassau was de leus van Willem de zwijger. Hij had dit overgemomen van de familie Van Châlon die Je Maintiendrai Châlon gebruikte. Latere opvolgers lieten de toevoeging "Nassau" weg.
Zie voor meer informatie ook de engelse Wikipedia-pagina over dit onderwerp: Coat of arms of the Netherlands
[bewerk] Zie ook
| Wapens van staten en afhankelijke gebieden in Europa | ||
 |
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · IJsland · Zweden · Zwitserland Afhankelijke gebieden |
 |
